Yüksek faiz ve baskılanan kur, üretim yerine paradan para kazanma yolunu tercih edenlerin ekmeğine yağ sürüyor. Sene başında elindeki doları TL'ye çevirerek mevduatta tutan yatırımcı, sene sonunda dolar bazında yaklaşık yüzde 30 getiri sağladı. Ekonomist Doç. Dr. Cüneyt Dirican, merkezi bütçede 11 aylık faiz giderinin 1,2 trilyon liraya ulaştığını söyledi.
Yüksek faiz politikası nedeniyle Türkiye'yi tercih eden sıcak para yatırımcısı, büyük kazanç elde ediyor. Yatırımcıların para birimi veya menkul kıymet gibi varlıkları belirli bir süre elinde tutması ve taşıması karşılığında elde ettiği ara dönem kazancı anlamına gelen ‘carry trade’ yöntemini tercih eden yabancılar, bu yıl döviz bazında yaklaşık yüzde 30 kazanç elde etti.
PARAYI KAZANIP GERİ GİDİYOR
Bu yöntemi bir örnekle anlatalım. 1 Ocak 2024’te cebindeki 1 milyon dolarla Türkiye’ye gelen bir yabancı yatırımcı, parasını o günkü kurla Türk Lirası'na çevirdiğinde 29 milyon 500 bin lirayı alıp yüzde 50 faiz ve 3 aylık vadeyle bankaya yatırdı. Üç aylık vadenin sonunda ana para artı faiziyle birlikte 33 milyon 181 bin TL hesap bakiyesiyle karanı realize eden yabancı yatırımcı, 1 milyon dolar karşılığı olan miktarı; yüzde 50 faizle ve 3 aylık vadeyle hesapta tutmaya devam etti. Yıl boyunca bu yöntemle üç ayda bir kâr realizasyonu yapan yabancı yatırımcı, yıllık yüzde 30 civarında bir getiri elde ediyor.İlk üç aylık dönemde 36 bin dolar gelir elde eden yatırımcının ikinci üç ayda faiz getirisi 104 bin dolar, üçüncü üç ayda faiz geliri 72 bin dolar ve son üç aylık dönemde ise faiz geliri 92 bin dolar olarak hesaplandı. Dört dönem sonunda toplam 304 bin dolar faiz geliri elde eden yabancı yatırımcı, yıl sonunda sistemden çıktığında, yüksek kazanç sağlamış olarak ülkesine dönmüş olacak.
ABD’DE YÜZDE 4,5 AVRUPA’DA YÜZDE 3,5
Bu yatırımcı Türkiye’de faize yatırmak için ABD’deki bir bankadan kredi aldıysa kendi ülkesinde yıllık olarak yüzde 4,5 faiz ödeyecek. Eğer ilgili yatırımcı Avrupa’daki herhangi bir bankadan kredi alıp Türkiye’de faize yatırdıysa yıllık yüzde 3,5 faiz ödemiş olacak. Kazancının geri kalan kısım ise kasasında kalacak.
Sıcak para yatırımcısının kazancını katlamak için fırsata çevirdiği yüksek faiz ortamının sürdürülemez olduğuna dikkat çeken Ekonomist Doç. Dr. Cüneyt Dirican, 1 milyon dolarına 304 bin dolar kadar faiz getirisi katan yabancı yatırımcının kazancının TL olarak ifadesinin 10 milyon 700 bin TL olduğuna dikkat çekti. Dirican, “Bu, Türkiye’ye büyük bir maliyet getiriyor. Merkezi bütçemizdeki 11 aylık faiz giderimiz kabaca 1,2 trilyon TL oldu. Bu rakam, Kur Korumalı Mevduat yıllık maliyetinden neredeyse %50 fazlasına tekabül ediyor. Faiz giderinin bütçede payı uzun zaman sonra %13'ün üzerine çıktı” dedi.
