Orta Vadeli Mali Plan yayımlandı

Gelecek 3 yıllık dönemde ekonomi politikasının temel amacı, fiyat istikrarı, finansal istikrar ve cari işlemler dengesinde son bir yılda elde edilen kazanımların korunup geliştirilmesi, üretim ve verimlilik odaklı sürdürülebilir büyümeyle adaletli paylaşıma yönelik ekonomik dönüşümün gerçekleştirilmesi olacak.

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan Orta Vadeli Mali Plan'ın (2020-2022) onaylanması hakkında Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.

Buna göre, Orta Vadeli Mali Plan, Yeni Ekonomi Programı (YEP) ile uyumlu olmak üzere 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin merkezi yönetim bütçesi toplam gelir ve gider tahminleri, hedef, açık ve borçlanma durumuyla kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içerecek şekilde hazırlandı.

Planda, 2020-2022 döneminde ekonomi politikasının temel amacı, fiyat istikrarı, finansal istikrar ve cari işlemler dengesinde son bir yılda elde edilen kazanımların korunup geliştirilmesi, üretim ve verimlilik odaklı sürdürülebilir büyümeyle adaletli paylaşıma yönelik ekonomik dönüşümün gerçekleştirilmesi olarak belirlendi.

Bu dönemde kamunun güçlü desteği ve özel sektör öncülüğünde sermaye birikimi ve sanayileşme süreci hızlandırılacak, her alanda verimlilik artırılacak. Yurt içi tasarruflar ve üretken yatırımların düzeyi yükseltilecek. Üretim süreçlerinin ihracata dönük yenilikçi ve ithalat bağımlılığı azalmış bir yapıya dönüştürülmesi sağlanacak.

Mali disipline devam

Bu dönemde maliye politikasının temel hedefi, mali disipline kararlılıkla devam edilmesi olacak. Bu kapsamda, kaynakların verimli kullanılması sağlanacak, belirlenen alanlarda tasarrufu içeren yapısal değişiklikler hayata geçirilecek.

Bütçenin gelir performansının yükseltilmesi amacıyla sürekli ve kalıcı gelir kaynakları oluşturulacak. Vergi tahsilatında etkinlik artırılacak ve ekonomide kayıt dışılık azaltılacak. Böylece, kamu borçluluğu düşük düzeylerde tutulacak, para ve maliye politikaları eş güdüm içinde yürütülecek.

Plana dayalı hazırlanacak 2020-2022 yılları merkezi yönetim bütçesi, kaynakların belirlenen politika öncelikleri doğrultusunda tahsisini ve etkili, ekonomik, verimli şekilde kullanılmasını amaçlıyor.

Plan döneminde, merkezi yönetim bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 3'ün altında tutulacak ve buna yönelik olarak merkezi yönetim bütçesinin uygulama süreci bakanlık ve başkanlık tarafından yakın iş birliği içinde koordineli yürütülecek.

Mali disiplin, ekonomik değişim sürecinin en temel destekleyicisi olmaya devam edecek. Harcama gözden geçirmeleri sonucunda verimsiz harcama alanları tasfiye edilecek. Bu yolla oluşturulacak mali alanın öncelikli harcama alanlarına tahsis edilmesi sağlanacak.

Süreklilik arz etmeyen ve konjonktüre dayalı gelirlerin oluşturduğu geçici kaynaklara karşılık, kalıcı mahiyette harcama oluşturulmayacak. Kamu yatırım, harcama teşvik ve desteklerin etkinliği artırılacak.

Beşeri sermayenin güçlendirilmesi, kapsayıcı büyüme yaklaşımının belirgin biçimde hayata geçirilmesi ve refahın toplumun tüm kesimlerine yaygınlaştırılmasına yönelik politika uygulanmasına devam edilecek.

Kamu idareleri, YEP ile Orta Vadeli Mali Plan'da yer alan politika önceliklerini, makro ekonomik göstergeleri ve ödenek tavanlarını esas almak suretiyle çok yıllı bütçeleme anlayışına uygun olarak kendi kurumsal önceliklerini belirleyecek ve 2020, 2021 ve 2022 yılları için bütçe tekliflerini sunacak.

Planda, gelecek yıl merkezi yönetim bütçe açığının 138 milyar 873 milyon lira olması öngörülüyor. Söz konusu bütçe açığının 2021'de 157 milyar 603 milyon lira, 2022'de 160 milyar 149 milyon lira olacağı tahmin ediliyor.

Merkezi yönetim bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYH) oranının 2020 ve 2021 için yüzde 2,9 olması planlanırken, 2022'de de yüzde 2,6'ya gerilemesi öngörülüyor.

Gelecek yıl için 67 milyon lira olarak belirlenen faiz dışı fazlaya ilişkin tahminin, 2021'de 1,9 milyar lira, 2022'de 16,3 milyar olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Faiz dışı fazlanın GSYH'ye oranı ise 2020 ve 2021 için yüzde 0, 2022 yılı için de yüzde 0,3 olarak hesaplandı.

Merkezi yönetim bütçe gelir ve giderleri

Plandaki tahminlere göre, bütçe giderleri 2020 yılında 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira, 2021'de 1 trilyon 196 milyar 925 milyon lira, 2022'de 1 trilyon 295 milyar 427 milyon lira olacak.

Bütçe gelirleri ise gelecek yıl net 956 milyar 588 milyon lira, 2021'de 1 trilyon 39 milyar 321 milyon lira, 2022'de de 1 trilyon 135 milyar 278 milyon lira düzeyinde gerçekleşecek.

Aynı yıllar itibarıyla sırasıyla net 784 milyar 602 milyon lira, 874 milyar 528 milyon lira ve 963 milyar 147 milyon lira vergi geliri elde edilecek.

Bu arada, AB tanımlı genel yönetim borç stokunun GSYH'ye oranının da 2020'de yüzde 33,2, 2021'de yüzde 32,5, 2022'de de yüzde 32,3 olması hedefleniyor.

Faiz dışı giderler

Orta Vadeli Mali Plana göre, faiz dışı giderler 2020 yılında 956 milyar 511 milyon lira, 2021 yılında 1 trilyon 37 milyar 415 milyon lira ve 2022 yılında da 1 trilyon 119 milyar 17 milyon lira olacak.

Faiz dışı giderlerin GSYH'ye oranı ise 2020 yılı için yüzde 19,6, 2021 için yüzde 18,9, 2022 yılı için yüzde 18,4 olarak belirlendi.

Gelecek yıl merkezi yönetim bütçesi gelirlerinin GSYH'ye oranının yüzde 18,3, 2021'de yüzde 18,1, 2022'de de yüzde 18 olacağı tahmin ediliyor.

Öte yandan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin bütçe tekliflerini hazırlayacak ve 14 Ekim'e kadar kesinleşen bütçe tekliflerini Strateji ve Bütçe Başkanlığına gönderecek.