Fırsatçılık virüsten beter: Salgın merdiven altına taşındı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu tavsiyesiyle uygulamaya koyduğu maskesiz toplu alanlarda bulunmama yasağı fırsatçılığa dönüştü. Son olarak alınan kararla para ile satılması yasaklanan maskeleri gelir kapısı haline getiren fırsatçılar hala maskelerden para kazanma kaygısıyla hareket ediyor.

Yasağın ardından toplum olarak artan maske ihtiyacı vurguna dönüşmeye başladı. Tıbbi ürün olarak eczanelerde bulunması gereken maskeler bakkala ve manava kadar düştü. Fahiş fiyatlarla ihtiyacı karşılama bahanesi ile vatandaşın cebi hedef alınırken, maskeler ortalama 30 liradan satışa sunuluyor. Hükümet bir taraftan para ile satışın önüne geçmeye çalışırken, öbür taraftan ise ücretsiz şekilde maskeleri vatandaşlara ulaştırmak için çalışmalarını sürdürüyor. Son olarak PTT ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ortak çalışmasıyla ücretsiz maske dağıtımı için internet üzerinden başvurular alınmaya başlanmıştı.

İlk olarak ‘www.ePTTavm.com’ adresi üzerinden başvuruların alınacağı açıklansa da internet sitesinde kısa süre içerisinde yaşanan yoğunluk sebebiyle hizmet durdurulmuştu. Daha sonra e-Devlet’e taşınan başvurular geçtiğimiz gün alınmaya başlandı. Şu an için yalnızca sokağa çıkma yasağı bulunmayan 20-65 yaş arasındakilere verilen ücretsiz maske hizmeti haftada 5 tane olmak üzere paket şeklinde dağıtılacak. Adres üzerinden tüm aile fertleri için ortak başvuru yapılabiliyor. Maske başvurusu yapmak isteyenler ‘https://basvuru.turkiye.gov.tr/’ adresinden işlemi gerçekleştirebiliyor. Maskeler PTT Kargo tarafından kısa süre içinde belirtilen adreslere ulaştırılacak.

Hükümet yaklaşık 16 kat artan maske fiyatlarını gelir kapısı haline getiren fırsatçılara en büyük darbeyi vurmak için maske satışını yasakladı. Karar öncesi eczaneler toptancılardan aldığı yüksek fiyatlı klasik maskeleri tanesi 3 liradan satmak zorunda kalıyordu. Geleneksel tıbbi maskelerin üretim maliyeti ise 16 kuruş. Neredeyse ağız birliği etmişcesine ortak hareket eden fırsatçıların ortalama maske fiyatları online alışveriş sitelerine de yansıdı. 50’li olarak satılan kullan-at maskelerin kutu fiyatı 150 liradan aşağı bulunmuyor.

Denetimlerini sıkılaştıran Ticaret Bakanlığı fırsatçılara ceza yağdırıyor. Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu’nun mart ayı içerisinde gerçekleştirilen 294 ve 295 sayılı toplantılarında, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili mevzuata aykırı uygulamaları tespit edilen 198 firma hakkında maske ve dezenfektan fahiş fiyatları nedeniyle 10 milyon 90 bin 60 lira idari para cezası uygulanması kararı alındı. Şu anda ise 7 bin 386 firma inceleme altına alındı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan her fırsatta fahiş fiyat iddialarının araştırıldığını belirtirken vatandaşları aşırı fiyat artışlarını ALO 175 hattına ihbar etmeleri konusunda uyarıyor.

Online platformlar takip ediliyor

Ticaret Bakanlığı’nın maske yüzünden en çok ceza kestiği yerler ise online ticaret platformlarından satış yapan bireysel ve tüzel satıcılar oldu. Bakanlık, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a göre aykırı bulunan uygulamaların internet üzerinden gerçekleştirilmesi halinde aykırılığı gerçekleştiren firma hakkında 104 bin 781 TL, diğer satış yerlerinde gerçekleştirilmesi halinde ise 10 bin 475 TL idari para cezası uyguluyor.