3 buçuk aydır devam eden savaşta, eski Sovyet yapımı askeri teçhizatı tükenen Ukrayna, Rus güçlerine karşı direnmek için NATO ülkelerine bağımlı hale geldi. Kiev’e şu ana kadar en büyük askeri desteği Washinğton yönetimi sağlarken, Almanya’nın vadettiği silahları kısa sürede veremeyeceği ortaya çıktı. Batı’nın NATO mühimmatına tâbi olan Ukrayna üzerinde kurduğu baskı, “Ukrayna taviz vermeli mi” sorusunun sorulduğu şu günlerde bazı endişeleri beraberinde getirdi.
İşgalin başladığı 24 Şubat tarihinden günümüze kadar, ülkelerin Kiev’e destek olmak için yolladığı silah ve mühimmatlar savaşın seyrini değiştirdi. En kanlı çatışmaların yaşandığı ve dengelerin pamuk ipliğine bağlı olduğu Donbas bölgesinde ise, Ukrayna’nın gösterdiği mukavemet, batıdan gelecek silah ve mühimmatlara bağlı hale gedi. Zira ABD istihbaratının yayımladığı rapora göre, eski Sovyet dönemi askeri teçhizat ve mühimmatı tükenen Ukrayna’nın stoklarında sadece NATO mühimmatı kaldı. İşte Ukrayna’ya verilen veya taahhüt edilen silah sistemleri.
RUSYA’YI VURACAK EKİPMAN
- ABD, 700 milyon dolarlık son yardım paketinde 4 adet Yüksek Performanslı ve Topçu Roket Sistemi (HIMARS) tedarik edileceğini açıkladı ve 80 kilometre menzilli füze sistemlerinin Rus topraklarına düzenlenecek saldırılarda kullanılabileceği belirtti. Moskova yönetimi, bu silahlarla Rus topraklarına saldırı düzenlenmesi halinde Avrupa’yı vurmakla tehdit etti. ABD’nin bu güne kadar gönderdiği silahlar arasında 72 adet 155 mm obüs, 72 zırhlı araç, 144 bin mermi, 120’den fazla kamikaze drone, bin 400 Stinger uçaksavar, 5 bin Javelin tanksavar füze de bulunuyor. İngiltere de ABD ile koordineli bir hareketle, Ukrayna’ya 80 km’ye (50 mil) kadar olan hedefleri vurabilen M270 çok fırlatmalı roket sistemleri tedarik edeceğini açıkladı. Londra yönetimi Ukrayna’ya şimdiye kadar 566 milyon dolar askeri yardım taahhütünde bulundu. Kanada ise, Ukrayna’ya Şubat ayından bu yana 208 milyon dolar değerinde askeri yardımda bulundu. Federal hükümet, Ukrayna’nın Donbas’taki direnişine destek olarak, sevk ettiği 4 adet M777 obüslerle birlikte, 20 bin top mermisi teslim edeceğini duyurdu.
POLONYA DESTEKTE İKİNCİ SIRADA
ABD’den sonra Kiev’e en fazla askeri yardımda bulunan Polonya, Ukrayna’ya 1,6 milyar dolarlık askeri yardımda bulunduğunu açıkladı. Doğu Avrupa ülkesinin günümüze kadar Ukrayna’ya 200’den fazla T72 model ağır zırhlı tank sevk ettiği düşünülüyor. Slovakya Ukrayna’ya 164 milyon dolarlık askeri malzeme tedarik etti. Buna ek olarak Bratislava yönetimi, Kiev ile 8 adet Zuzana tipi obüs satışı konusunda anlaştığını açıkladı. Letonya Ukrayna’ya, Stinger uçaksavarlar, fırlatma rampaları, ve insansız hava araçları da dahil olmak üzere 214 milyon dolar değerinde askeri malzeme tedarik ettiğini duyurdu. Litvanya, başlattığı yardım kampanyası sonrası topladığı 5, 4 milyon dolar ile Ukrayna için bir adet Bayraktar TB2 satın aldığını kaydetti. Estonya yönetimi Ukrayna’ya 244 milyon dolarlık askeri yardımda bulunduğunu açıklarken, Çek Cumhuriyeti Ukrayna’ya 152 milyon dolar değerinde askeri yardımda bulunduğunu duyurdu.
ALMANYA VAADİNDEN CAYDI
- Almanya, Kiev savunması süresince Ukrayna ordusuna askeri yardım yapmaktan kaçındı ve eleştiri oklarını üstüne çekti. Mayıs ayında ise Başbakan Olaf Scholz tarafsızlık politikasından vazgeçerek Ukrayna’ya askeri yardımda bulunacaklarını açıkladı. Ancak ülke basınında çıkan haberlerde, söz verilen Iris T hava savunma sistemin en erken Kasım-Aralık ayında teslim edileceği kaydedildi. Sovyet tanklarını Ukrayna’ya vermesi halinde Yunanistan’a verilecek olan Marder model tanklarla ilgili anlaşmanın ise askıya alındığı belirtildi. Fransız hükümeti Ukrayna’ya 107 milyon dolardan fazla askeri teçhizat yardımı yaptığını açıkladı. Ayrıca Fransa lideri Emmanuel Macron, Ukrayna’ya Milan tanksavar füzeleri ve CAESAR kundağı motorlu obüs sistemleri yollama taahhüdünde bulundu. İspanyol hükümeti, Ukrayna’ya Leopard 2A4 Ana Muharebe Tankı ve kısa menzilli hava savunma sistemi Aspide’yi yollama konusunda karar aşamasına geldi.
FÜZELER KUZEY AVRUPA’DAN
Kuzey Avrupa’da Norveç Ukrayna’ya 100 adet Fransız yapımı Mistral uçaksavar füzesinin yanı sıra 4 bin adet M72 tanksavar füzesi gönderdi. NATO’ya girmesi gündemde olan İsveç, Ukrayna’ya 10 bin adet tek kullanımlık tanksavar füze sistemi ve mayın temizleme ekipmanı taahhütünde bulunurken, Finlandiya, Kiev’e 2 bin 500 saldırı tüfeği, 150 bin mermi ve bin 500 tek kullanımlık tanksavar füze göndereceğini açıkladı. Danimarka Kiev’e, 2 bin 700 tanksavar füze gönderdi. Danimarka Başbakanı Mette Fredriksen Kiev’e 88 milyon dolar yardım taahhütünde bulundu.
SÖZ SİLAH VERENLERDE
- Öte yandan Ukrayna NATO silah ve mühimmatına bağımlı hale gelirken, savaşın gidişatının silah veren devletler tarafından belirlenecek olması tartışmaların konusu oldu. Zira NATO ve Batı müttefiklerinden gerekli askeri yardımı alamaması durumunda Kiev için cephede işler sarpa saracak. Geçtiğimiz günlerde ABD Başkanı Joe Biden, “Ukrayna, barış için Rusya’ya toprak vermeli mi?” sorusuna, Barış için Ukrayna’nın toprak konusunda taviz verip masaya oturması gerekebilir” diye konuşmuştu. Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un, “Rusya’yı küçük düşürmemeliyiz” açıklaması, Ukrayna lideri Volodimir Zelenski tarafından sert sözlerle eleştirilmişti. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak da, Macron’un dışında AB bazı siyasetçilerin de Zelenski’ye “Rusya’ya tavizler vermesini” teklif ettiğini öne sürmüştü. Batı’nın silah tedarikinde uygulayacağı politikayla, Ukrayna’nın taviz baskısını desteklemesinden endişe duyuluyor.
