Çok sayıda ülke pandemi ve Ukrayna-Rusya savaşı ile ortaya çıkan zorlu süreçte faizleri artırarak uygulamaya aldığı ekonomi politikalarından bir bir vazgeçiyor. Bunlardan biri de Japonya oldu. Japonya Merkez Bankası (BoJ) da, ultra gevşek para politikasında bir değişikliğe gitmezken, getiri eğrisi hedef aralığını da artı/eksi yüzde 0,5 düzeyinde korudu. Türkiye’de ise Merkez Bankası, Batı ülkelerinde kabul görmüş politikalarını bir kenara iterek kendine özgü bir politika izlemesiyle dikkat çekiyor. 2021’i yüzde 36 enflasyon ile kapatan Türkiye; düşük faiz ortamında daha fazla yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve büyüme politikasını benimsedi.
BoJ'un dün başlayan ve bugün sona eren para politikası toplantısında alınan kararlar açıklandı. Buna göre, banka, politika faizini değiştirmeyerek yüzde eksi 0,1'de bıraktı.
Söz konusu kararı oy birliğiyle alan BoJ, sınırsız miktarda devlet tahvili ve yıllık 12 trilyon yen borsa yatırım fonları (ETF) ile yıllık 180 milyar yen Japon gayrimenkul yatırım fonları (J-REIT) alımına devam edeceğini bildirdi.
Banka ayrıca, getiri eğrisi hedef aralığını da değiştirmeyerek artı/eksi yüzde 0,5 düzeyinde korudu.
Karar metninde yüzde 2 enflasyon hedefine ulaşana kadar Getiri Eğrisi Kontrollü Parasal Genişleme politikasına devam edileceği vurgulandı.
Yıllık enflasyonun yüzde 2 hedefini aşana ve istikrarlı bir şekilde hedefin üzerinde kalana kadar parasal tabanın genişletilmesine devam edileceği aktarılan metinde, "Banka, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisini yakından takip edecek ve gerekirse ek genişleyici önlemler almaktan çekinmeyecektir. Ayrıca, kısa ve uzun vadede faiz oranlarının bugünkü veya daha düşük seviyede kalması beklenmektedir." yönlendirmesi korundu.
BoJ geçen ay, piyasa işleyişini iyileştirmek için getiri eğrisi hedef bandını 25 baz puan genişletmişti. Ülkenin 10 yıllık tahvil faizlerinin getiri eğrisinin üst bandını aşmasının ardından BoJ'un bu ay da hedef aralığını yükseltmesi bekleniyordu.
Öte yandan yükselen enflasyonist baskılar karşısında bankanın ultra gevşek para politikasında bir ayarlama yapabileceği de beklentiler arasındaydı.
Beklentilerin gerçekleşmemesi ile Japon yeni dolar karşısında hızla değer kaybetti. Dolar/yen paritesi yüzde 2,5 artışla 131,4'ü test ederken, Japonya'nın 10 yıllık tahvil faizi de üst sınır olarak belirlenen yüzde 0,5'i aştı.
ENFLASYON VE BÜYÜME BEKLENTİRLERİ
BoJ'un ekonomik aktivite ve fiyat görünümüne ilişkin değerlendirme ve beklentilerinin yer aldığı metin de bankanın sitesinde yayımlandı.
Metinde, Japonya ekonomisinin, Kovid-19 salgını ve arz yönlü kısıtlamaların etkisiyle projeksiyon döneminin ortasına doğru toparlanmasının muhtemel olduğu, ancak yüksek emtia fiyatları ve yurt dışı ekonomilerdeki yavaşlama kaynaklı aşağı yönlü baskıların sürmesinin beklendiği bildirildi.
