Suudi Arabistan ile İran Dışişleri Bakanları, Çin'in arabulucuğuyla büyükelçiliklerin açılması ve uçuşların tekrar başlatılması konusunda anlaştı. Yedi yıl sonra ilk kez yapılan görüşme Pekin’de gerçekleşti. Tarihi buluşma Orta Doğu’da ABD’siz yeni bir dönemin başladığına işaret ederken, Çin yönetiminin diplomatik alanda artan ağırlığını da ortaya koydu.
Suudi Arabistan ve İran Dışişleri bakanları, yedi yıl sonra Çin’de ilk defa bir resmi görüşme gerçekleştirdi. Pekin’deki tarihi buluşma Orta Doğu’da yeni bir dönemin başladığına işaret ederken, Pekin yönetiminin de dünyada diplomatik alanda artan ağırlığını gösteren son örnek olarak kayıtlara geçti. Suudi devlet televizyonu El-Ekhbariya sosyal medyadan, Dışişleri Bakanı Faysal bin Farhan ile İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın el sıkıştıkları bir fotoğrafı paylaştı. Yemen’den Suriye’ye kadar birçok konuda derin görüş ayrılıkları yaşayan ve yedi yıldır diplomatik ilişkisi bulunmayan iki ülke, mart ayında yine Pekin’de bir araya gelen delegasyonlar vasıtasıyla diplomatik ilişkilere geri dönme kararı almıştı.
KONSOLOSLUKLAR DA AÇILACAK
Çin Dışişleri Bakanı Çin Gang moderatörlüğündeki görüşmeden sonra bir açıklama metni yayınlayan iki bakan, Suudi Arabistan ve İran arasındaki uçuşların tekrar başlaması, başta Umre vizesi olmak üzere vize süreçlerinin kolaylaştırılması ve karşılıklı büyükelçiliklerin açılmasının yanı sıra, Cidde ve Meşhed kentlerinde bulunan konsoloslukların da açılması konusunda mutabakata vardı. Ayrıca devlet yetkilileri ve özel sektörün buluşmalara devam etmesi konusunda da anlaşma sağlandı. Riyad ve Tahran ayrıca 2001 yılında imzaladıkları güvenlik anlaşmasını ve 1998 yılında imzalanan ticaret, ekonomi ve yatırım anlaşmasını da tekrar aktive etme kararı aldı. Bu konudaki mutabakat metni, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaed bin Muhammed ve İran’ın Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Shamkhani tarafından imzalandı.
ÇİN’E TEŞEKKÜR
İki ülke de görüşmeyle ilgili yayınladıkları metinde, Pekin yönetimine görüşmeye ev sahipliği yaptığı için teşekkür etti. Ayrıca İsviçre yönetimine de girişimleri için teşekkür edilirken, “Suudi Arabistan ve İran çıkarlarını önemsediği için” takdir duyulduğu ifade edildi. Suudi Arabistan yönetimi, 2016 yılında Şii din adamı Nimr el-Nimr’in idamının ardından İranlı göstericilerin Tehran’daki Suudi büyükelçiliğine saldırması dolayısıyla İran’la diplomatik ilişkilerini kesmişti.
Macron da Çin’e güveniyor
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, resmi ziyaret için bulunduğu Pekin’de görüştüğü Çinli mevkidaşı Şi Cinping’e, Rusya’nın Ukrayna konusunda müzakere masasına oturması için kendisine güvendiğini ifade etti. Macron, mevkidaşı Şi’yi Ukrayna’daki savaşı durdurmak için Rusya üzerindeki nüfuzunu kullanmaya çağırırken, “Ukrayna’daki Rus saldırganlığı uluslararası istikrara darbe indirdi. Rusya’nın aklını başına alması ve herkesin müzakere masasına oturtulması konusunda size güvenebileceğimi biliyorum” şeklinde konuştu. Xi’den nükleer silahların yayılmasının önlenmesine ilişkin uluslararası anlaşmalara uyması konusunda Rusya’ya baskı yapmasını isteyen Macron, “Kalıcı bir barışa ulaşmalıyız. Bunun Fransa ve Avrupa için olduğu kadar Çin için de önemli bir konu olduğuna inanıyorum” dedi.
Rus firkateyni Cidde’de
Çin’in arabuluculuğunda Suudi Arabistan ve İran arasındaki görüşmeler sürerken, Rus donanmasından yapılan açıklamada “Amiral Gorşkov” fırkateyni ve “Kama” tankerinin yakıt ve yiyecek stoklarını yenilemek için Suudi Arabistan’ın Cidde limanına girdiğini duyurdu. Açıklamada ayrıca Rusya donanmasına ait bir geminin en son yaklaşık 10 yıl öncesinde bir Suudi Arabistan limanına giriş yaptığı vurgulandı. Rus donanmasının en modern gemilerinden biri olan Amiral Gorşkov, Tsirkon tipi yeni hipersonik füzelerle donatılmıştı.
