İnternetten alışveriş yapanları bekleyen tuzaklar her geçen gün artıyor. Dolandırıcılar internette cirit atarken, vatandaşlar cebindeki paradan da oluyor. Son dönemde Türkiye’de yasal olmayan elektronik sigara satışından vatandaşları tuzağa düşüren dolandırıcılar, aldıkları paralarla birlikte ortadan kayboluyor. “Kapıda ödeme” ve “Havale” yalanı atan dolandırıcılar, kurye ile ürün göndereceğini söyleyip göndermiyor.
Tiryakilerin sigara bırakmak için kullandığı elektronik sigaralar, hem zararlı hem de yasal değil. Henüz Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca bugüne kadar kartuşu nikotin içeren herhangi bir elektronik sigara markası için ithalat izni verilmemişken ve bu ürünler ruhsatlandırılmamışken Türkiye’de elektronik sigara satmaya çalışan internet sitelerinin sayısı her geçen gün artıyor. İnternet satış sitelerinin sayısı arta dursun, bu yolla dolandırılanların sayısı da bir hayli yüksek.
Sosyal medyada elektronik sigara almaya çalışırken dolandırılanlar şikayetlerini dile getirirken, dolandırıcılar hiç vazgeçmiyor. Vatandaşlardan elektronik siparişi üzerine para alan dolandırıcılar ya parası ödenen ürünü göndermiyor ya da ürün yerine krem, meyve ya da boş kutu gönderimi yapıyor.
BİR DOLANDIRICILIK VAKASI DAHA
“elektroniksigaraesigaraorg” isimli internet sitesi üzerinden sipariş verenler de kısa süreli bir şokla karşılaşıyor. Yeni Şafak İnternet sitesine ulaşan ve isminin verilmesini istemeyen bir vatandaş, bu internet sitesi üzerinde bulunan “Destek” bölümünden sipariş verdiğini; siparişi verdiği kişinin “Havale ile ödeme yaparsanız elden kurye ile gönderi yaparız” dediğini, verilen hesap numarasına havale ile ödeme yaptığını ancak “Ülkemizde e-sigara tam olarak yasal olmadığından elden satış yapamıyoruz” yanıtını aldığını anlattı. Kendisinin internet sitesinden bir yetkiliye ulaşmaya çalıştığını, siteye bağlı kurulan WhatsApp iletişim hattından muhataplara ulaşamadığını ifade eden vatandaş, internet üzerinden satış yapan alışveriş sitelerini de Yeni Şafak’a ihbar yaparak uyarılarda bulundu.
VATANDAŞIN İHBARININ İZİNE DÜŞTÜK
Biz de “elektroniksigaraesigaraorg” sitesine girip Destek bölümüne bir elektronik sigara modelini seçerek yazdık. Kapıda ödeme yapılabildiğini ileten Destek bölümündekiler, “Ürünü geldiğinde kontrol edebilir miyim?” dediğimizde “Çalıştığımız kargo firması böyle bir şeye izin vermiyor, sözleşmemizde bu yok” yanıtını aldık. “Sözleşmenizi gönderebilir misiniz?” dediğimizde bir daha site satış sorumlusundan cevap alamadık. Çalıştıkları kargo firmasını aradığımızda ve “Kapıdan ödemeli gelen ürünleri kontrol edebilir miyiz?” diye sorduğumuzda ise “Kurye izin verdiği sürece sorun yok, uzun sürmeyecekse kontrol edebilirsiniz” dendi.
EMNİYET SÜREKLİ UYARIYOR
Emniyet yetkilileri, internetten alışverişin artmasıyla dolandırıcılık şikâyetlerinde de artış olduğunu sık sık söyleyerek, şikâyetlerin başında, kimlik ve kart bilgilerinin çalınması ile sipariş verilen ürün yerine, alakasız ürünlerin gönderilmesinin yer aldığını da ifade ediyor. Dolandırıcıların asıl hedefinin, internet siteleri aracılığıyla vatandaşların kart ve kimlik bilgilerini almak olduğunu bildiren yetkililer, son zamanlarda alışveriş sitelerinde piyasa değerinin çok altında yapılan ürün satışlarıyla dolandırıcılıklara rastlandığına dikkat çekiyor. Emniyet yetkilileri, vatandaşların aldıklarını zannettikleri ürün yerine alakasız ürünle karşılaştığında hayal kırıklığı yaşadıklarını, firmaya ulaşamadıklarında ise uğraşmaktan vazgeçmelerinin dolandırıcıların yanına kar kaldığını söylüyor.