Japonya ekonomisinin gelecek dönemde potansiyelinin üzerinde bir hızda büyümesinin beklendiği vurgulanan metinde, enflasyonun seyrine ilişkin "Tüketici Fiyat Endeksi'ndeki (TÜFE) yıllık değişim oranının, ithalat fiyatlarındaki artış öncülüğünde yükselen maliyetlerin tüketici fiyatlarına geçici etkisinden dolayı kısa vadede nispeten yüksek kalması muhtemel" değerlendirmesi yapıldı.
Yapılan tahminlere göre, Banka Mart 2023'te bitecek 2022 mali yılına ilişkin enflasyon orta noktası tahminini yüzde 2,9'dan yüzde 3'e yükseltti. Aynı döneme ilişkin reel Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSHY) beklentisi ise yüzde 2'den yüzde 1,9'a düşürüldü.
Öte yandan banka, Mart 2024'te bitecek 2023 mali yılına ilişkin enflasyon beklentisini yüzde 1,6'da korurken, büyüme öngörüsünü yüzde 1,9'dan yüzde 1,7'ye revize etti.
Banka'nın tahminleri, 2024 mali yılında enflasyonun yüzde 1,8 ve büyümenin yüzde 1,1 olacağına işaret etti. Söz konusu tahminler, ekim ayı ekonomik görünüm raporunda sırasıyla yüzde 1,6 ve yüzde 1,5 düzeyinde belirlenmişti.
FED BAŞKANI'NA 'FAİZ ARTIRIMI' UYARISI
ABD Senatosu Bankacılık Komitesi Başkanı Brown, Fed Başkanı Powell'ı faiz artırımları konusunda uyardı. Brown, Powell'a yazdığı mektupta, "Kısa vadeli gelişmelerimizi ve güçlü iş gücü piyasamızı, enflasyonu düşürmek için agresif parasal eylemlerin sonuçları altında ezdirmekten kaçınmalıyız" demişti.
ABD ve Avrupa ülkeleri umduklarını bulamamıştı
Kovid-19 etkisiyle yükselen enflasyonu düşürmek için faize sarılan ABD ve Avrupa ülkeleri umduklarını bulamadı. Faizi ne kadar yükseltseler de son 30-40 yılın enflasyonunu yaşıyorlar.
İNGİLTERE’DE BENZER BİR TABLO VAR
İngiltere Merkez Bankası da Avrupa ve ABD’dekine benzer adımlarla yükselen enflasyonu durdurmaya çalışıyor. Ocak ayında yüzde 5,5 olan İngiltere’deki enflasyon ağustos ayı itibariyle yüzde 9,9’e yükseldi. Faizleri 0,25’ten yüzde 1,75’e çıkaran İngiliz Merkez Bankası’nın bu hafta vereceği kararla faiz artışını sürdürmesi bekleniyor.
RUSYA DA DÜŞÜRMEKTE ZORLANIYOR
Rusya’da ise savaş durumuna bağlı olarak faiz ve enflasyon arasında daha karmaşık bir bağlantı gözlemleniyor. Batılı ülkelerin yaptırımları nedeniyle politika faiz oranını 28 Şubat'ta yüzde 9,5'ten yüzde 20'ye çıkaran Rusya Merkez Bankası, 26 Mayıs’ta aldığı radikal bir kararla faizi 900 baz puan düşürerek yüzde 20’den yüzde 11'e çekti.
DİKKAT ÇEKEN ÜLKE ARJANTİN
Arjantin, yüksek enflasyonla mücadele etmek için yılbaşından bu yana 9 kez faiz artışı yaptı. Arjantin Merkez Bankası; politika faizini yüzde 38’den yüzde 75’e yükselttiği halde, enflasyonun yüzde 51’den yüzde 78,5’e çıkmasını engelleyemedi. İlk kez bir ayda iki kez faz artışı yapan Arjantin’de enflasyon son 20 yılın zirvesinde bulunuyor. Güney Amerika'nın ikinci en büyük ekonomisine sahip Arjantin’de enflasyonun yıl sonuna kadar yüzde 90'lara çıkması öngörülüyor.
