Yapay zekayı kullanarak günah çıkardılar: Hz. İsa’nın hologramına ‘Kiliselerdeki çocuk istismarları’ soruldu

Şefika Nur Çiftçi
13:3630/11/2024, Cumartesi
G: 30/11/2024, Cumartesi
Yeni Şafak
'Makinedeki Tanrı' adı verilen deneye eleştiriler de geldi: "Daha derin ve 'gerçek' olandan uzaklaştırabilir"
'Makinedeki Tanrı' adı verilen deneye eleştiriler de geldi: "Daha derin ve 'gerçek' olandan uzaklaştırabilir"

İsviçre'de Katolik Kilisesi'nde günah çıkarma kabinine, Hz. İsa hologramı yerleştirildi. Yüzlerce kişi deneye katılarak kabine girdi ve Hz. İsa olduğunu düşündükleri yapay zeka ile konuştu. Çalışmanın öncülerinden olan ilahiyatçı Marco Schmid, ziyaretçilerin en çok ne konuştuklarının merak konusu olduğunu belirtirken, çoğunun bu "uygulamaya" sahip olmak istediğini söyledi.

İsviçre’nin Luzern şehrinde bulunan St. Peter Kilisesi’nde din adamlarının ve araştırmacıların organize ettiği ‘enteresan’ bir deney gerçekleştirildi.


Kilisede bulunan günah çıkarma kabinine rahip yerine, yapay zeka destekli
sözde
Hz. İsa Peygamberin hologramı yerleştirildi. Bu hologram, günah çıkarmak için kabine girenleri dinliyor ve cevap veriyor.

  • Hristiyanlık’ta günah çıkarma nedir?

  • Katolik ve Ortodoks Kiliselerinde kabul edilen bir uygulamadır. İnançlarına göre; günah işledikten sonra tövbe etmek isteyen Hristiyanlar, kilisede kapalı ve küçük bir alanda günahlarını ve duydukları pişmanlığı papaza itiraf eder.

Deneyin adı: "Makinedeki Tanrı"


“Deus in Machina” yani “Makinedeki Tanrı” isminin verildiği deneyde, 2 ay boyunca yapay zeka ile konuşturulan sözde Hz. İsa; ziyaretçilerin inanç, ahlak ve dünyadaki sıkıntılarına ilişkin yönelttikleri sorulara İncil’e dayanarak yanıt verdi.


- St. Peter Kilisesi

Ziyaretçilerin bazılarının birkaç kez dahil olduğu bu uygulama,
yaklaşık bin defa kullanıldı.

Hologram teknolojisi ile desteklenen deneyde Hristiyanlara sözde Hz. İse ile yüz yüze konuşuyor hissi yaşatıldı.


100'den fazla dili konuşabiliyor


Deneyin başarılı olduğunu söyleyen araştırmacılar, ziyaretçilerin günah çıkarma kabininden duygulanarak ya da derin düşüncelere dalmış bir şekilde çıktığını belirtti.


100'den fazla dili akıcı bir şekilde konuşabilen yapay zekâ, çok sayıda ülkeden ziyaretçi almaya başladı.


Ekranın altındaki yeşil ışık ziyaretçinin konuştuğu sırada yanarken, yapay zeka destekli Hz. İsa hologramı cevap verdiğinde ise kırmızı ışık yanıyor.

Kabine girenler ne anlattı?


Günah çıkarma ritüeline giren ziyaretçilerin yapay zekayla ne konuştuğu ise çok merak edildi. Kabinde; yaratıcının varlığı,
Katolik Kiliseleri'ndeki cinsel istismar vakaları
, dünyadaki savaş ve ızdırap, yalnızlık hissi, ahiret, gerçek aşk ve kilisenin LGBT’ye bakış açısı gibi çeşitli konular gündeme getirildi.

  • Ne olmuştu ?

  • İsviçre’de Katolik Kilisesine yönelik resmi soruşturmada, 1950’li yıllardan bu yana yaşanan yaklaşık
    1000 çocuğa cinsel taciz
    vakası tespit edildi.
  • Ayrıca raporun yazarları “Tespit ettiğimiz vakalar,
    hiç şüphesiz buz dağının görünen ucu”
    dedi.
  • İspanya'da 1940'tan bu yana
    200 binden fazla çocuğun
    Katolik din adamları tarafından cinsel istismara uğradığı ortaya çıktı.



St. Peter Kilisesi’ndeki günah çıkarma kabini

Deneye farklı dinlerden de katılanlar oldu


Luzern Katolik cemaati tarafından yayınlanan bildiriye göre; günah çıkarma kabinine giren ve geneli 40 ile 70 yaş arasında olan ziyaretçilerin çoğu kendilerini
Hristiyan olarak tanımlasa da Müslümanlar, Budistler, Taoistler, ateistler ve agnostikler de deneye katıldı.

