Japon teknoloji devi harakiri yaptı

Son senelerde mali sorunlar yaşayan Japon teknoloji şirketi Toshiba’nın farklı birimlerine talipler gün geçtikçe artıyor. Yaşanan sıkıntıları aşmak için yeterince kâr etmeyen bölümlerini elden çıkarma kararı almak zorunda kalan Toshiba’nın işlemci üreten birimine Apple, televizyon bölümüne ise Vestel talip olduğunu açıkladı. Gazete Habertürk'ün haberine göre Toshiba, krizden kurtulmanın çözümü olması umuduyla beyaz eşya birimini de Çinli Midea’ya sattı. Japon teknoloji devinin içine düştüğü ekonomik sıkıntılar, 2006 yılında 5.4 milyar dolar karşılığında Westinghouse nükleer şirketinin satın almasıyla başladı.

3.4 milyar dolar zarar açıkladı
Toshiba, ABD’deki nükleer santralını yıllardır kâra geçiremeyince büyük bir mali yükün altına gimekten kurtulamadı. Yakın döneme kadar özellikle televizyon ve dizüstü bilgisayarda dünya devi olan Toshiba, 2015 yılında yaşanan muhasebe skandalında da ikinci derin yarasını almış oldu. Japon şirketin kazançlarının 6 yıl boyunca şişirildiğinin ortaya çıkmasıyla patlak veren skandalın ardından, bir buçuk sene içinde Toshiba’nın zararı 3.4 milyar dolara ulaştı ve şirketin CEO’su istifa etti. Böylece, ABD’deki Westinghouse nükleer işletmesinden de en az 6.3 milyar dolar zarar beklediğini açıklayan Toshiba, şirketlerini teker teker satmak zorunda kaldı.

09Toshiba’nın işlemci birimini satın almak için Apple, Foxconn ve Amazon ile işbirliği yaptı. Apple’ın, dünyanın en büyük ikinci flaş bellek çip üreticisi Toshiba’dan yüzde 20 hisse için birkaç milyar doları gözden çıkardığı belirtildi.

Üretimi durdurdu
Toshiba, bir dönem lider olduğu diz üstü bilgisayar sektöründe rekabette geri kalıp pazar payını kaybedince, geçen yıl üretimi durdurma kararı aldı.

Toshiba, bir dönem Arçelik’in de ilgilendiğini duyurduğu beyaz eşya bölümünü 2016 yılında Çinli Midea’ya sattı. 2005 yılından beri kilma üretiminde ortak olduğu Çinli şirket, Toshiba’nın beyaz eşya birimini yaklaşık 90 milyon dolara satın aldı.

Zorlu Holding CEO’su Ömer Yüngül, Toshiba’nın TV birimi için teklif verdiklerini belirtti. Yüngül yaptığı açıklamada, “Şu an incelenme aşamasında. Bizimle beraber teklif veren şirket sayısı 5 ya da 6. Toshiba konusunda karar 1-1.5 ay içerisinde çıkabilir” diye konuştu. Toshiba’nın TV birimi ile ne kadar büyüklükteki bir varlığın kendilerine geçeceğine ilişkin bir değerlendirme de yapan Yüngül, “Bunu söylemek çok zor. Çünkü farklı rakamlar var. Toshiba’nın Avrupa’daki lisans hakkı bizde. Dolayısıyla biz zaten kendi güçlü pazarımızda bunu kullanıyoruz. Diğer bölgelerle ilgili en az ilave 6-7 milyonluk satış adedi gelmesi lazım” ifadesini kullandı. Ömer Yüngül, Toshiba’nın TV birimini bünyelerine katmaları halinde bütün dünyada hedef büyüteceklerini kaydederek, “Toshiba, Çin, Japonya, Amerika ve bütün dünyada var. Üretim birimleri de bize kayacak. Ama şu anda fazla fabrikaları yok” diye konuştu. Üngül Toshiba TV’yi bünyelerine katmaları halinde yeni bir fabrika açabileceklerinin de sinyalini verdi.

Japon teknoloji devi Toshiba geçen sene ortaya çıkan ve bilanço rakamlarında oynandığına işaret eden haberlerin etkisiyle sarsılmaya devam ediyor. Toplam borcunun 8 milyar doları aştığı belirtilen şirket kötü gidişe dur demek için bir yandan gelir akışını hızlandırıp diğer yandan da zarar gören imajını düzeltmeye çalışıyor. Ancak görünen o ki bunu gerçekleştirmek çok kolay olmayacak.

Özellikle 2006’da 5 milyar dolara alınan ABD’li nükleer santral üreticisi Westinghouse Electric Company’nin iflas etmesiyle tüm yatırım planları altüst olan şirket bir süredir Toshiba çatısı altında bulunan bazı iştiraklerini satarak likidite sağlamaya çalışıyor. Bu plan çerçevesinde satışa sunulan işlemci birimi şu sıralar sürekli manşetlerde bulunuyor. Aralarında Apple, Dell, Google ve Microsoft gibi şirketlerin de bulunduğu satın alma yarışında tarafların en az 18 milyar doları gözden çıkarmaları bekleniyor. Bu rakam şüphesiz Toshiba’nın nakit sorunlarını büyük ölçüde çözecek.

Ancak şirketin en değerli ve yüksek kârı getiren birimini satması sonrasında nasıl hayatta kalacağı sorusu hâlâ yanıt bulmuş değil. Şirketin teknoloji alanında tüketiciden başlayarak ileri teknoloji kullanan şirketlere varan ürünleri kapsayan oldukça geniş çaplı bir faaliyet alanı var. Ayrıca şirketin son dönemde yaşadığı tüm inişli çıkışlı seyre rağmen dünya çapında hâlâ toplam 39 araştırma geliştirme merkezinin bulunduğunu da unutmamak gerekir. Yüksek teknolojiye yönelik 2483 adet patenti de bulunan şirket teknolojinin hemen her alanında iddiasını sürdürmeye devam ediyor.

Ancak tüm bu olumlu rakamlara rağmen teknoloji dünyasındaki kıyasıya rekabetin şiddetini unutmamak gerekir. Bu alanda bir kez tökezleyenin yeniden toparlanıp koşmaya başlaması kolay olmuyor. Teknoloji dünyasını bir dönem domine etmiş Nokia, Ericsson ve Motorola gibi geçmişin devlerini düşündükçe Toshiba’nın karşı karşıya olduğu tehlike daha rahat anlaşılıyor.