Bakan Zeybekci'den 'Boeing' açıklaması

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Boeing ile gerçekleştirilen görüşmeye ilişkin, "Boeing tedarik zincirine uygun Türk şirketleri yaratmak, Boeing'i Türk haline getirmek... Bizim sadece Boeing uçak serilerini yapan değil, o teknoloji, kültür, anlayış ve Ar-Ge ile tedarik zincirinin ayrılmaz parçası haline gelebilecek Türk şirketleri üretmemiz lazım. Bu konuda onlarla uzlaştık" dedi.

Bakan Zeybekci, New York'ta Türkiye Ticaret Merkezi (TTM) açılışının ardından basın mensupları ile bir araya gelerek soruları yanıtladı.

Serbest bölgelerde TL kullanımı
Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili ödemelerde Türk lirası kullanım zorunluluğunun kaldırıldığının anımsatılması üzerine Zeybekci, burada artık hem TL hem döviz seçeneği sunduklarını, ancak serbest bölge içinde verilen hizmetlerin tamamında TL olarak devam edileceğini söyledi.

Zeybekci, Rusya'ya domates ihracatına karşılık bu ülkeden et ithal edilmesine yönelik basına yansıyan haberlere ilişkin, bu konuların asla birbiri ile bağlantılı olmadığını ifade etti.

Türkiye'nin, halihazırda et ithal eden bir ülke olduğuna işaret eden Zeybekci, şunları kaydetti:

"Gerek Tarım Bakanlığımızın standartlarının, gerekse bazı manevi hassasiyetlerimizin yerine getirilmesi kaydıyla Rusya'dan et ithal etme konusuna sıcak bakıyoruz ancak şarta bağlı olma gibi bir durumu asla kabul etmemiz söz konusu değil. Rusya'nın veya başka birinin bir şeyi dikte etmesi, şarta bağlaması bizim tarafımızdan asla kabul edilmez. Çünkü 3 milyar dolardan fazla tarım ürünü ithal ettiğimiz Rusya'ya, toplam ihracatımız yaklaşık 800 milyon dolar. Bunu teraziye koyduğumuz zaman biz çok alacaklıyız.

Nihat Zeybekci, bakanlık olarak ihracatçılara verilen desteklerle ilgili de bilgi vererek, ihracatçılardan gelen taleplerin birçoğunu karşıladıklarını ifade etti.

Gelişen dünyada ihracat yapılış şeklinin de hızla değiştiğine dikkati çeken Zeybekci, Çin'in toplam ihracatının yüzde 22'sini e-ticaretin oluşturduğunu, bu rakamın Türkiye'de son derece düşük seviyede bulunduğunu dile getirdi.

Zeybekci, Türkiye'nin, e-ticaret alanında kapasite, lojistik ve coğrafi gibi birçok açıdan en avantajlı potansiyele sahip ülkelerden biri olduğunu vurgulayarak, "E-ticaret platformlarına Türk ihracatçıların üyelikleriyle ilgili masraflarının yüzde 80'ini karşılıyoruz. Baktık olmuyor, 'Bu oran daha fazla artırılabilir mi?' konusunu da konuşuruz. 'Daha neler yapabiliriz' diye her gün araştırıyoruz. Bizim, yıl sonuna kadar hedefimiz 10 bin ihracatçımızı e-ticaret platformlarına üye yapmak. Şu anda sistemde 3 bine yakın ihracatçı var. Tamamı Alibaba'da değil, Turkish Exporters ve Kompass da var." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın New York temasları kapsamında Alibaba internet sitesinin kurucusu ve başkanı Jack Ma ile görüştüğü, burada bir adım atılıp atılmadığının sorulması üzerine Zeybekci, şunları kaydetti:

"Alibaba, inanılmaz bir noktaya geldi, yıllık cirosu 600 milyar dolar. Alipay gibi o kadar çok enstrümanı var ki… Alipay, yakın bir zamanda Visa ve Master Card'dan büyük bir hale gelecek. Şu anda onlarla hemen hemen kafa kafaya gidiyor. Diğer taraftan Alibaba'nın One Touch dedikleri bir sistemi var. En ufak çaptaki KOBİ bile One Touch sistemine girdiğinde, bu sistem ona hiçbir şeye elini dokundurtmadan, ihracat, kargo ve ödeme işlemlerinin tamamını yapıyor. Türkiye, coğrafyası itibarıyla baktığımız zaman, e-ticaretin lojistik merkezi olmakla ilgili çok büyük bir fonksiyon üstlenebilir. Çin'de e-ticaretten satın aldığınız her şeyi bugün Alibaba 24 saatte kapınıza getiriyor. Şu anda bu Avrupa'da 48 saat. Dünyanın tamamında bu 24 saate inecek.