Deneyin teknik lideri Philipp Haslbauer ve çalışmanın öncüsü ilahiyatçı Marco Schmid, Associated Press News’e (AP) konuştu.


- Yapay zekanın kabine girenlerin yaşadığı olayı tasvir ettiği görsel

Proje OpenAI'ın desteğiyle gerçekleşti


Luzern Üniversitesi’nde Bilgisayar Bilimi ve Bilişim Teknolojileri Okulu’nda bilişim uzmanı olan Philipp Haslbauer, Hz. İsa hologramının OpenAI firması tarafından geliştirilen GPT-4o olduğunu söyledi.


Haslbauer, OpenAI’ın açık kaynaklı versiyonunu kullandıklarını belirtti.


  • ABD merkezli yapay zeka araştırma şirketi OpenAI,
    "insanlığa fayda sağlayabilecek yapay zeka araştırmaları"
    yaptığını öne sürüyor. Şirket, 2015 yılının sonlarında San Francisco'da kuruldu.
    Şimdilerde yahudi iş adamı Sam Altman'ın CEO'luğunu yaptığı OpenAI
    , patentlerini ve araştırmalarını halka açık hale getirerek diğer kurum ve araştırmacılarla “serbest iş birliği yapmayı” amaçlamaktadır.

Uzun saçlı görüntüsüyle tasarlanan sözde Hz. İsa’yı andıran Philipp Haslbauer, internetteki yorumlarda bahse konu benzerliğe dair de çok sayıda eleştiri aldığını aktardı.


Philipp Haslbauer'ın yapay zeka ile ürettiği Hz. İsa ile benzerliği. Soldaki fotoğrafta Haslbauer yer alıyor. Sağdaki fotoğrafta da yine o var fakat elinde tuttuğu laptopta Hz. İsa hologramının görüntüsü yer alıyor.

"Ziyaretçiler dalga geçmek için gelmediler"


Deneye öncülük eden ilahiyatçı Marco Schmid, ziyaretçilerin ‘dalga geçmek’ için orada olmadıklarını söyleyerek, “Gerçekten ilginç olan insanların onunla ciddi bir şekilde konuştuklarını görmekti” dedi.


Marco Schmid, ziyaretçilerin çalışmayı ciddiye alarak gerçekleştirdiğini söylese de yaşadıkları deneyimin bir bilgisayar sohbeti olduğundan da şüphe duymadıklarını ekledi.

Schmid; deneyin
‘sanatsal’
bir çalışma olduğunu vurguladığı konuşmasında, amaçlarının kilise kaynaklarından tasarruf etmek olmadığını belirterek, “İnsanların dijital ve ulvi arasındaki kesişme hakkında düşünmelerini sağlamak istedik” ifadelerini kullandı.

- İlahiyatçı Marco Schmid

Tehlike çanları çaldı: “Herkes buna sahip olmak istiyor”


Schmid, “
Herkes ilgileniyor ve bu 'yapay zeka destekli İsa'ya sahip olmak istiyor
. Dolayısıyla şimdi nasıl devam etmek istediğimizi düşünmek için biraz zamanımız var. Onu nasıl yeniden canlandırabileceğimizi tartışıyoruz” dedi.

- Yapay zeka ile oluşturulan Hz. İsa hologramı

Dikkat: “Daha derin ve 'gerçek' olandan uzaklaştırabilir”


Yapay zekaya dair deneyimli isimlerden Amerikalı Kenneth Cukier bunun çocukça hissettirdiğini belirterek, “İnsanların kendileriyle ve dünyayla daha derin bağlar kurmasına yardımcı oluyorsa, bu proje iyi bir şey olmalı. Cukier, daha iyi bireylere ve daha iyi bir dünyaya yol açabilir” dedi.


Cukier, çalışmanın risklerini de anlatarak,
‘insanları daha anlamlı, daha derin ve gerçek olandan uzaklaştırma olasılığının olduğunu’
da söyledi.

Eleştiriler de geldi


Kabine giren yerel bir gazeteci sözde Hz. İsa hologramının yanıtlarını
yüzeysel ve klişe
buldu. Çalışmanın öncüsü Schmid, yapay zekanın bazen çok iyi, bazen yüzeysel yanıtlar verdiğini kabul etti.

Katolikler karşı çıktı Protestanlar eleştirdi


Kilise cemaatinden deneyi desteklemeyenler de oldu. Katolikler arasından bir grup günah çıkarma kabininin kullanılmasına tepki gösterirken, Protestanların bazıları ise dini görsellerin bu vb. biçimlerde kullanılmasını eleştirdi.


#Yapay zeka
#Hz. İsa
#Hz. İsa hologramı
#Hz. İsa Peygamber
#İsviçre
#St. Peter Kilisesi
#Deus in Machina
#Makinedeki Tanrı
#Kilise
#Çocuk istismarı
#Philipp Haslbauer
#Marco Schmid
#OpenAI