Keşiflere herkes sevinmeli: Türkiye küresel enerji pazarında öncü aktör

Albayrak Medya’nın düzenlediği “Enerjide Türkiye Yüzyılı Zirvesi’nin açılışında konuşan OME Petrol ve Gaz Direktörü Doç. Dr. Sohbet Karbuz, enerji arzı ve üretimini çeşitlendiren ülkelerin bir adım öne çıktığını söyledi. Türkiyenin küresel enerji pazarındaki rolüne dikkat çeken Karbuz, "AB'nin uyguladığı plan ve politikaların peşine takılmayacaksınız. Örneğin, Türkiye'nin kömür ve gaz kaynakları var. Gazımız inşallah Mart ayından itibaren kademeli olarak gelecek. Nükleerimiz devreye girecek. Rüzgar, güneş ve jeotermal enerji yatırımlarımız Avrupa ile yarışır durumda. Türkiye'nin yapması gereken enerji arzını ve elektrik üretim yelpazesini çeşitlendirmek. Tamamen geniş bir yelpaze oluşturmak lazım" ifadelerini kullandı. Yerli üretime ağırlık verilmesi gerektiğini belirten Sohbet Karbuz, sürecin önemini şu sözlerle değerlendirdi:

KATMA DEĞERLİ ÜRETİM ÖNEMLİ

"Avrupa başka ülkelere kömürden çıkması gerektiğini tavsiye ederken, şimdi kömür kaynaklarına geri dönüyor. Yerli madenleri de aramak gerekiyor. Madenlerimiz üretip işleyip, katma değerli bir şekilde satmalıyız. Bu enerji dönüşümü sancılı geçecek. Fosil yakıt sömürüsünden yeşil yakıt sömürüsüne girmeyelim." Karbuz, Avrupa'daki krizin temel ve en önemli nedeninin başarısız enerji politikaları olduğunu ifade ederek, "Yenilenebilir enerjiye karşı değilim. Mümkün olduğu kadar rüzgar santrali, su hidroelektrik bunları yapacaksınız. Avrupa ideolojik sebeplerle yola çıktı ve altında kaldı" diye konuştu.

Siyasi istikrar başarı getirdi

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Melih Han Bilgin, Enerjide Türkiye Yüzyılı Zirvesi’nin ilk oturumunda konuştu. ‘Türkiye Yüzyılı’nda Yeni Keşifler’ konulu oturumda; gelecek yüzyılın enerjisi, Türkiye’nin keşfettiği rezervler ve gelecek planları masaya yatırıldı.

Bilgin, “Akçakoca kuyusunda gaz keşfinin yapıldığı tarih 1975, yatırım kararı ise 1995’de verildi. Sonrasında Bakanımızın da gayretleriyle beraber, TPAO’ya verilen talimatla üretimin devreye alındığı yıl ise 2005. Peki ben soruyorum 1995 ila 2005 arasındaki 10 senede eksik olan şey neydi? Bunun tek bir cevabı var. Siyaseten bahar gelmemişti. O bahar gelmeyince de o tohumlar yeşermez. Siyasi istikrar çok önemli. Türkiye, enerji açlığı çeken bir ülke. Dolayısıyla bu keşiflere her vatandaşın sevinmesi ve bu konuya yoğunlaşması gerekiyor” dedi.

2024-2025 planlarında Faz-3 ve Faz-4 çalışmalarla enerji açlığına son vereceklerini belirten Bilgin, “2030’a kadar gideceğimiz yol belli. 150 milyon metreküp ihtiyacı 70’e nasıl indiririz bunu düşünüyoruz. 2030’a kadar bize gerekli olan, ülkemizi enerjideki açlıktan berekete ulaştıracak bir yol haritası” ifadelerini kullandı.

Yeni Şafak Yazarı Doç. Dr. M. Levent Yılmaz ise, bu keşiflerin küçümsenmeyecek bir boyutta olduğunu vurgulayarak, “Pahalıya bile çıkarsak gaz bizim gazımız. Avrupa’nın hali ortada. Aldıkları gazı, yakında Rusya tamamen kesecek. Paranızla bile alamayacağınız bir emtiaya dönüşme riski çok yüksektir enerjinin. Doğal gaz çok kritik bir ham maddedir” diye konuştu.

Türkiye'ye köprü olarak değil terminal olarak bakılmalı

Eski Enerji Bakanı Mehmet Hilmi Güler, petrolü, doğal gazı ve kömürü hepsini bir bütün olarak ele almak gerektiğini belirterek şu değerlendirmelerde bulundu: "Yenilenebilir enerji dahil olmak üzere kömür hiçbir zaman vazgeçmeyeceğimiz bir ürün. Yenilenebilir enerjiye, jeotermale ve madene büyük bir ağırlık vermemiz lazım. Derin deniz çalışmamız, sondajımız yeni enerji kaynakları olarak ele alacağımız hidrojen kaynaklarına dikkat çekmek isterim. Enerjiyi ne kadar çok çeşitlendirirseniz bağımlılığı o kadar çok azaltmış Meholursunuz. Öte yandan, Hazar'dan aktarılacak olan gazın Türkiye üzerinden geçerek, Avrupa'ya ulaşması enerjinin güvenliği açısından son derece önemli. Türkiye'ye köprü olarak değil, terminal olarak bakmamız önemli olacaktır."

Gaz merkezi olmak için kapasitemiz var

"Enerji Merkezinde Türkiye" başlıklı 2. oturum Prof. Dr. Levent Aydın moderatörlüğünde gerçekleşti. TANAP Genel Müdürü Hüseyin Saltuk Düzyol, "Kapasite ve depolamamız her geçen gün artıyor. Likitide önemli. Sübvansiyonların devam etmesi halinde likitidenin yükselmesi ve yeni oyuncuların girmesi mümkün görünmüyor. Çok uzun dönemli anlaşma yapmakla BOTAŞ suçlandı ama fiyatların nereye kadar yükseldiğini gördüğümüzde her şeyin piyasaya bırakılmaması gerektiği ortaya çıkıyor. Türkiye gaz ticaret merkezi olması gereken bütün özelliklere sahip" diye konuştu. EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu ise, "Gazda da belli bir hacme geldik. İşin diğer ayağı ise şeffaflık. Sürdürülebilir ve şeffaf bir piyasamız var. Kullandığımız yazılımların tamamını kendimiz geliştiriyoruz" dedi.

ZİRVEDEN NOTLAR

* Albayrak Medya Grubu’nun birincisini düzenlediği zirveye ilgi beklenenden büyük oldu.

* Enerji sektörünün paydaşları olan bürokratlar, iş adamları, akademisyenler ve basın mensupları, gün boyunca Türkiye’nin enerjideki çıkışını ve sektörün dünyadaki gelişmelerini konuşma imkanı buldu.

* Akdeniz Ülkeleri Enerji Şirketleri Birliği Petrol ve Gaz Direktörü Doç. Dr. Sohbet Karbuz, Zirvenin özel konuğu olarak Paris’ten İstanbul’a geldi. Karbuz’un konuşması büyük beğeni topladı.

* Zirvedeki oturumlarda konuşan konuklara ve moderatörlere; İnşirah Süresi’nin 5 ve 6’ıncı ayetlerinin (Demek ki, zorlukla beraber bir kolaylık var. Evet o zorlukla beraber bir kolaylık var) yatıldığı hat tablosu hediye edildi.

* Zirvenin açılışı ve oturumlar tvnet, tvnet radyo ve Yeni Şafak Youtube kanallarından canlı yayınlandı.