EMNİYET: ŞİKÂYET EDİN, ZAMAN KAYBETMEYİN
Vatandaşlardan, dolandırıldıklarını anladıklarında ilk olarak bankadan işlem iptali talep etmelerini ya da kredi kartını işleme kapatmalarını isteyen yetkililer, zaman kaybetmeden en yakın kolluk kuvvetleri ya da Cumhuriyet Savcılığı’na müracaatta bulunulması gerektiğini ifade ediyor.
DOLANDIRICILAR İNTERNETTE CİRİT ATIYOR
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, elektronik sigaranın satışı ülkemizde yasak olduğunu söyleyerek, “Kaldı ki satışı yasak olmayan bir ürünle ilgili internetten alışveriş yapılırken çok dikkatli olunmalıdır. Dolandırıcılar sanal ortamda cirit atıyorlar. Yapılması gereken öncelikle satış yapan mecraya bakmak. Tüketici Kanunu’nun 48. Maddesinde yer alan “Mesafeli Sözleşmeler” ile ilgili mevzuat tüketicileri geniş anlamda korumaktaysa da sosyal mecralarda yapılan satışlarda Tüketici Kanunu maalesef uygulanamayabiliyor. Her şeyden önce bu mecralarda muhatap bulunamıyor. İnternetten alışveriş yapıldığında kapıya gelen ürünler kontrol edilebiliyorsa edilmeli” dedi.
CAYMA HAKKI İÇİN MUTLAKA YAZILI TALEP YOLLAYIN
Ağaoğlu, internet sitesinden alışveriş yapanları bazı noktalarda uyardı: Satıcının, açık unvanı ve adresi, ticaret sicil numarası sitede açıkça yazılı olmalı. Tüketiciler buna dikkat etmeli. Eğer bu bilgiler yoksa bu satış sitesi ya da mecrası hukuk tanımıyor, kuralları tanımıyor demektir. Bu firma sabit bilgilerinin yanında satışla ilgili bilgilerin yer aldığı bir sözleşmeyi de yayımlamalı. Tüketici Kanunu bunu söylüyor. Tüketici bu sözleşmeyi “Okudum” diyerek alışveriş yapmalı. Ama internetten alışveriş yapmadan önce mecraların araştırması yapılmalı. Ben şahsen hakkında ciddi şikâyet olan yerleri tercih etmiyorum. Çünkü bu mecralara kredi kartı bilgilerinizi giriyorsunuz. 3 bin liralık ürüne bin 800 lira fiyat veriyor, sonra dolandırıcı bu paraları toplayıp ortadan kayboluyor. Kapıda ödeme olsa da olmasa da Tüketici Kanunu 14 günde cayma hakkı tanıyor. Tüketiciler cayma taleplerini hep telefonla yapıyor. Bir sorun çıktığında cayma hakkını kullandıklarını kanıtlayamıyorlar. Tüketiciler, telefonun yanında e-posta, WhatsApp, faks gibi yollarla yazılı olarak cayma haklarını kullansınlar. Bu belgeler ispat belgesidir.
GÜVENLİ ALIŞVERİŞİN ADIMLARI
İnternetten güvenli alışverişe ilişkin dikkat edilmesi gereken noktalardan bazıları şöyle:
Alışveriş yapılmak istenen sitenin SSL güvenlik sertifikasının olduğuna emin olunması gerekiyor. SSL güvenli sitenin uzantısında https:// ile başlayan kısmında görülebileceği gibi yeşil veya sarı bir kilit simgesi olarak tarayıcının alt kısmında da görülebilir.
Alışveriş yaptığınız internet sitesinin ticari unvanı, sicil bilgileri yani MERSİS bilgilerinin sitede olup olmadığına dikkat edin.
Sitede “Mesafeli Satış Sözleşmesi”nin olup olmadığını kontrol edin.
İnternet alışverişinde 3D Security, sanal kart oluşturma gibi yöntemlerin kullanılmasının yanında alışveriş esnasında sanal klavye kullanımı alışverişi daha güvenli hale getiriyor.
Alışveriş işleminizi şifresiz Wi-Fi ağları, internet kafe gibi toplu internet hizmeti veren modemler üzerinden yapmayın
Resmi hizmet sunan sitelerde istenilen kart numarası, güvenlik kodu, son kullanım tarihi gibi bilgiler dışında anne kızlık soyadı, kartın nereden alındığı, doğum tarihi gibi detaylı sorunlarla karşılaşılması halinde sahte bir sitede olunabileceği göz önünde bulundurulmalı.
