Fetullahçı Terör Örgütü’nün Türkiye’nin geleceğine kasteden ihanetler silsilesi ekonomiye 350 milyar dolarlık yük getirdi. Aradan geçen süreçte tehditlere karşı daha güçlü durabilmek amacıyla yerli ekonomiyi önceleyen politika seti devreye alınırken, Türkiye'ye yönelik manipülatif müdahalelerin de önüne geçildi. Uzmanlar, FETÖ elebaşı Gülen ölse de iş dünyası örgütlerini, sivil toplum kuruluşlarını ve şirketleri yeni sızma girişimlerine karşı uyarıyor.
Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) elebaşı Fetullah Gülen’in ölümü hemen her alanda olduğu gibi ekonomide de mücadelenin kararlılıkla devam etmesi gerektiğini bir kez daha hatırlattı. FETÖ’nün 7 Şubat 2012’de Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) kriziyle başlayan, 17-25 Aralık 2013’te emniyet ve yargı kumpasıyla devam eden, 15 Temmuz 2016’da ise silahlı kalkışmasıyla sonuçlanan ihanetler silsilesinin Türkiye ekonomisine faturası ağır oldu. Ülkede yaşanan olağanüstü gelişmeler sebebiyle artan riskler, ekonomik göstergeleri negatif yönde etkiledi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından üst üste not indirimleri geldi, risk primi arttı, yabancı yatırımlar azaldı. İçeride ise işsizlik, enflasyon ve yüksek faiz sarmalına yol açtı. Ekonomiyi çökertmeye yönelik tuzaklar hızla uygulamaya alınan finansal önlemler sayesinde bertaraf edilirken, geride milyarlarca dolarlık hasar kaldı.
KREDİ RİSK PRİMİ 400 BAZ PUANA ÇIKTI
Resmi istatistiklere göre, 2013'te Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 958 milyar dolar iken, 2015’te 864 milyar dolara, 2019’da 761 milyar dolara geriledi. 12 bin 582 dolara ulaşan kişi başı milli gelir de 2015’te 11 bin 85 dolara, 2019’da ise 9 bin 213 dolara düştü. Aynı dönemde enflasyon oranı yüzde 7,4 iken 2015’te yüzde 8,8’e, 2019’da yüzde 15,2’ye çıktı. 2013’te yüzde 9 ile tek haneli seviyelerde bulunan işsizlik oranı da 2015’te yüzde 10,5 ve 2019’da yüzde 13,7’ye yükseldi. Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 2013'te 172 iken, 2015'te 233 ve 2019'da 400 baz puana ulaşarak rekor kırdı.
DOLAR KURUNDA %5,1’LİK YÜKSELİŞ
FETÖ'nün hain darbe girişimi sonrası piyasalar da zorlu bir döneme girdi. 14 Temmuz 2016'da günü 2,8778'den kapatan dolar/TL, 15 Temmuz'daki FETÖ'nün hain darbe girişiminin basına yansıması sonucu yurt dışı piyasalarda satış ağırlıklı bir seyir izleyerek yüzde 5,1'lik artışla 3,0250 seviyesini gördü. Araya giren hafta sonu sebebiyle uluslararası piyasaların kapalı olması ve darbe girişiminin kısa sürede bastırılması, göstergelerin daha da kötüleşmesini engelledi.
BORSAYA MALİYETİ 78 MİLYAR LİRA
Darbe girişiminin büyük oranda bastırıldığı pazartesi günü, BIST 100 endeksi 15 Temmuz cuma günkü kapanışa göre günü yüzde 7,08 düşüşle 76.957 puandan günü tamamlamıştı. Haftanın devamında ise endekste değer kaybı yüzde 13,39'a tırmandı. Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin piyasa değeri 1 haftada 78 milyar lira eridi. En büyük 20 şirketteki düşüş de 50 milyar liraya dayandı. Alınan tedbirler ekonominin kısa sürede toparlanmasını sağlarken, BIST 100 endeksinin darbe öncesi seviyelere yükselmesi 6 ay sürdü.
İŞ DÜNYASI REHAVETE KAPILMASIN
15 Temmuz sonrası piyasalarda oluşan tedirginliğin asgari seviyeye düşürülmesi için ekonomi yönetimi ve regülatörlerin hayata geçirdiği birçok önlem sayesinde darbe girişiminin maliyeti minimuma indirilmeye çalışıldı. Ancak dolaylı etkileri de hesaba katıldığında 15 Temmuz hain darbe girişimi Türkiye ekonomisine 350 milyar doları bulan bir yük getirdi. FETÖ’yle mücadelenin önemine işaret eden hükümet yetkilileri, kararlı duruşun ekonomi alanında da sürdürüleceğini vurguladı. Uzmanlar, FETÖ elebaşı Gülen ölse de iş dünyası örgütlerini, sivil toplum kuruluşlarını ve şirketleri yeni sızma girişimlerine karşı uyarıyor.