Ekonomi Bakanı Zeybekci, Boeing ile gerçekleştirilen görüşmelere yönelik de değerlendirmelerde bulunarak, şunları söyledi:

"Boeing'in bir görüşme talebi vardı. Boeing tedarik zincirine uygun Türk şirketleri yaratmak, Boeing'i Türk haline getirmek... Tabii ki uçak üreticisi olarak değil. Boeing'den tüketici olarak sadece uçak almak değil, eğitim alanında, bakım teknolojileri alanında, bazı parçaların yapılması anlamında, koltuk, gövde gibi iç donatıları anlamında her şeyine talibiz. Onlara dedik ki bize net olarak, somut, önümüzdeki 2-3 yılla ilgili bir yol haritası oluşturalım. Bizim, sadece Boeing uçak serilerini yapan değil, o teknoloji, kültür, anlayış ve Ar-Ge ile tedarik zincirinin ayrılmaz parçası haline gelebilecek Türk şirketleri üretmemiz lazım. Bu konuda onlarla uzlaştık.

İhracatçıların, sağlanan teşvik ve desteklerin tamamını bilmediğini, verilen destekler konusunda eldeki mevcudun tüketilemediğini anlatan Zeybekci, bu nedenle firmalara artık ziyaretler gerçekleştirdiklerinden bahsetti.

Zeybekci, "Eximbank kredileriyle ilgili bir anlayış değişikliği var. Bunun etkilerini görmeye başladık mı, yoksa alınacak daha yol var mı?" sorusuna yönelik, şu yanıtı verdi:

"Eximbank ile ilgili elimizdeki tüm ürünler ve ihracatçıya sağladığımız imkanlarla ilgili sıkıntımız yok. Hatta bunu daha da genişletiyoruz. Ne yapıyoruz? Müteahhitlere, 'Yurt dışında bir proje aldığınız zaman bu proje için Türkiye'den ithal ettiğin her ürüne 1 yıl vadeli sıfır faizli kredi veriyoruz' diyoruz. Şu anda Eximbank'ın ihracat kredisi ve sigorta desteğinin Türkiye ihracatı içindeki payına baktığımızda bu yıl yüzde 25'i geçeceğiz ve önümüzdeki yıl çok büyük bir ihtimalle bunu yüzde 26'nın biraz üzerine çıkaracağız. Bu anlamda şu anda Kore bir numara, bizim de Kore'yi geçme gibi bir hedefimiz var. Burada hedefimiz yüzde 30'u geçmek. Şu anda hükümet olarak gerek Exim kredileri, gerekse yatırım teşviklerindeki en büyük sıkıntımız yatırım yapabilmek, üretmek ve yeteri kadar stok yapabilmek için ihtiyaç duyduğumuz finansmanın pahalılığı. Bu nedenle dikkat ederseniz, yaptığımız her adım faiz destekleri yönünde gidiyor. Gerek yatırım teşviklerinde, gerek üretim ve ihracat desteklerinde biz faiz desteği veriyoruz."

Bakan Zeybekci, Eximbank'ın geçen hafta 500 milyon dolarlık tahvil ihracına yaklaşık 2,7 milyar dolarlık talep geldiğini anımsatarak, söz konusu borçlanmada hedefledikleri faiz oranının 25 baz puan altına inildiğini, bunun dikkati çekmesi gereken bir figür olduğunu söyledi.

Yabancı müşterilerin Türkiye'den alacakları ürünlerde, kendi ülkelerindeki Exim faiz oranını talep ettiklerini aktaran Zeybekci, "Hükümet olarak Eximbank'a diyoruz ki 'Sen müşteriye Alman, Fransız, Amerikan Eximbank'ı ne faiz veriyorsa aynısını ver. Aradaki farkı ben Hazine'den karşılayacağım. Bütün bu enstrümanların hepsi şu anda cari ve çalışıyor." dedi.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Almanya'nın askeri ambargolarına otomotiv sektörü, Vestel ve Arçelik'i de dahil edeceği iddialarının yöneltilmesi karşısında da, "Böyle şeyleri konuşmalarını akli, mantıki ve reel görmüyorum. Birbiri ile ekonomik ortak olan iki şeyden bahsediyoruz. Sadece net alışverişi 160 milyar dolar. Birbirinde yatırım yapmış şirketlerin toplam ciroları itibarıyla baktığımı zaman korkunç bir rakamdan bahsediyoruz. Bizim bugüne kadar ticari ve ekonomik anlamda negatif hiçbir söylemimiz olmadı. Bu resmi çok daha net bir şekilde önlerine koyduklarında farklı şeyler söyleyeceklerdir." değerlendirmelerini yaptı.