İlk kez 1996’da rahmetli Necmettin Erbakan’ın uyguladığı kamu kaynaklarının tek havuzda toplanmasını içeren sistem, yeniden hayata geçiriliyor. Buna göre, İşsizlik Fonu haricinde yerel yönetimler, KİT’ler, TMSF gibi kurumlar ‘Tek Hazine Hesabı’na alınacak.
Hazine Müsteşarlığı iç borç çevirme oranını yüzde 100’ün altına indirip yüzde 96 ile piyasaları rahatlatarak yıla başlarken, yabancı yatırımcıların da Şubat ortasına kadar 1,5 milyar dolarlık devlet tahvili alması ekonomideki güvenin de işareti oldu. Yine geçen yılın son aylarında Maliye Bakanlığı’nın vergi gelirlerindeki öngörülenin üzerindeki gerçekleşme de Hazine nakit rezervini rahatlattı. Tüm bunların üzerine daha kalıcı bir adım ise ‘Tek Hazine Hesabı’ ile atılıyor.
Kamu özel bütçeli kuruluşlar, düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar, SGK, ve İŞKUR ile özelleştirme, tanıtma fonu gibi genel bütçe dışı fonların da dahil edileceği Hazine’nin “Tek Hesap” kapsamı netleşti. Kamunun nakit yönetiminin daha etkin şekilde yapılması, nakit yönetiminin daha düşük borçlanma seviyelerine ulaşması amacıyla getirilecek olan tek hesap sistemi ile nakit rezervinin güçlenmesi ve kurumların ihtiyaçlarının daha verimli şekilde karşılanması amaçlanıyor. Yine borçlanma maliyetleri de bu sayede düşecek.
Bu kapsamda büyüklüğü 120 milyar liraya yaklaşan İşsizlik Fonu, Tek Hazine Hesabı’nda olmayacak. Böylece genel bütçe dışındaki KİT’ler, yerel yönetimler, TMSF gibi kurumların gelirleri bu hesapta yer alacak. Bakanlar Kurulu’nun kanuna rağmen kapsama girecek kurumları azaltabileceğine de dikkat çekilirken, yeni düzenlemede kurumların kademeli olarak kapsama alınacağı öğrenildi. Böylece ilk etapta 40 milyar lira olması öngörülen mali kaynağın büyüklüğü daha da artacak.
Genel bütçe dışında kalan kurumların da “Tek Hesap” kapsamına alınması, geçen hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki torba tasarı görüşmelerinde ele alındı. Maliye Bakanı Naci Ağbal uygulamanın nasıl olacağını anlatırken şu örneği vermişti:
“Karayolları Genel Müdürlüğü bir kamu bankasında mevduat yapıp, o mevduat hesabından kullanabiliyor. Ama yeni sistemde Karayolları kendisi gidip banka hesabı açmayacak, nakdini Hazine Müsteşarlığı kendi hesaplarında tutacak, nasıl Maliye Bakanlığı ihtiyacı olduğunda nakit talep ediyorsa, Karayolları da aynı şekilde nakit talep edecek.”
- Kamu bankalarında değerlendirilecek
- Görüşmeler esnasında maddede değişiklik içeren bir önerge verilmişti. Böylece kamu bankalarında Hazine ‘Tek Hesabı’ tutacak. Ayrıca bir geçiş dönemi olacak. Hazine yetkilileri de, tek hesapta oluşacak nemanın kurumlara dağıtılmayacağı ve bütçeye gelir kaydedileceğine dikkat çektiler. Tek hesabın nema dahil yıllık katkısının 5 milyar lirayı aşacağı belirtildi.
Tek Hazine Hesabı sisteminin ‘bilgi-işlem’, ‘bankacılık’ ve ‘muhasebe altyapısı’ olmak üzere üç temel ayağı olacak. Bu kapsamda kurumlar günlük nakit ihtiyaçları geliştirilen yeni bilgi işlem altyapısı aracılığıyla her gün Hazine’de toplanacak. Bu yönüyle kurumlardaki nakit planlaması önemli olacak. Hazine kurumlardan topladığı nakit taleplerini günlük bazda karşılayacak. Kapsam dahilinde yer alan her bir kuruluş tarafından tahsilat ve ödemelerin tek merkezde toplanacağı sıfır bakiyeli birer tek idare tahsilat ve ödeme hesabı açılacak. Tüm tahsilat ve ödemeler bu hesaplar aracılığıyla gerçekleştirilecek. Hesaplarda kalan bakiye, gün sonunda ‘Tek Hazine Kurumlar Hesabı’na aktarılacak. Buna yönelik muhasebe entegrasyonu ise Hazine, Maliye Bakanlığı ve kapsam dahiline alınacak kurumlar arasında sağlanacak.
