BDDK, liralaşma politikası kapsamında bankaların net döviz varlığına ilişkin önemli bir düzenlemeye gitti. Şimdiye kadar öz kaynaklarının yüzde 20’si kadar net döviz tutabilen bankalar için bu sınır yüzde 5’e düşürüldü. Yeni düzenlemeye göre bankaların yaklaşık 11 milyar dolarlık dövizi elden çıkarması gerekiyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nca (BDDK), liralaşma politikasına destek amacıyla bankaların döviz tutma yönetmeliğinde önemli bir değişiklik yaptı. "Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart Oranının Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanması ve Uygulanması Hakkında Yönetmelik"te yapılan değişikle, yüzde 20 düzeyinde belirlenmiş olan standart oran yüzde 5'e indirildi.
YÜZDE 75 DÜŞÜRDÜ
Değişiklikle BDDK’ya, standart oranları, bu yönde alınacak karar tarihi itibarıyla 4 katına kadar artırma veya en erken bu yönde alınacak karar tarihini müteakip 1 ay sonra yürürlüğe girecek şekilde 4'te 1'ine kadar indirme yetkisi de verildi. 9 Ocak 2023'te yürürlüğe girecek değişiklikler kapsamında, bankaların yabancı para net pozisyonunun öz kaynağa oranı alınarak hesaplanan standart oran aşağı yönlü revize edildi. Bu da bankaların net döviz varlığını yüzde 75 azaltması anlamına geliyor.
10,8 MİLYAR $'I ELDEN ÇIKARMALARI LAZIM
BDDK verilerine göre; bankacılık sektörünün 1 trilyon 350 milyar lira (72 milyar dolar) civarında öz kaynağı bulunuyor. Eski düzenlemeye göre; öz kaynağının yüzde 20’sine karşılık gelen 14,4 milyar dolar kadar net döviz pozisyonu yapabilen bankalar, yine düzenlemeye göre 3,6 milyar dolar tutabilecek. Bu da bankacılık sektörünün 10,8 milyar dolarlık dövizi elden çıkarması gerektiği anlamına geliyor.
TL’YE DESTEK MESAJI
Bankalar, topladıkları TL mevduatlarını TL cinsi kredi olarak, döviz mevduatlarını ise döviz cinsi kredi olarak kullandırabiliyor. Topladıkları TL cinsi mevduatları dövize çevirmeleri yasak olan bankalar, öz kaynaklarının yüzde 20’ini döviz olarak tutabiliyordu. BDDK, yaptığı düzenlemeyle, bankalara; liralaşma politikasına destek vermeleri yönünde önemli bir mesajı verdi.
SON GÜNCELLEME 2014’TE YAPILMIŞTI
Yönetmelik, bankaların döviz varlık ve yükümlülükleri arasındaki ilgi ve dengelerin kurulmasını, ayrıca öz kaynaklarıyla uyumlu bir seviyede döviz pozisyonu tutmasını temin etmek amacıyla uygulayacakları net döviz pozisyonun öz kaynağa oranına ilişkin usul ve esasları belirliyor. 2006'da yayımlanan yönetmelikte en son güncelleme 2014'te yapılmıştı. Son değişiklikle, geçen süre zarfında diğer düzenlemelerle getirilen değişikliklerin yönetmeliğe yansıtılması ve bankaların kendi içsel uygulamaları kapsamında hesapladıkları net döviz pozisyonun öz kaynağa oranına daha yakın hesaplama yapılması hedefleniyor.
