Türkiye, damızlık ihtiyacını karşılayacak duruma geldi. Talep halinde koyun ve keçide 500 binden fazla damızlık sağlanabilecek kapasiteye ulaşıldı.
Tarım ve Orman Bakanlığı, küçükbaşta 2005, Anadolu mandasında ise 2011’den beri uluslararası bilimsel normlara uygun ıslah çalışmaları sürdürüyor. Bu çerçevede TAGEM’in uyguladığı ‘halk elinde hayvan ıslahı ülkesel projesi’ olumlu sonuçlar verdi.
Türkiye’de 23 koyun, 7 keçi ırkında 60 ilde 1 milyon 200 bin anaçta ıslah kayıtları yapıldı. Küçükbaş hayvancılıkta büyüme, gelişme, süt, yapağı-tiftik vb. veri kayıtları alındı. Verim kaydına dayalı yazılım programı olan DAKBİS uygulamaya sokuldu. Yetiştirici cephesinde ise ıslah, seleksiyon ve kayıt tutma konularında bilinç oluşturuldu.
YERLİ GEN KORUMADA
Bakanlık tarafından damızlık koyun, keçi yetiştirici birliklerinin kurulması teşvik edildi ve illerde örgütlemeleri tamamlandı. Küçükbaş hayvancılığa olan ilgi artırıldı, azalmaya başlayan Ankara keçisi gibi yerli gen kaynaklarında hızlı azalışın önüne geçildi.
KOÇ-TEKE DEPOLARI
Kaliteli damızlık koç ve tekeler elde edilirken yetiştiricinin damızlık koç ve teke ihtiyacını gidermeye yönelik koç-teke depoları kurulmaya başlandı. Projeden elde edilen damızlıklar, daha iyi fiyattan satılarak yetiştiricilerin gelirlerinde artışlar sağlandı. Piyasada talep öncelikle projedeki işletmelerin hayvanlarının damızlık olarak satın alınması yönünde.
500 BİN DAMIZLIK SAĞLANACAK DURUMDA
Anaç hayvanların canlı ağırlık ortalamasında 4 ile 5.6 kg, doğum ağırlığı ortalamasında 0.6 ile 1 kg, ikizlikte yüzde 7 ile yüzde 13, kuzuların sütten kesim ağırlıklarında 2.4 ile 7 kg, kuzularda sütten kesimde yaşama gücünde yüzde 5 ile yüzde 17 arasında artışlar sağlandı. Önceden talep edilmesi halinde proje dışı işletmelerin damızlık ihtiyacını karşılamak üzere yaklaşık 500 bin başdan fazla kaliteli damızlık sağlanabilecek duruma gelindi.
YERLİ MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ CANLANDI
Anadolu mandalarında yürütülen tek ülkesel ıslah projesi de yüzleri güldürdü. Proje çerçevesinde 18 ilde 30 bin anaç mandanın ıslah kayıtları tutuluyor. Türkiye’de ilk defa mandalardan çok olumlu verim kaydı alınmaya başlandı. Bu proje ile birlikler amaçları doğrultusunda aktif görev aldı. Yerli manda varlığı ve yetiştiriciliği yeniden canlandırıldı. İl içinde ve iller arasında damızlık manda boğası transferleri yapılıyor.
- Ülkemizde 2010 yılında 84 bin 726 baş olan manda sayısı 2017 yılında 170 bin başa yükseldi. Ortalama 855 kg olan laktasyon süt verimi, 1250 kg’a çıkarıldı. Projedeki hayvanlarda süt verimi 2500-3000 kg’a ulaştı.
