Madencilikte yatırımcıya 'veri' kolaylığı

Madencilikte son aşamasına gelinen raporlama ve veri bankası projesi ile Türkiye'de her türlü veri değerlendirilerek yatırımcıların maliyetlerinin düşürülmesi sağlanırken, yerli mühendise raporlama standardı eğitimi verilerek iş imkanları artırılacak.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkililerinden edinilen bilgiye göre, Bakanlığın “Yerli Kaynakları Ekonomiye Kazandırma" hamlesi kapsamında milli maden veri bankası oluşturulacak.

Madencilikte veri bankası ve raporlama projesi iki ayaklı bir sistem şeklinde çalışacak. Sistemin ilk ayağı olan Ulusal Madenlerde Rezerv ve Kaynak Raporlama Sistemi (UMREK), bir maden sahasında yapılan arama ve işletme faaliyetlerine ait sondaj, analiz, test ve her türlü çalışma verisinin uluslararası standartlarda raporlanmasını, doğru, güvenilir ve şeffaf olmasını sağlayacak.

UMREK bünyesinde ayrıca, ulusal madenler için ulusal standartlara uygun bir maden raporlama standardı geliştirilecek.

Dünyada belli ülkeler bu alanda raporlama yapıyor. Raporlama sonucu yatırımcı için kesin veri sayılıyor. Ortaya konulan raporun da kurum için bağlayıcılığı oluyor. Türkiye'de ise yatırım yapmak isteyen firmalar, Avusturalya, Kanada, Şili, Avrupa Birliği (AB), Rusya, Güney Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) kurumlardan rezerv raporlarını alarak yatırımlarını şekillendiriyor.

Türkiye'deki jeoloji ve maden mühendislerinin hazırladığı ve finans kurumlarınca uluslararası geçerliliği olmayan raporlar, UMREK bünyesinde bağımsız bir kurul tarafından hazırlanacak. Böylece, finans kurumları ve bankalar tarafından kabul edilebilecek.

Halihazırda madenlere yapılacak yatırımlar için yurtdışından sertifikalı jeoloji ve maden mühendisleri getiriliyor, özel sektör bu hizmetlere büyük kaynak ayırmak durumunda kalıyor. UMREK ile özel sektörün yurtdışından uluslararası geçerliliği olacak raporlamaları hazırlaması için uzman getirmesine gerek kalmayacak.

Raporlamadaki standartlar UMREK tarafından belirlenecek ve bu alanda mühendislere gerekli eğitimler verilerek raporlama yapmaları sağlanacak.

UMREK'in kurulması ile Türk mühendislerine yeni iş imkanı, yatırımcılara ise doğru bilgi aktarılması hedeflenirken, Türkiye'de maden sektörünün gelişmesi sağlanacak ve maden borsasının altyapısı hazırlanmış olacak.

Maden arama ve araştırma faaliyetleri esnasında üretilen her türlü sondaj karotu, kırıntı örnekleri, jeolojik örnekler ve bu örneklere ait tüm analiz, harita ve diğer bilgiler modern arşiv ve bilgisayarla donatılmış Türkiye Yerbilimleri Veri ve Karot Bilgi Bankası'nda (TÜVEK) saklanacak.

Türkiye'de herhangi bir yere maden yatırımı yapmak isteyen bir firma öncelikle o bölgede sondaj yapıyor, ancak bu sondaj numuneleri firmaların kendinde kalıyordu. Artık özel ya da kamu tarafından yapılan her sondajın numunesi bankada saklanacak.

Bu şekilde, aynı bölgede tekrar arama ve sondaj faaliyetlerinin önüne geçilecek. Bu da yatırımcıları büyük bir maliyetten kurtarırken, hazır verilerin de teşvik rolü üstlenmesi hedefleniyor.

Üniversiteler ve yatırımcılar bu verilere erişilebilecek, bu sayede doğal kaynaklar ile ilgili bilgi ve veriler arşivlenecek, bu verilere göre planlama, arama ve araştırma faaliyeti yapılabilecek, yönlendirilebilecek, kaynakların israf edilmemesi sağlanacak.