Komplo teorisi çöktü

Piyasaları sallayacağı iddia edilen Moody's kararının piyasalara etkisi çok sınırlı kaldı. TL'nin döviz kurları karşısındaki değer kaybı sadece 3 kuruş oldu. Cuma gününü 2.9520 ile kapatan TL/dolar seviyesi dün 2.9820'de kaldı. Borsa İstanbul'daki kayıp, geçen haftaki 4,9'luk yükseliş kadar bile olmadı. Yüzde 4,40'lık düşüşle 76.243 puandan haftaya başlayan BIST 100 endeksi, günü 3.030 puan azalışla 76.725 puandan kapandı. Gün içinde en düşük 76.148 puanı, en yüksek 76.952 puanı gören endeks, günü yüzde 3,80 düşüşle tamamladı.

Hazine, dün düzenlediği 3 tahvil ihalesinde piyasaya toplam 6 milyar 442 milyon lira borçlandı. 2 yıl vadeli ilk ihalede borçlanmanın yaklaşık 3 katı, 9 yıl vadeli ikinci ihalede 2,5 kat ve yine 9 yıl vadeli üçüncü ihalede ise 2,7 kat teklif geldi. Uluslararası piyasalarda Türkiye'nin sıkıştırılmak istendiği böyle bir dönemde ve piyasaların Moody's kararının ardından piyasaların açık olduğu ilk günde hazinenin sorunsuz bir şekilde borçlanması dikkat çekti. Borçlanma maliyeti ise yüzde 8,98-9,94 oldu.

Ağustos'ta Türkiye'ye 930 milyon dolarlık net sermaye girişi oldu. Temmuz ayında ise 731 milyon dolar doğrudan yabancı yatırım çeken Türkiye'ye yılın ilk 8 ayında gelen doğrudan yatırım miktarı 5 milyar 660 milyon dolar oldu.

Türkiye ekonomisini hedef alan komplo teorisinin çöktüğünü dün açıklanan Reel Kesim Güven Endeksi de ortaya koydu. Endeks, eylülde bir önceki aya göre 2,9 puan artışla 106,5 seviyesine çıktı. Mevsimsellikten Arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi ise bir önceki aya göre 4,1 puan artarak 107,1 puan seviyesine çıktı. Genel gidişat, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, mevcut mamul mal stoku miktarı, gelecek üç aydaki üretim miktarı, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut toplam sipariş miktarı endeksi artış yönünde etkiledi.

Dün açıklanan Eylül ayı imalat sanayii kapasite kullanım oranı da Moody's'a en güzel cevap oldu. Eylülde imalat sanayisi genelinde kapasite kullanımı, bir önceki aya kıyasla 1,4 puan artarak yüzde 76,6 seviyesine çıktı. Böylece kapasite kullanım oranı Kasım 2011'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise bir önceki aya göre 1,1 puan artışla yüzde 75,6 oldu.

Moody's'in kararına bir tepki de Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan'dan geldi. Türkiye'nin sermaye çekmeye devam ettiğimizi vurgulayan Elvan, şunları kaydetti: “Agustosta net sermaye girişi yaklaşık 930 milyon dolar. Kurumsal kapasitemizde herhangi bir zayıflık söz konusu olmadığı gibi, FETÖ'cülerin temizlenmesi ile daha da güçleniyor. İzleme süresinin bitimini beklemeden ve hatta yatırım yapılabilir seviyede nota sahip olduğumuz bazı dönemlerdeki verilere kıyasla daha iyi verilere sahip olmamıza rağmen bu kararı vermeleri tarafsızlıklarına gölge düşürecektir. Biz tüm kararlılığımızla yatırımcılara yönelik cazip düzenlemeler sunmaya ve yapısal reformlara hız vermeye devam edeceğiz. Devletimiz ne de özel sektörümüz borcunu geri ödeme konusunda sorun yaşamamış, yatırımcıları ve kreditörleri yanıltmamıştır.”

Moody's'ın Türkiye'yi hedef alması dünkü Bakanlar Kurulu toplantısında da ele alındı. Toplantının ardından açıklamalarda bulunan Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, Moody's'in son değerlendirmesinin bütünüyle siyasi bir mütaala olduğunu, bunun Türkiye ekonomisinin gerçekleriyle alakası olmadığını aktardı. Piyasaların bugünkü seviyesinin 15 Temmuz sonrasıyla kıyaslayarak cevap veren Kurtulmuş, “TL/dolar dengesinde sadece yüzde 0,94'luk bir azalma var var. Yani dengeli bir durum var. Borsa İstanbul bakımından ise sadece yüzde 0,53'luk bir azalma söz konusu” diye konuştu.

Kurtulmuş, iki gün arayla fikir değiştirmenin bir algı operasyonu olduğunu belirterek, “Türkiye, üretime devam ediyor. Türkiye önündeki güçlü adımlarla reel ekonomiyi güçlendirme sürecine devam ediyor. Türkiye ekonomisiyle ilgili olarak da darbeyi planlayan üst aklın özellikle 'Türkiye ekonomisi kötüye gidiyor' algısını oluşturmak için her şeyi yapacağının farkındayız" dedi.