Domates yasağı kalkıyor

Ekonomi Bakanı Zeybekci ile Ürdün Sanayi ve Ticaret Bakanı Yarub Qudah, Türkiye-Ürdün Ortaklık Komitesi Toplantısı anlaşmasını imzaladı. İmza töreninde konuşan Zeybekci, Türkiye ile Ürdün’ün iki kardeş ülke olduğunu söyledi. Ürdün’ün gerek ABD, gerekse Kanada ile sağlamış olduğu serbest ticaret anlaşmalarının bazı Türk ürünlerine, Türk üreticilerine de büyük avantajlar sağlayabileceğini Qudah ile konuştuklarını dile getiren Zeybekci, Türk üreticilerinin Ürdün’deki yatırımlarını, özellikle belirli alanlarındaki yatırımlarını destekleyeceklerini belirtti.

Bakan Zeybekci, "Mevcut serbest ticaret anlaşmasının hizmetler ve kamu alımlarını da kapsayacak şekilde genişletme görüşmelerini de bugün itibariyle iki ülkenin bakanlıklarına da talimat verdik, bu konudaki görüşmeleri başlayacak" dedi.

Qudah ile yapılan ikili görüşmelerde Irak ve Suriye’deki gelişmeleri de konuştuklarını bildiren Zeybekci, “Gerek Suriye, gerekse Irak’taki yaşanan gelişmeler de Türkiye ve Ürdün’ün taşımacılıkta işbirliği yapma konusunu görüştük. Türk ürünlerinin Akabe Limanı üzerinden gerek Irak’a, gerekse Suudi Arabistan ve Kuveyt’e ulaşması ile ilgili ortak işbirliği konusunda mutabık kaldık. En kısa sürede ilgili sektörlerimizi bir araya getireceğiz. Ürdün üzerinden taşımacılıkla ilgili de yeni bir hat oluşturmakla ilgili çalışmalarımızı hızlandıracağız” diye konuştu.

Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan bakan Zeybekci, açıklanan dış ticaret istatistiklerine ilişkin şunları kaydetti:

“İhracatımızdaki gelişmeler belli, bu yüzde 10’un üzerinde bir yıllık artışa tekabül edecek şekilde devam ediyor. Diğer taraftan bugün Irak’ta, Suriye’de ticaret ve ekonominin devamlılığı açısından pek olumlu gelişmeler olmuyor. Ama diğer taraftan Türkiye olarak Irak’ta olan sevkiyatlarda bir engelleme yok. Bununla ilgili sınır kapıları yine hükümetimizin, Dışişleri Bakanlığının, güvenlik birimlerimizin tedbirleri dahilinde devam ediyor. Şu tarihte şöyle olacak, bu tarihte böyle olacak bir açıklamamız yok ama tabii ki bir tedirginlik yaratıldı. Türkiye olarak asla kabul etmeyeceğimiz, bizim için çok büyük hassasiyetler demek olan, Türkiye’nin güneyden gerek Suriye, gerekse Irak’ta istenmediği oldubittilerle sarılması, gayrimeşru yapılarla Türkiye’nin güvenliğinin tehdit edilmesi bizim için tüm ticari menfaatlerin önündedir. Hükümetimizin ve Cumhurbaşkanlığımızın bu yöndeki açıklamaları veya tedbirleri olacaktır. Meclisin almış olduğu bir karar var. Tüm bunlar birer potansiyel. Ama şu anda ticareti tedirgin edecek bir şey bizim tarafımızdan görmüyorum. Irak’taki bu oldubittinin, karışıklığın, gayrimeşru referandumun Irak içinde bir rahatsızlık yaratılacağı da dikkatten kaçmamalıdır. Ticari ilişkiler ve ticari geleceğin de dikkate alınması gerekiyor. Irak merkezi hükümetine, Irak geneline sevkiyatımızın önüne çıkabilecek potansiyel engelleri açmakla ilgili de tedbirlerimizi alıyoruz."

Bakan Zeybekci, Rusya’nın Türkiye’den domates ithalatındaki kısıtlamalarına ilişkin, “Her türlü uygulamada Kasım 2015 öncesine dönmek hedefimiz. Gördüğünüz kadarıyla siyasi ilişkilerde gerek liderler seviyesinde, gerekse de alt seviyede hiçbir engel yok şu an. Ancak ‘gelişmeler Kasım 2015 öncesine dönmüş’ diyemeyiz. Taşımacılıkla ilgili tır şoförlerinin vizelerine izin vermeye getirilen kısıtlamalarda bir iyileşme, rahatlama var. Ama Türk tarım ürünlerinin ihracatının önünde engellerde domates ile ilgili 1-2 gün içerisinde önemli gelişmeler olabileceğini biliyoruz. Teyit ettiler ama ilk domates sevkiyatı yapılana kadar bu konuda tedbirli olmayı tercih ediyoruz. Bizim kendilerine rahatsızlığımızı belirttiğimiz bir diğer şey de domates öncesindeki 9 ayrı üründe yasakların kaldırılırken otorize edilmiş, yani yetkilendirilmiş şirket eliyle ihracatların yapılıyor olması. Çünkü sadece bir şehirdeki şirketlerin bu yetkiye sahip olması, belirli şirketlerin bu yetkiye sahip olmasının ticareti kolaylaştırmayacağı, maliyetleri arttıracağı yönünde endişelerimiz var. Domates ile ilgili de böyle bir durum var, 4 tane şirketin yetkilendirilmesi ile ilgili. Ama ben bunu ilk başta olumlu bir gelişme olarak görüyorum, ilerde bunları da tartışmaya devam edeceğiz. Herhangi bir miktar kısıtlaması yok. İlk domates sevkiyatı yapılana kadar günle ilgili konuşmak istemiyorum. Şu anda problem bitti diye biliyorum, bitti diye konuşuyoruz. Ama bu prosedürü çalıştırırken herhangi bir teknik engel, tekrar sürprizle karşılaşma endişem de yok değil” şeklinde konuştu.

Ürdün Sanayi ve Ticaret Bakanı Yarub Qudah ise, “İki ülke arasındaki ilişkiler mazisi olan, çok eskiye dayanan ve şu ana kadar çok iyi düzeyde olan ilişkilerdir. Ürdün’ün altına imza koyduğu ilk ekonomik antlaşma Türkiye ile 1964’te yapılmıştır. İki ülke arasındaki ticaret hacminin arttırılması ve Ürdün aleyhine olan ticaret dengesinin düzeltilmesi konularını ele aldık. Çok yakın bir süre içerisinde iki ülkenin teknik heyetleri bir araya gelecektir. Menşe kuralları ile ilgili konuları ele alacaklardır. Ürdün’ün Avrupa ülkeleri, ABD ve Kanada ile yapmış olduğu bu avantajlı ticaretten Türkiye’nin de yararlanması söz konusu” dedi.