Yılbaşından bu yana bütün dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının küresel ekonomiye faturası ağır oldu. Ölümcül virüsün ABD, Japonya, Çin, Rusya ve Almanya başta olmak üzere dünyanın en büyük ekonomilerinde neden olduğu büyük hasar ikinci çeyrekte ortaya çıktı. Nisan-Mayıs-Haziran döneminde ABD’nin yüzde 31,7 küçülmeyle en büyük darbeyi yediği salgın nedeniyle Japonya yüzde 27,8, İspanya yüzde 22,1, İngiltere yüzde 20,4 ve Fransa yüzde 19 küçüldü.
FELAKET GİBİ YIKTI GEÇTİ
Hükümetlerin ve Merkez Bankalarının ekonomik aktiviteyi canlı tutmak için aldığı onca tedbire rağmen, dünyanın en büyük ekonomilerinin aldığı yara büyük oldu. Domino etkisiyle ülkeden ülkeye yayılan salgın, ABD başta olmak üzere dev ekonomileri yıktı geçti. Nisan-Mayıs- Haziran döneminde ABD’nin yüzde 31,7 küçülmeyle en büyük darbeyi yediği salgın nedeniyle Japonya yüzde 27,8, İspanya yüzde 22,1, İngiltere yüzde 20,4 ve Fransa yüzde 19 küçüldü.
2009 KRİZİNİN DÖRT KATI KADAR BÜYÜK HASAR
36 üyesi bulunan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bölgesi bu yılın ikinci çeyreğinde reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) yüzde 9,8 daraldı. OECD bölgesinde bu yılın ilk çeyreğinde yüzde eksi 1,8 olarak gerçekleşen büyüme, yılın ikinci çeyreğinde yüzde eksi 9,8 olarak gerçekleşti. Söz konusu düşüş, OECD bölgesinde kaydedilen en yüksek düşüş olarak kayıtlara geçti. OECD, daralmayı “Finansal krizin en yoğun olduğu 2009’un birinci çeyreğindeki yüzde 2,3 küçülmeden önemli ölçüde daha büyük küçülme” olarak nitelendirdi.
ABD’NİN PERFORMANSI ÜÇTE BİR ORANINDA ERİDİ
- Koronavirüs salgınını hala kontrol altına alamamış ABD, ölümcül hastalıkla mücadele ederken ekonomisi en büyük yarayı alan ülke oldu. ABD Ticaret Bakanlığı’nın hafta içinde açıkladığı nisan-haziran dönemine ait ikinci öncü gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerine göre ABD ekonomisi, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisiyle bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 31,7 küçüldü. İkinci çeyrekte rekor seviyede daralma gösteren ülke ekonomisi, ilk çeyrekte de yüzde 5 küçülmüştü. Kişisel tüketim harcamaları yüzde 34,1 azaldığı bu dönemde ABD ekonomisindeki daralmada, kişisel tüketim harcamaları, ihracat, yabancıların sabit yatırımları, özel stok yatırımları ve yerel hükümet harcamalarındaki düşüşlerin federal hükümet harcamalarındaki yükselişle kısmen dengelenmesi belirleyici oldu.
JAPONYA’DA SESSİZ ÇÖKÜŞ
Koronavirüsle mücadele sürecinde pek gündeme gelmeyen Japonya ekonomisinde de yılın ikinci çeyreğinde sessiz bir çöküş yaşandı. Japonya ekonomisi ikinci çeyrekte yıllık yüzde 27,8 daraldı. Japonya Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, Japonya’da gayrisafi yurt içi hasıla, nisan-haziran döneminde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 7,8 geriledi. Söz konusu veri, ikinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre de yüzde 27,8 düşüş kaydetti. Japonya ekonomisinin ikinci çeyrekte kaydettiği küçülme, karşılaştırılabilir gayrisafi yurt içi hasıla veri setinin başladığı 1980’den bu yana en sert daralma olarak kayıtlara geçti.
