Kirada uzlaşmak mecburi: Anlaşmazlığı arabulucu çözecek

Kira ihtilaflarıyla ilgili açılan davalara arabulucu şartı getiriliyor. Taraflar, dava açmadan önce arabulucuya gidecek, burada çözüme ulaşılamazsa dava süreci başlayacak. Son zamanlarda fahiş bir şekilde artan kiralar, beraberinde kiracı-ev sahipleri arasında hukuki sorunları da getirdi. Kira fiyatlarında yaşanan ciddi artışın önüne geçmek için Türk Borçlar Kanunu’nda geçici olarak değişiklik yapıldı. Ev kiralarının TÜFE oranına göre belirlenmesi uygulamasına 1 yıllığına ara verildi. 1 Temmuz 2023’e kadar kiraya yapılacak zam oranı yüzde 25’le sınırlandırıldı. Ancak bu çözüm ihtilafların önüne tam olarak geçemedi.

TAHLİYE DAVALARI

Yasal düzenlemeyi by-pass etmek isteyen ev sahiplerinden bazıları mevcut kiracıyı çıkarıp evini yüksekten kiraya vermek için, bazıları da fahiş fiyatla kiraladıkları yeni kiracılardan tahsilatta zorlandığı için çareyi tahliye davalarında aramaya başladı. Buna yüzde 25 artış sınırının ihlali nedeniyle eski kiracıların davaları da eklenince sulh hukuk mahkemelerinin yükünün arttığı belirtiliyor.

BAKANLIK DEVREDE

Adalet Bakanlığı, uzun süren ve mahkemelerin iş yükünün artmasına neden olan bu davalarla ilgili harekete geçti. Bakanlık kaynaklarından alınan bilgiye göre, kira uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuk uygulaması hayata geçirilecek. Taraflar, dava açmadan önce arabulucuya başvuracak. Burada anlaşma sağlanamazsa mahkeme yoluna gidilecek.

İŞ YÜKÜ AZALACAK

Arabulucuya başvurmadan doğrudan mahkemeye dava açılması halinde ise bu davalar reddedilecek. Eylül ya da ekim gibi hayata geçirilmesi planlanan uygulamanın, mahkemelerdeki iş yükünün azalmasını sağlayacağı belirtiliyor. Ayrıca, uzun süren mahkeme süreçleri de böylece sona erdirilecek.

Tarafları yormayacak

Avukat Taha Yasin Caner: “Hukuki uyuşmazlıkların başlıca sebepleri kira artış oranının belirlenmesi, fahiş kira bedelinin ödenmemesi, bundan kaynaklı olarak tahliye talepleri olarak gözlemlenmektedir. Kira ihtilaflarının arabuluculuk marifetiyle çözülmesinin yargıdaki yoğunluğu hafifleteceği gibi tarafları da gerek maddi gerekse manevi olarak yormadan ihtilafların neticeye kavuşturulması açısından çok elzem ve faydalı olduğunu düşünüyoruz.”

Bir ayda sonuçlanır

Avukat Fırat Bilici: “Türkiye'de yasalaşan arabuluculuk sistemi birçok kazanca yol açmıştır. Dava yükünü hafifleten bu sistem sayesinde aslında anlaşmak isteyen ama bir araya gelemeyen tarafların bir araya gelmesini sağlamıştır. Kira ilişkilerinde de arabuluculuk sisteminin etkili bir şekilde uygulanabileceği kanaatindeyim. En az 6 ay ile 1 yıl arasında süren tahliye davaları 1 ay gibi bir sürede sonuçlandırılabilecektir.”

Rakamlarla arabuluculuk

İş uyuşmazlıklarında 1 Ocak 2018’den itibaren uygulanan zorunlu arabuluculukta 1 milyon 390 bin 291 dosyadan 809 bin 661’i anlaşmayla sonuçlandı. Başarı oranı yüzde 58 olarak gerçekleşti.

Ticari uyuşmazlıklarda 1 Ocak 2019’dan bu yana 422 bin 645 uyuşmazlığın 222 bin 66’sı anlaşmayla sonuçlandı. Ticari uyuşmazlıklardaki arabuluculukta başarı oranı yüzde 53 oldu.

Tüketici uyuşmazlıklarında da 28 Temmuz 2020’den bu yana görüşmesi tamamlanan 124 bin 255 dosyanın 65 bin 275’inde taraflar el sıkıştı.