Finansal krizden sonra ABD’ye olan güvensizlik nedeniyle, tüm dünyadaki merkez bankaları altın toplamaya başladı. Türkiye de Almanya ve Avusturya ile beraber başka ülkelerdeki emanet altınlarını isteyenler arasında. Ülkemizin 2015 yılı itibariyle külçe altın rezervlerinin yüzde 76’sı İngiltere’de bulunuyor.
Almanya, Hollanda ve Avusturya gibi ülkeler, ikinci Dünya Savaşı sonrasındaki iki kutuplu dünyada, güvenlik kaygıları nedeniyle fiziki altın varlıklarını, ABD ve İngiltere'nin altın mahzenlerine emanet etti. Birçok devlet şimdi çok kutuplu dünyanın değişen güvenlik şartlarına ve stratejik menfaatlerine bağlı olarak külçe altınlarını geri çağırmaya başladı. Türkiye, bu yönde bazı adımlar olabileceğinin ilk işaretini 2015'te verdi. Altın rezervinin yüzde 87'sini İngiltere Merkez Bankası'nda saklayan TCMB, 2015'te zorunlu karşılıklardan gelen yeni altınları Borsa İstanbul bünyesindeki altın deposuna aktardı. Peki geri kalan altınlar nerede?
Türkiye'nin ilk uluslararası ekonomi dergisi Derin Ekonomi, Şubat 2017 tarihli 21'inci sayısında emanet altınların akibetini mercek altına aldı. 2008'de patlak veren ve Avrupa başta olmak üzere tüm dünyada ABD'ye karşı güvensizliğe neden olan finansal krize kadar sorgulanmayan altın emanetçiliği, bugün artık kaygılar yaratıyor. Resmi Para ve Finansal Kurumlar Forumu (OMFIF) ile Dünya Altın Konseyi tarafından ortaklaşa yayınlanan rapora göre, dünyada birçok merkez bankasının bir süredir altın topluyor olmasının temel nedeni, gelecekte dolar ve Euro'nun rezerv para sistemi içindeki ağırlığının azalacak olmalarına inanmaları. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2015 sonu verilerine göre, 118,6 tonu TCMB'nin kendi malı, 400 tonu bankaların ve finansman şirketlerinin ayırdığı zorunlu karşılık altınları olmak üzere 518,6 ton altın rezervi bulunuyor.
2011'den bugüne kadar TCMB'nin kendi malı olan altın miktarı aynı kaldı, bununla beraber bankalardan yaklaşık 400 tonluk zorunlu rezerv kabul ederek toplam rezervini yaklaşık 4,5 kat yükseltti. Türkiye altınlarının 3'te 2'si İngiltere'de bulunuyor. 2014 sonunda toplam altın rezervinin yüzde 87'sini İngiltere Merkez Bankası'nda saklayan TCMB, 2015'te zorunlu karşılıklardan gelen yeni altınları burada tutmak yerine Borsa İstanbul bünyesindeki altın deposuna aktardı. Böylece, 2015 itibariyle TCMB altın rezervinin yüzde 76'sı İngiltere Merkez Bankası'nın kasalarında, yüzde 11'i Borsa İstanbul emanetinde, yüzde 7'si kendi kasasında, yüzde 6'sı da ABD'de FED'in deposunda saklanıyor.
Dünya Altın Konseyi'ne göre, tarih boyunca madenlerden 183 bin ton altın çıkarıldı ve işlendi. Bunların yüzde 18'i devletlerin hazinelerinde, yüzde 82'si de bireylerin, işletmelerin ve kurumların elinde tutuluyor. İki kutuplu dünyada ise güvenlik kaygıları nedeniyle bazı devletler, fiziki altın varlıklarını başka ülkelere emanet etti. Ancak bugün altın stoklama ve altın emanetçiliği eğilimlerinde dünyada gözle görülür şekilde bir değişim yaşanıyor.