RUS EKONOMİSİ YÜZDE 8,5 KÜÇÜLDÜ
Salgına son yakalanan ülkelerden biri olan Rusya ekonomisi de ikinci yarıda ciddi şekilde küçüldü. Ülkede Kovid-19 salgınından ikinci çeyrekte en çok etkilenen sektörler, emtia, perakende, ulaşım ve hizmet olurken, Rus ekonomisi de yüzde 8,5 küçülme oldu. Rusya Federal İstatistik Kurumu (Rosstat) tarafından açıklanan öncü verilere göre, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle ülkede tarım dışında tüm ana sektörlerde küçülme yaşandı. Rusya Merkez Bankası tahminlerine göre, ülke ekonomisinin bu yıl yüzde 4,5 ila 5,5 arasında küçülmesi bekleniyor. Rus ekonomisi geçen yıl yüzde 1,3 büyümüştü.
AVRUPA’DA BÜYÜK HASAR
- Karonavirüs salgınıyla büyük travmayı yaşayan bölgelerin başında gelen Avrupa, ekonomide de büyük bir şok yaşadı. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilere göre; 27 üyeli Avrupa Birliği’nde GSYH yılın ikinci çeyreğinde 2019’un aynı dönemine kıyasla yüzde 15, 19 üyeli Avro Bölgesi’nde ise yüzde yüzde 14,1 küçüldü. Söz konusu dönemde neredeyse tüm Avrupa ülkelerinin ekonomisi daralırken, en fazla küçülme yüzde 22,1 ile İspanya ve yüzde 19 ile Fransa’da oldu. İtalya’da GSYH, yüzde 17,3 ve Portekiz’de yüzde 16,3 azaldı. Uzmanlar, Avrupa ekonomilerinin, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük şoku yaşadığını söylüyor.
ÇİN İKİNCİ ÇEYREKTE ARTIYA GEÇTİ
İlk çeyrekte yüzde 6,8 küçülen Çin ekonomisi ise ikinci çeyrekte kısmen toparlandı. Çin Ulusal İstatistik Bürosu’nun açıklamasına göre; ülkenin Gayrı Safi Yurtiçi Hasılanın nisan, mayıs ve haziran aylarını kapsayan ikinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 artış gösterdi. Ülkede GSYH, yılın ilk 6 ayında yüzde 1,6 artışla 45,66 trilyon yuan (yaklaşık 6,53 trilyon dolar) büyüklüğe ulaştı.
İKİNCİ ÇEYREK VERİLERİNE YANSIDI
- 27 üyeli Avrupa Birliği bu yılın ikinci çeyreğinde ortalama yüzde 15 daralırken, ilk çeyrekte yüzde 6,8 küçülen Çin ekonomisi ise ikinci çeyrekte kısmen toparlandı ve yüzde 3,2 artıya geçti.
Türkiye’nin ikinci çeyrek verisi yarın açıklanacak
Bu yılın ikinci çeyreğinde yeni tip koronavirüsün Türkiye ekonomisini de olumsuz etkilemesi bekleniyor. Salgın etkilerinin en yoğun yaşandığı ikinci çeyreğe ilişkin büyüme rakamları yarın açıklanacak. Bu yılın nisan-haziran dönemine ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) ve yıllık gayri safi yurt içi hasıla verileri TÜİK tarafından duyurulacak. Ekonomistler yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 11 daralmasını bekliyor. Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,5 büyümüştü.
Endonezya’da 21 yılın en düşük performansı
- Endonezya ekonomisi de koronavirüs salgını nedeniyle yılın ikinci çeyreğinde ülke tarihindeki en düşük büyüme oranlarında birini gördü. Endonezya’nın nisan-mayıs-haziran döneminde yaşadığı yüzde 4,3’lük daralma, ülke ekonomisi ikinci çeyrekte 1999’dan bu yana en düşük büyümesi oldu. Endonezya, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 2,97 ile 2001’den bu yana en zayıf büyümeyi kaydetmişti.
