Küresel ticaret karantinada

Ekonomideki etkilerinin uzun sürmesi beklenen koronavirüs’ün neden olduğu tahribatın rakamları netleşmeye başladı. Haftaya petrol depremi ile başlayan dünya ekonomisini ticarette zor günler bekliyor. Onlarca ülke önlemlerini artırdıkça, küresel sistemin de karantinada olduğu ifade ediliyor. Virüsün 3 aylık bilançosu ekonomistleri şimdiden endişelendiriyor. Tedbir alınmaması durumunda piyasaların, arz ve talep tarafında ciddi sorunlarla karşılaşılması an meselesi.

Uluslararası Deniz Ticaret Odası, salgın nedeniyle küresel ticaretteki konteynır sayısının 350 binden fazla azaldığını duyurdu. Avrupa Komisyonu’na göre, son dört haftada Çin’den yola çıkan konteynır gemilerinde yüzde 49’luk düşüş söz konusu. Sigortacılık alanında faaliyet gösteren Euler Hermes'in Koronavirüs ile ilgili üçüncü raporununda, alınan tedbirlerin mal ticaretinde yüzde 0,7’lik gümrük vergisi artışına denk gelecek bir etki oluşturduğu açıklandı. Böylece, küresel ticaret, ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşından 2019’da yaşadığı zararı bu sene sadece üç aylık sürede gördü.

Bu da, 2020 yılında Covid-19’a bağlı yaşanacak ticari kaybın, her bir çeyrekte, ABD ve Çin arasında geçtiğimiz sene alevlenen ticari gerilimin küresel gümrük vergisi oranları üzerinde oluşturduğu yıllık etkiye benzer olacağı anlamına geliyor. Tahminler, mal ve hizmet ticaretinde yaşanacak kayıpların çeyreklik bazda 320 milyar dolara ulaştığı yönünde.

Çin ve Avrupa kaynaklı talep yavaşlaması kaynaklı ihracat kayıplarının Nisan sonunda 161 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Turizm sektöründe toplam 125 milyar dolarlık, ulaşım hizmetlerinde ise 33 milyar dolarlık bir ihracat kaybı öngörülüyor.
İş Yatırım Direktörü Şant Manukyan, uzun sürecek salgın nedeniyle, ağır bir deflasyon tehlikesinin de kapıda olduğunu söyledi.

Güçlü dolar ve düşük emtia fiyatları ile düşük talebin devam etmesi 2020 yılında nominal ticaretin resesyonda kalmasına neden olabilir. Artan belirsizliklerle ve doların değer kazanmasıyla birlikte bu durum fiyatları aşağı çekebilir. Yılın ilk yarısında ticari hacimde de daralma bekleyen Euler Hermes, küresel ticaret hacminin yüzde 1,5 azalmasından sonra yılın tamamı için bir daralmaya işaret ediyor. Bu yılın ilk çeyreğinde bu hacimde yüzde 2,5’lik bir düşüş olması, ikinci çeyrekte de düşüşün kesinlikle devam etmesi öngörülüyor. Euler Hermes, tüm göstergelerden yola çıkarak 2020 yılının ikinci yarısında iyileşmenin başlayacağına işaret ederken küresel ticari büyüme tahminini yüzde 0,4 olarak güncelledi.

Küresel ticaretteki zarara da değinen analizde, Çin kaynaklı ihracat kaybının 108 milyar dolar, İtalya’nın 9 milyar dolar Avrupa’nın kalanında ise gerilemenin 44 milyar dolar olması bekleniyor. Toplamda 161 milyar dolarlık mal ihracatı kaybının yanında seyahat sektöründeki zararın 125, ulaştırmada ise 32 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Böylece toplam maliyet 320 milyar dolara ulaşıyor.

Toplantılara virüs engeli

Koronavirüs nedeniyle yurt dışındaki onlarca etkinlik iptal edilirken, önlemler çerçevesinde ülkemizdeki organizasyonlar da yeniden gözden geçiriliyor. Geçtiğimiz gün ülkemizde görülen ilk koronavirüs vakasının açıklanmasının ardından basın toplantılarından fuarlara, tanıtımlardan konserlere kadar planlanmış birçok etkinlik iptal ediliyor veya erteleniyor. Sağlık Bakanlığı’nın 200’den fazla kişinin katılım gösterdiği etkinliklerin erteleme kararının gündeme gelmesiyle onlarca organizasyonun tarihi değişti. Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Kongresi, Türkiye Yapay Zeka Zirvesi, Yerel Zincirler Buluşuyor (YZB) Fuarı, Fujifilm Teknoloji Merkezi açılışı, Türkiye’nin Otomobili’nin Gemlik’teki tanıtım toplantısı gibi etkinlikler ertelendi. Ülke çapındaki yakın tarihli tıp kongreleri, bayi toplantıları en erken yaz aylarında gerçekleştirilecek. Birçok yakın tarihli organizasyon ise iptal edildi. Virüsün daha fazla yayılmaması adına alınan önlemlerin özellikle havaların ısınmasıyla gözden geçirilmesiyle organizasyon sektörünün yeniden hareketlenmesi bekleniyor.