Rekor enflasyonla boğuşan ABD'den gelen son veriler durumun daha da kötüleşeceğine işaret ediyor. Enflasyon mayıs ayında son 41 yılın zirvesine çıkmasının ardından ülkede yaşayan vatandaşlar gidişatın daha da kötüleşeceğini öngörüyor. Enflasyondaki artış gıdadan sağlık hizmetlerine akaryakıttan kira fiyatlarına kadar çok sayıda alanda fiyat artışları olarak yansırken ülkede benzin fiyatların yüzde 60'lık artışla tüm zamanların en yüksek seviyesine erişti. Öte yandan ABD'de tarihi rekor kıran enflasyon ve Fed'in agresif para politikası sıkılaşması, piyasalarda ise resesyon endişelerini artırdı. Uzmanlar yatırımcıları ekonomik bir "kasırgaya" hazırlanmaları konusunda uyarıyor.
Koronavirüs salgını ve akabinde patlak veren Rusya-Ukrayna savaşı ile ortaya çıkan enflasyonist süreç tüm dünyayı kasıp kavururken, ekonomik olarak sarsılmaz denilen ekonomiler dahi derinden etkileniyor.
Almanya, İtalya, Fransa ve İngiltere gibi Avrupa'nın önde gelen ekonomilerinde enflasyon peş peşe tarihi rekorlar kırarken benzer bir tablo da Amerika'da yaşanıyor.
SON 41 YILIN REKOR ENFLASYONU
Ülkede Mayıs ayında yüzde 8,6 gelerek piyasa beklentilerinin üzerine çıkan enflasyon 41 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Piyasa beklentisi mayıs ayında ABD’de enflasyonun yıllık bazda yüzde 8,3 seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi. Aylık bazda ise beklenti enflasyonun yüzde 0,7 olması yönündeydi.
BEKLENTİ DURUMUN DAHA KÖTÜLEŞECEĞİ YÖNÜNDE
Öte yandan ABD vatandaşları ise enflasyondaki gidişatın daha da kötüleşeceğini öngörüyor. Bu kapsamda bir açıklama yapan ABD Merkez Bankası (Fed) New York Şubesi, Amerikalı tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisinin yüzde 6,6 ile yeniden zirveye ulaştığını belirtti.
2013'TEN BU YANA EN YÜKSEK SEVİYEDE
Böylece, bir önceki ayki rekor seviyeden gerileyen kısa vadeli enflasyon beklentisi, yeniden anketin yapılmaya başlandığı 2013'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Ülkede kısa vadeli enflasyon beklentisi martta yüzde 6,6 ile rekor seviyeye çıkmasının ardından nisanda yüzde 6,3'e gerilemişti.
- Gelecek 3 yıllık süreci kapsayan orta vadeli enflasyon beklentisi ise aynı dönemde değişim göstermeyerek yüzde 3,9 seviyesinde seyretti.
GIDA, KİRA VE SAĞLIK HİZMETLERİNDE ARTIŞ BEKLENİYOR
Geçen ay gösterdiği yavaşlamanın ardından benzin fiyatlarında beklenen artış yüzde 5,5'e yükselirken, gıda fiyatları, sağlık hizmetleri ve kiralarda beklenen artış ise sırasıyla yüzde 9,3, yüzde 9,4 ve yüzde 10,2'ye geriledi.
BENZİN FİYATLARINDA BİR İLK: 5 DOLARIN ÜZERİNE ÇIKTI
Amerikan Otomobil Birliği verilerine göre, ülkede benzinin ortalama fiyatı geçen yıla kıyasla yüzde 60'ın üzerinde artış gösterdi. Ortalama benzin fiyatı aylık bazda yaklaşık yüzde 14 artarken, benzin fiyatındaki haftalık artış yüzde 4'ü buldu.
Bölgelere göre farklılık gösteren benzin fiyatları, Kaliforniya eyaletinde 6,43 dolara yükseldi. Benzin fiyatlarında Kaliforniya'yı, 5,64 dolar ile Nevada, 5,56 dolar ile Alaska ve Illinois, 5,54 dolar ile Washington takip etti.
1980'DEN BU YANA EN HIZLI SIKILAŞMA YOLDA
Öte yandan yatırımcıların gözü ise Amerikan Merkez Bankası'nda. Ülkedeki yatırımcıların çoğu FED'in 15 Haziran'da düzenli bir oran belirleme toplantısının sonunda yüzde dörtte üç oranında faiz artıracağını düşünüyor. FED'in en son 1994 yılında Alan Greenspan döneminde bu kadar büyük bir faiz artışı gerçekleştirmişti. Dahası, çoğu kişi FED'in Temmuz'daki bir sonraki toplantısında üç çeyrek puanlık bir artış ve ardından Eylül'de yarım puanlık bir artış daha izlemesini bekliyor. Bu, 1980'lerden bu yana en hızlı sıkılaşma temposunu ortaya çıkaracak.
AMİRAL GEMİDE YÜZE 5'LİK DÜŞÜŞ
Wall Street'in amiral gemisi hisse senedi endeksi S&P 500, enflasyon verilerinin açıklanmasından bu yana %5 düştü. Amazon'dan Tesla'ya kadar olan teknoloji hisseleri daha da keskin bir şekilde satıldı.
Bazı yüksek riskli varlıklar için kayıplar ise çok daha büyük oldu. Bitcoin fiyatı, kripto para kredisi veren bir firma olan Celsius'un “aşırı piyasa koşulları” nedeniyle platformundan tüm para çekme işlemlerini durdurmasının ardından 13 Haziran'da %10'dan fazla düştü.
RESESYON ENDİŞELERİ ARTTI
EKONOMİK BİR KASIRGAYA HAZIRLANIN
Ülkenin bir diğer önde gelen bankası JPMorgan Chase Üst Yöneticisi (CEO) Jamie Dimon da daha önce yaptığı bir konuşmada, sıkı para politikası ve Ukrayna'daki savaş dahil olmak üzere ekonominin benzeri görülmemiş bir dizi zorlukla karşı karşıya olduğunu belirterek, yatırımcıları ekonomik bir "kasırgaya" hazırlanmaları konusunda uyarmıştı.
