İşveren ve işçilerin en merak ettiği konulardan biri de izin konusu. Yıllık izin, haftalık izin, ücretsiz izin, yol izni, süt izni gibi çeşitli seçenekler varken en dikkat çeken izin konusu “İş arama izni”yle ilgili olan. Yani işten çıkarılacak olan işçiye işveren tarafından iş arama izni veriliyor. İş arama izni vermeyen işveren, bunun ücretini çalışana ödemek zorunda.
İş sözleşmesinin feshi üzerine kendisine tanınan bildirim süresi içinde işçinin bir yandan çalışıp bir yandan da iş aramasının güçlüğü dikkate alındığında bu sürede yeni bir iş bulması için kendisine izin verilmesi gerekliliği bir ihtiyaç olarak ortaya çıkıyor. İş Kanunu’na göre, ister işçi ister işveren fesih bildiriminde bulunsun, bildirim süresi içinde işveren işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini çalışma saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermek zorunda.
İŞ ARAMA İZNİ NE KADAR?
İş Kanunu’na göre iş arama izninin en az iki saat olması gerektiğini söyleyen Uzm. Arb. Av. Sümeyye Öcal, “İşçi isterse izin saatlerini birleştirerek topluca kullanabilir. Bu takdirde işçi bunu işten ayrılacağı günden önceki günlere rastlatmak ve durumu işverene bildirmek zorunda. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. Eğer işveren iş arama iznini kullandırtmazsa ve bu iznin ücretini ödemezse çalışanlar arabuluculara başvurup işverenden iş arama izni ücretini en yüksek faiziyle talep edebilir. İşveren izin vermiyorsa ya da bu iznin parasını ödemiyorsa çalışanlar arabulucuya başvurabilir” dedi.
HAFTA TATİLİNDE İŞ ARAMA İZNİ VERME ZORUNLULUĞU YOK
Uzm. Arb. Av. Öcal, iş arama izniyle ilgili teknik bir detayın olduğuna dikkat çekerek, “Yargıtaya göre, kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçilerin iş arama izinleri orantı kurularak hesaplanmalı. Yargıtaya göre, işçinin hafta tatili, bayram ve genel tatil izinlerini kullandığı günler için iş arama izni verme zorunluluğu yoktur ve işçi bu günler için ayrıca iş arama izni ücretine hak kazanamaz” şeklinde konuştu.
İŞ ARAMA İZNİ SIRASINDA İŞÇİ ÇALIŞTIRILAMAZ
İş arama izni sırasında işverenin işçiyi çalıştıramayacağını ifade eden Uzm. Arb. Sümeyye Öcal, “Kanuna göre, işveren iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder belirtmek gerekir ki, iş arama izninin kullandırıldığını işveren ispat etmek zorundadır” diye görüş verdi.
İŞ ARAMA İZNİ İHBAR SÜRESİYLE BELİRLENİYOR
İşveren tarafından iş sözleşmesi fesih ediliyorsa; yeni bir iş bulması için iş arama izni verilmesi gerekir. Bu durumda da işten çıkarım için ihbar süreleri ön plana çıkıyor.
İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta
İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta
İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra, feshedilmiş sayılır.
İHBAR TAZMİNATI İLE İŞ ARAMA İZNİ AYRI
İşçiye iş arama izninin verilmemiş olması, işverenin fesih için yukarıda belirttiğimiz kanuni sürelere uygun yaptığı ihbarı geçersiz kılmıyor. Eğer işten çıkarım konusu ihbar sürelerine uygun yapılmadıysa ihbar tazminatı hakkı da doğuyor.
