Saraybosna ve Srebrenitsa’da 100 binden fazla kişinin ölümünden sorumlu olan Sırp komutan Ratko Mladic, Lahey’deki Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde “insanlık suçu ve soykırım yapmak”tan müebbet hapse mahkum oldu.
İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’nın ortasında işlenmiş en büyük soykırımda 100 binden fazla kişinin ölümünden sorumlu tutulan Bosnalı Sırplar’ın komutanı Ratko Mladic müebbet hapse mahkum oldu. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY), “Bosna Kasabı” olarak bilenen eski Sırp komutan Ratko Mladic hakkında “insanlığa karşı suç işlemek”, “soykırım yapmak” ve “savaş kanunlarını ihlal etmekten” müebbet hapis cezası verilmesine hükmetti. Dün TSİ 12.00’de başlayan karar duruşması yaklaşık 2 saat sürdü. İlk 45 dakikanın ardından Mladic’in avukatları ara talep etti. 5 dakika olarak öngörülen ara Mladic’in doktorlar tarafından muayene edilmesi nedeniyle 30 dakikadan fazla sürdü.
Duruşmaya kaldığı yerden yeniden başlanırken, hakimlere bağıran ve küfreden Mladic salondan çıkarıldı. Duruşmanın son bölümü, Mladic olmadan yapıldı.
Hakimler Konseyi Başkanı Alphons Orie, Mladic’in suçlu bulunduğu maddeleri ve aldığı cezayı açıkladı. Karara göre, eski Sırp komutan iddianamedeki 11 maddenin 10’undan suçlu bulundu. Mahkeme, Mladic’in, iddianamede yer alan Kljuc, Sanski Most, Kotor-Varos, Prijedor, Foca ve Vlasenica şehirlerinde “soykırım suçu işlemediğine” hükmetti.
Mladic, 1995 yılında Srebrenitsa’da güvenli bölgede yapılan ve 8 binden fazla Boşnak erkeğin öldürüldüğü soykırımın yanı sıra 11 bin 500’den fazla insanın can verdiği başkent Saraybosna’da 1992-1995 yılları arasında sivillere yönelik keskin nişancı saldırıları ve bombardımandan suçlu bulundu. Eski Sırp komutan, “soykırım” suçunun yanı sıra “insanlığa karşı suçlar” başlığı altındaki sürgün, yok etmek, öldürmek, sınır dışı etmek ve insanlık dışı eylemler suçlarından ve ayrıca “savaş kanun ve geleneklerini ihlal etmek” başlığı altında öldürmek, terör, sivillere karşı hukuka aykırı saldırılar ve esir almak suçlarından ceza aldı.
Mladiç yaklaşık 16 yıl saklandıktan sonra 2011’de Sırbistan’da yakalanarak Hollanda'daki Lahey’de Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne teslim edildi.
530 gün görülen davada, toplam 591 tanık ifadesine başvuruldu. 9 bin 914 kanıt mahkemece kabul edildi. Bugüne kadar 161 kişiyi yargılayan mahkeme Bosna Savaşı’nda yer alan uluslardan 83 savaş suçlusunu mahkûm etti. 56 kişi cezasını çekerken, 19 kişi beraat etti. Srebrenitsa Soykırımı'nın siyasi sorumlularından Radovan Karaciç de 40 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Aralarında eski Sırp lider Slobodan Miloşeviç’in de bulunduğu yedi kişi de yargılama sonuçlanmadan öldü.
Mladic’e müebbet verilmesinden memnuniyet duyan kurban yakınları, Srebrenitsa dışındaki 6 şehirde daha soykırım suçu işlendiğinin kabul edilmemesine tepki gösterdi. Lahey’de bulunan Srebrenitsa ve Zepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subasic, kurban yakınlarının hiçbir zaman tam anlamıyla memnun olmayacağına dikkati çekerek, “Aslında kararın gerekçeleri Radovan Karadzic’inki ile aynı. Tek farkı Karadzic’e 40 yıl hapis cezası verilmişti, Mladic’e ise müebbet verildi. Çünkü Mladic’in orduyla ilişkisi vardı” diye konuştu.
25 yıl önce Time dergisinin kapağında yayımlanan fotoğrafıyla Bosna Savaşı’nın sembolü haline gelen Fikret Aliç, Lahey'de mahkeme kararını bekleyenler arasındaydı. Aliç toplama kamplarında yaşatılan açlık ve işkenceye rağmen hayatta kalmayı başardı.
