Sigortalı olarak çalışan veya SGK’dan gelir veya aylık alan engelliler aylık alamıyor. Bunun yanında 18 yaşından küçük engellilerin kendilerine değil, yakınlarına engelli aylığı bağlanıyor.
Engelliler toplumun korunmaya muhtaç kesimleri içerisinde yer alırlar. Engellilerin öncelikle toplumsal hayatta görünür olmalarının sağlanması, daha sonra istihdam edilmeleri çok önemlidir. Diğer yandan, engellilere yönelik sosyal yardımlar için de bazı şartlar söz konusudur. Engelli aylığı ve evde bakım parası, engellilerin yoksulluğa düşmesinin önlenmesi ve engellilere yönelik bakım hizmetlerinin masraflarının karşılanması adına yürütülen uygulamalardır. İşte engelli aylığı ve evde bakım parası ile ilgili detaylar...
Sağlık kurulu raporu ile en az yüzde 40 engelli olduğu tespit edilen kişiler engelli aylığı alabilirler. Engellilik oranına göre engelli aylığının miktarı değişir. Engelli aylığı alacak kişinin 18 yaşından büyük olması da gerekir.
Sigortalı olarak çalışan veya SGK’dan gelir veya aylık alan engelliler aylık alamazlar. Nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olan engelliler de aylık alamıyorlar. Çalışmayan ve SGK’dan gelir veya aylık almayan engellilerin engelli aylığı alması mümkündür.
Engelli aylığı alabilmek için çalışmamak dışında bir de gelir sınırı var. Engelli aylığı bağlanacak kişinin yaşadığı hanedeki kişi başına düşen gelirin asgari ücretin üçte birinden az olması gerekiyor. Bu sınır 2017 yılı için 423,58 TL. 2017 yılında engelli aylığı almak için başvuracak kişiler, diğer şartları sağlıyorlarsa ve yaşadıkları hane içindeki kişi başına düşen gelir 423,58 TL’nin altındaysa engelli aylığı alabilirler.
2017 yılı için belirtilen diğer şartları sağlayan ve yüzde 40 ila yüzde 69 engellilik oranı bulunan engellilere 1.059,64 TL, yüzde 70 ve üstü engellilik oranı bulunan ve başkasının bakımına muhtaç engellilere ise 1.589,47 TL aylık bağlanıyor. Bu rakam her yıl değişiyor.
18 yaşından küçük engellilerin kendilerine değil, yakınlarına engelli aylığı bağlanıyor. 18 yaşından küçük engellinin SGK’dan aylık veya gelir almaması, sigortalı olarak çalışmaması ve en az yüzde 40 oranında engelli olduğunun sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesi gerekiyor. Buna ek olarak, engellinin fiilen bakımını yürüten kişinin Türk vatandaşı olması ve engelli birey ile aynı hanede yaşıyor olması da şart. Diğer yandan, muhtaçlık kriteri 18 yaş altı engelli aylığında da uygulanıyor. Muhtaçlık sınırının üzerinde gelirin olması halinde aylık bağlanmıyor. 2017 yılı için 18 yaş altı engelli aylığı 1.059,64 TL.
Milliyet'ten Cem Kılıç'ın yazısına göre, engellilerin gündelik hayatlarını sürdürebilmeleri için başkasının bakımına muhtaç olmaları söz konusu. Engellilerin gündelik bakım hizmetlerinin genellikle kendi evlerinde ve bir akrabaları tarafından gerçekleştirildiği görülüyor. Bakım hizmetini gerçekleştiren kişiye evde bakım parası ödenebiliyor. Ancak bunun için bazı şartlar söz konusu.
Engelliye bakan kişinin evde bakım parası alabilmesi için ilk şart, engellinin en az yüzde 50 oranında engeli olduğunun sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesidir. Bununla birlikte, engellinin sağlık kurulu raporunda “ağır engelli” ibaresinin yer alması şarttır. Yüzde 50’den daha düşük bir engellilik oranı tespit edilmiş ise evde bakım parası alınamaz. Evde bakım parası alınabilmesi için engellinin sağlık kurulu raporunda bakıma muhtaç olduğunun da belirtilmesi gerekmektedir.
Evde bakım parası alınabilmesi için engelliye bakan kişi ile engelli arasında kan bağı bulunması şart. Engelliye bakan herkes evde bakım parası alamıyor.İlgili yönetmelik çerçevesinde üvey akrabalar da evde bakım parası alabiliyor.
Engelliye bakan kişinin engelli ile aynı adreste ikamet etmesi de şart. Aksi taktirde, bakım hizmetinin tam anlamıyla yerine getirilmeyeceği düşünülerek evde bakım parası ödenmiyor. Diğer yandan,engelliye bakacak başka kişinin bulunamaması ve engellinin veya yasal temsilcisinin özel veya resmi merkezlerde bakım hizmeti almayı istememesi hâlinde, bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin de görüşü ile bakım hizmeti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek yakınlıktaki farklı adresteki akraba tarafından da verilebilir.
Gerekli şartları sağlayan ve engellisine bakan kişiye 2017 yılı için aylık 960,58 TL ödeme yapılıyor. Evde bakım parasının alınabilmesi için engellinin bulunduğu hanede kişi başına düşen gelirin asgari ücretin üçte ikisinden düşük olması gerekmektedir. 2017 yılı itibarıyla bu rakam 847,17 TL. Bu rakamın üzerinde kişi başına düşen gelir bulunan hanelere evde bakım parası ödenmez.
Evde bakım parası ve engelli aylığı alınabilmesi için başvuruların ikamet edilen yerdeki Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il veya ilçe müdürlüklerine yapılması gerekiyor. Evde bakım parası alınması için başvuru esnasında engellinin bulunması gerekmiyor. Gerekli belgelerle yapılan başvurular değerlendirilerek evde bakım parası bağlanması işlemleri gerçekleştiriliyor. Engelli aylığından yararlanmak isteyen kişiler SYDV’lerden aldıkları sevk ile sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastanelere gidiyorlar. Alınan bu sevk ile gidilen hastanede verilecek sağlık kurulu raporu için ücret alınmıyor. Raporda belirlenen engellilik oranı sonrası muhtaçlık değerlendirmesi yapılıyor ve engellilik oranına göre belirlenen engelli aylığı bağlanıyor.
