2. el kâr getirdi satışlar patladı

Otomotiv pazarı iç satışlarda tüm canlılığını korumaya çalışırken, 2017’yi hâlâ yakalayamadı. Düşen faizlerle satışlarda yaprak kıpırdattı fakat 300 bin adetlere göre ayarlanan stoklar erken tükendi. Zam korkusu ve kredilerdeki düşüş ile beraber satışlar 480 bin adetlere yaklaştı. Öte yandan ikinci el araç trafiği de oldukça yoğun bir yılı geride bıraktı. 2018 yılına göre ikinci el pazarı büyüse de fiyatlar da en az pazar kadar arttı.

EBS Danışmanlık verilerine göre, Türkiye’de Ocak-Aralık 2019 döneminde 7 milyon 792 bin 775 adet ikinci el araç el değiştirdi. Geçen yılın aynı döneminde ise bu sayı 6 milyon 861 bin 466 idi. En fazla tercih edilen araçlar ise yine yaşlılar. EBS Danışmalık verilerini incelediğimizde 2018 yılında toplam 234 bin 621 adet 8 yaş modelleri satılırken, 2019’da bu sayı 460 bin 564 adede yükseldi. Yani 8 yaş modellerinin büyük bir patlama yaparak neredeyse yüzde 100 büyüdüğü görüldü. Tercih olarak hemen akabinde 9 yaşındaki modeller de tüketicilerin tercih ettiği araçlardan olduğu ortada.

Listenin ikinci sırasına ise 4 yaş modelleri yerleşti. Geçen yıla göre yüzde 40’ın üzerinde büyüyen 4 yaş satışı, 364 bin adetlerden 512 bin adetlere ulaştı. 2019 yılında toplam 252 bin 215 bin adet 9 yaş modeli satıldı. Geçen yılın aynı döneminde ise bu yaş aralığı 181 bin 970 adet seviyesine bulunuyordu. 9 yaşındaki modellerin toplamda geçen yıla göre, yüzde 38,60 oranında artışla üçüncü oldu.

En fazla kaybı ise 1 yaşındaki araçlar yaşadı. Yüzde 31,7 oranında daralma yaşayan 1 yaş modellerini, 1 yaş altı ve 6 yaşındaki araçlar takip etti. EBS Danışmanlığın hazırladığı rapora göre, 1 yaş araç satışı Ocak-Aralık 2019’da 215 bin adet, 1 yaş altı ise sadece 46 bin adet olarak gerçekleşti. 6 yaşındaki araçların tercih oranı ise 14 geriledi.

Sektöre ilişkin analizlerde bulunan EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, pazar hakkında açıklamalarda bulundu. Şahin “2019 Yılında da değişen bir şey yok. Hayaller sıfır, gerçekler ikinci el. 2017 yılında satılan her sıfır otomobile karşılık 7,18 adet 2’nci el otomobil satılırken, 2019 yılında oran 16,08 adete çıktı. 2017’den bugüne sıfır otomobil satışları yüzde 46,42 daralırken, ikinci el otomobil pazarı yüzde 19,99 büyüdü. Sıfır satış karşılığı ikinci el otomobil satış oranı İstanbul’da 4,76’dan 8,18 adete çıkarken, Ankara’da 13,12 adetten 19,35 adete, İzmir’de ise 11,67 adetten 17,88 adete ulaştı. En yüksek oranlar 65,41 ile Karaman ve 59,10 adet ile Niğde ilinde gerçekleşti” dedi.

Sıfır otomobil fiyatlarında yaşanan artış ve ithal modellerdeki stok sıkıntısı, yılın ilk günlerinden itibaren ikinci el otomobillere olan ilgiyi daha da artırdı. Özellikle 100 bin TL’ye kadar olan ikinci el otomobiller pazarda neredeyse yok satıyor. İkinci el pazarını değerlendiren Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Bazı ikinci el otomobil modellerinde, geçtiğimiz yıl ile kıyaslandığında yüzde 60’a varan artışlar yaşandığını görüyoruz. Hatta ‘0’ kilometre fiyatına da yaklaşan ikinci el araçlar var. Bu artışlar ikinci el araçların değerli bir yatırım enstrümanı olarak görülmesine yol açıyor. Öyle ki, 12 ayda böyle bir getiriyi sunabilen başka finansal enstrüman yok. Buradan hareketle tüketici aracının değerlenmesini bekliyor ve satmıyor. İkinci el araç tedarikini oldukça azaltan bu sebep, fiyatların yükselmesindeki ana etken olarak öne çıkıyor. Bunun yanında, sıfır otomobil fiyatlarındaki artış, filo kiralama şirketlerinin araç parklarını elinde tutması ve ithal modellerdeki stok sıkıntıları pazardaki artışa neden olan etkenler arasında yer alıyor” ifadelerini kullandı.

İkinci el otomobil fiyatlarının ise 2019 Kasım ayında yüzde 4.4, aralık ayında ise yüzde 6.6 yükseliş kaydettiğine dikkat çeken Garenta ve ikinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız, 2020 yılı ocak ayında ise bu oranın yüzde 6.2 oranında gerçekleştiğini belirtti. Ayyıldız ayrıca, yaşanan fiyat artışları nedeniyle, son bir yıldır tüketicilerin otomobilleri bir yatırım aracı olarak görmeye başladığını söyledi. Emre Ayyıldız, “2018 Haziran’ında başlayan kur ve faiz hareketi, sıfır otomobil ve hafif ticari araç pazarının bir önceki yıla göre yüzde 35 daralmasına neden oldu. Bu olumsuz ortama rağmen ikinci el sektörünün satışları, bir önceki yıla göre artış gösterdi. Özellikle 2019 yılı Temmuz ayından itibaren Merkez Bankası’nın faiz düşürme aksiyonu ile birlikte, gösterge faizlerinin yüzde 24’lerden yarıya inmesi, uzun süreden beri ötelenen otomobil ihtiyacının karşılanmasını sağladı. Sıfır otomobil pazarında, otomobil markalarının elinde talebi karşılayacak stok olmaması, otomobil satın almak isteyenleri ikinci el sektörüne yöneltti” dedi.