Öğrencilere kapora tuzağı

Üniversiteyi kazanan öğrenciler ile ailelerinin "ortada kalma" endişesiyle ev kiralarken ve özel yurt tutarken sözleşmeye dikkat etmeyebildiğini belirten tüketici dernekleri ve uzmanlar, bu gibi durumlarda yurtta kalınmayan dönemlerin ücretinin ödenmesi, ödenen kaporanın yanması gibi bazı mağduriyetlerle karşı karşıya kalınabildiğini, problem yaşanmaması için bu süreçte dikkatli olunması gerektiğini bildirdi.

Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı Aziz Koçal, üniversite yerleştirme sonuçlarının açıklanması sonrası öğrencilerin özel yurt veya ev tutarken mağdur olmaması için dikkat edilmesi gereken noktaları anlattı.

Koçal, üniversiteye yeni yerleşen öğrencilerin Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun (YURTKUR) yurtlarına yerleşememeleri durumunda özel yurtları ve ev kiralamayı tercih ettiklerini kaydederek, bu süreçte bir an önce barınma ihtiyacını halletmek isteyenlerin hata yapabildiğini veya dolandırıcılarla karşı karşıya kalabileceğini söyledi.

"Yurdun öğrencilere vereceği hizmetler çok iyi sorgulanmalı, güvenlik, temizlik, ısınma, yemek, ders çalışma alanları, konaklama yapılacak odalar, özel etüt odaları, kantin ya da dinlenme bölümleri gibi sosyal mekanlar görülerek karar verilmeli. Yurtta kalmaya karar veren öğrenciler sözleşme imzalamadan önce yurdun kendisine vereceği hizmetlerin tamamını ayrıntılı olarak sözleşmeye yazdırmalı. Öğrenciler seçtikleri yurt ile yapacakları yıllık sözleşmeyi çok iyi okuyarak imzalamalı. Yurdun mutlaka Milli Eğitim Bakanlığı'ndan onaylı olmasına dikkat edilmeli. Aksi takdirde bir vereceğiniz paralar boşa gidebilir ve ortada kalabilirsiniz."

"Yurt ödemelerinde senet olacaksa her ay için ayrı olmalı"

Koçal, ödemenin ne şekilde yapılacağının ve taksitle ödeme yapılması halinde taksitli ödemelerin listesinin sözleşmeye yazılmasının gerektiğini vurguladı.

Bazı yurtların aylık taksitler halinde yapılacak ödemeler karşılığı senet aldığının görüldüğünü aktaran Koçal, "Senetler verilirken tek senet verilmemeli her aylık ödeme için ayrı ayrı senetler verilmeli ödeme yapılırken senet alınmalıdır. Senetlerin nama yazılı olarak verilmesine dikkat edilmeli." şeklinde konuştu.

Koçal, bazı yurtların sözleşme imzalama aşamasında depozito talep edebildiğini kaydederek, "Talep edilen bu depozito bir aylık tutardan fazla olamaz, verilen bu depozitonun ne şekilde iade edileceği de sözleşmede açık belirtilmelidir." dedi.

"Evi görmeden kapora vermeyin"

"Mesela öğrenci okula başladıktan sonra yeni arkadaşlar ediniyor veya kira ağır geldiği için kendi sınıfından başka insanlarla beraber kalmaya karar veriyor. Bu gibi durumlarda ev sahibi problem çıkarabiliyor. Bu yüzden kiralık ev sözleşmesi yaparken evde kaç kişinin kalacağı gibi durumlar mutlaka sözleşmede belirtilmeli. Sözleşme kiracı lehine olduğu için geri adım atılmadığı takdirde hiçbir problem yaşanmaz. Ayrıca evin fiziki özellikleri incelenmeli, eksik veya tamirat gereken durumlar önceden belirlenmeli."

Koçal, öğrencilerin yoğun olarak tercih ettiği Beşiktaş, Kadıköy gibi lüks semtlerde bazı dolandırıcıların, kiralık dairelerin fotoğraflarını temin ederek internet sitelerinde ilana koyduğunu bildirdi.

Aziz Koçal, "Bu kişiler kendilerini arayanlara, 'ilandaki daireye çok talep olduğunu ve ciddi düşünüyorlarsa kapora yatırmaları gerektiğini' söylüyor. Hesaplarına para yatırıldığı anda sırf bu dolandırıcılık için aldığı kartı telefonundan çıkarıp atan bu kişiye bir daha da ulaşılamıyor. Bu gibi mağduriyetlerle karşılaşmamak için mutlaka daire görülmeli, daire görülmeden peşinat verilmemeli, depozito ev sahibine verilmeli, hatta hesabına yatırılmalı." diye konuştu.

Kalmadığınız dönemin ücretini ödememek için dikkat

Gayrimenkul hukuku uzmanı Hatice Kolçak, başta İstanbul olmak üzere yüz binlerce öğrencinin Türkiye'nin her bölgesinde kazandıkları okullara kayıt olmak üzere büyük heyecan taşıdığını söyledi.

Bu heyecanın kayıt işlemleriyle beraber kiralık ev ve yurt bulma arayışlarını da gündeme getirdiğini dile getiren Kolçak, "Üniversiteyi kazanan ve kayıt yapmak üzere yola koyulan öğrenciler, ev kiralarken veya özel yurt sözleşmeleri imzalarken dikkatli olmalılar. Ebeveynlerin de en az öğrenciler kadar heyecanlı olduğu bu sırada büyük hatalar yapılabilmektedir." dedi.

"Bazen öğrenci ilk olarak özel yurda yerleşmekte arkasından daha önce başvuru yaptığı devlet yurdu çıktığında tüm yılın kirasını yurda ödemek zorunda kalmaktadır. Veya öğrenci yurdu beğenmeyebilir, koşullar yetersiz olabilir, sene bitmeden başka bir yurda geçmek isteyebilir. Bu noktada kalınmayan dönemin parasının ödenmemesi için yurt ile yapılan sözleşme hükümleri önemli olduğundan dikkat edilmelidir. İmzalanan senetler de böyle durumlarda işleme konabilmekte. Bu nedenle verilen senetler her ay için ayrı ayrı imzalanmalı ve borçlu olunan kişi veya kurum adına 'nama yazılı' olacak şekilde düzenlenmeli. Sözleşmeye de yazılmalıdır. Senetlerin ve sözleşmenin birer kopyası da mutlaka istenmelidir."

Kolçak, Özel Yurt Yönetmeliğine göre vadeli ödemelerde senet alınabildiğini, bu uygulamanın bazı mağduriyetlere neden olduğunu, bu yüzden Milli Eğitim Bakanlığının öğrencilerden senet alınmasının önüne geçmesi gerektiğini söyledi.

Kolçak, ev kiralamada, yüksek aidat, kira, ısınma gibi maliyetlerin dikkate alınması gerektiğini belirterek, kiralama kontratı yaparken şartların iyi okunması gerektiğini aktardı.

Çocuğun dışarıda kalma riskini göze alamayan velinin dikkatli okumadan kira sözleşmesi yapabildiğini, önüne konan senedi bakmadan imzalayabildiğini dile getiren Kolçak, daha sonra mülk sahibi ile anlaşmazlığa düşüldüğünde çoğu maddenin kiracının aleyhine kullanılabildiğini vurguladı.

Kolçak, özellikle kira sözleşmesi yaparken, sahte emlakçılara ve fırsatçı mal sahiplerine dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.

Sözleşme ile verilecekse senetlerin de birer kopyasının alınması gerektiğini dile getiren Kolçak, sözleşmenin mal sahibi ile yapılması gerektiğini aktardı.