Öteleme isteyen bedel ödeyecek: Her bankada oran farklı

Koronaviris ile mücadelede “Biz de vatandaşın yanındayız” diyen bankaların açıkladığı paketlerin içeriği tartışılıyor. Kredisini ötelemek isteyen ticari ve bireysel müşteriler, bankaların kapısını çaldığında hayal kırıklığına uğradı. Yapılan öteleme taleplerinde ek bir ödeme ile karşılaşan birçok vatandaş, destek paketlerinin masrafsız olmadığını anladı. Konuyla ilgili şikayetlerini dile getiren kimi müşteriler, soluğu gazete ve televizyonların haber merkezlerinde ve tüketici hakem heyetlerinde aldı.

Şikayetlerini dile getiren vatandaşlar, “Eğer bir destek verilecekse müşterinin ek bir maliyet üstlenmeden kredi ödemesinin üç ay veya altı ay ertelenmesi şeklinde olmalıydı. Bankalara olan kredi göri ödemesinin Nisan Mayıs ve Haziran taksitleri masrafsız olarak ertelenseydi bir anlamı olurdu. Yeni bir faiz yükü demek olan üç aylık taksit ötelemesi aslında mini bir borç yapılandırmasıdır ve bunun bir bedeli var” siteminde bulundular.

Şikayetlerin ana kaynağı olan bankalara kafa karışıklığını gidermek için konunun aslını sorduk. Görüşlerine başvurduğumuz birçok banka, kamuoyuna yaptıkları duyuruda faizsiz yapılandırma ile ilgili bir beyanlarının bulunmadığını dile getirdi. Nitekim birçok bankada, 31 Mart 2020 tarihine kadar taksit, faiz ve anaparasını ödeyemeyen firmalar ile bireysel müşterilerin, bu döneme dair ödemelerini erteleyebileceği dile getiriliyor. Bu beyanda ötelemenin faizsiz yapılacağına dair bir ifade yer almıyor.

Faizsiz ibaresinin geçtiği bir tek madde var o da esnaf ve sanatkarlara yönelik. Bu ibare ise Halkbank açıklamasında bulunuyor. Banka yaptığı yazılı açıklamada, “Esnaf ve sanatkarların bu dönemde yaşadıkları olumsuzluklara destek olmak amacıyla talep etmeleri halinde kullanmış oldukları kredilerin; Nisan, Mayıs ve Haziran 2020 aylarında vadeleri gelecek olan anapara ve faiz ödemeleri, ödeme vadelerinden itibaren 3 ay süreyle ve faizsiz olarak ertelenecek” ifadesine yer veriyor.

Yani sözün özü yapılandırma isteyen kredi kullanıcısı yapılandırma talep ettiği vade kadar belli bir bedel bankaya ödeme yapmak durumunda. Bankalarda bu oran değişiklik gösteriyor. Her banka kendi içinde oran belirleme hakkına sahip. Ama tabi Merkez Bankası’nın belirlediği üst sınır aşılmamak kaydıyla. Geri ödemelere çıkan fark da her bankada farklı ödeme planına tabi. 

Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, yeni tip koronavirüs nedeniyle çeşitli tedbirler alan bankalara, “Hangi nitelikte olursa olsun tüm kredi ve kredi kartı ödemelerini faizsiz öteleyin” çağrısında bulundu. Deniz, yaptığı yazılı açıklamada, yaşanan pandemi nedeniyle, federasyon olarak, “ödemeleri öteleme” açıklaması yapan bankaların uygulamaları üzerinde yaptıkları araştırma sonuncunda bazı tespitlere ulaştıklarını belirtti. Ülkede milyonlarca tüketicinin bankalara, kredi kartı, taşıt, konut ve bireysel kredi ödemesi bulunduğunu hatırlatan Deniz, şöyle devam etti: “Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan ekonomik istikrar kalkanı paketi ve ekonomi yönetiminin bankalara ilişkin beklenti ve tavsiyelerine karşın borç ötelemesi yapacağını duyuran bankaların, öteleme işlemine faiz uygulamasının, tüketici açısından hiçbir yararı bulunmamaktadır.”