AB’nin Rus petrolüne getirdiği 60 dolar tavan fiyat uygulaması başladı. Rusya’dan deniz yoluyla petrol ithalatı da artık yasak. Ancak piyasalar Moskova’nın bu yaptırımlara nasıl cevap vereceğine odaklandı. Vanalar kapatılırsa enerji piyasaları ve küresel ekonomide dalgalanma yaşanabilir. Kremlin “Tedbirler masada” dedi.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole ithalat yasağı ve varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulama kararları dün başladı. AB ülkelerinin haziran ayında kabul ettiği, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole ithalat yasağını içeren 6’ncı yaptırım paketi, geçiş sürecinin sona ermesiyle uygulamaya girdi. AB Komisyonu mayıs başında 6’ncı yaptırım paketini hazırlamıştı. Pakette, Rusya’dan ham petrol tedarikinin ve rafine ürün tedarikinin aşamalı olarak kaldırılması yer alıyordu. En son paketin Rusya’dan tankerlerle petrol alımını kapsaması, boru hatlarının yaptırım dışında tutulması yönünde revize edilmesiyle AB ülkeleri uzlaşı sağlayabildi. Ancak analizler Rusya’nın söz konusu yaptırımdan çok fazla zarar görmeyebileceği, hatta petrol akışını durdurmasının Avrupa ülkelerini daha derinden etkileyebileceği değerlendiriliyor. Rusya, tavan fiyattan alım yapmak isteyen ülkelere satış yapmayacağını ilan etmişti.
ENERJİ PİYASASINDA KRİZ KORKUSU
Bloomberg’in haberine göre Rusya’nın vanaları kapaması hakinde, başta enerji piyasası olmak üzere küresel ekonominin bu hamleyle krize girmesinden endişe ediliyor. Rusya Başbakan Yarımcısı Alexander Novak, bu yönde sinyalleri hafta sonu vermişti. Rusya’nın tedariği durdurması durumunda OPEC’in oluşan açığı kapatmak için devreye girmesi de beklenmiyor. OPEC+ ülkeleri hafta sonu üretim seviyesinde bir değişikliğe gitmeyeceklerini açıkladı.
KREMLİN: TANIMIYORUZ
Dün Kremlin’den de yapılan açıklamada, “tavan fiyata” karşı alınacak tedbirlere ilişkin görüşüldüğü belirtildi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Batılı ülkelerin Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasına yanıt verileceğini belirterek, “Bir karar hazırlanıyor. Herhangi bir tavan fiyatı tanımayacağımız açıktır” ifadesini kullandı. Peskov, yaptırımların Rusya’da çeşitli sorunlar yarattığını ancak bu sorunların “kritik” olmadığını belirterek, “Uzmanlar, Rus ekonomisinin bu koşullara uyum sürecini görüyorlar, bunu inkar etmek profesyonelce bir yaklaşım olmaz. Yaptırımların Avrupa ülkelerine verdiği zarar konusunda sessiz kalmak da profesyonel bir yaklaşım olmayacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Peskov, “Rus ekonomisi, özel askeri operasyonun tüm gereksinimlerini karşılayabilecek kapasiteye sahiptir. Ancak bu adımlar (tavan fiyat), küresel enerji piyasasını istikrarsızlaştırması açısından kesinlikle bir etki yaratacaktır” diye konuştu.
İTHALATIN YÜZDE 90’INA SON
- AB ülkeleri, anlaşma sağlayabilmek için Rusya’dan Avrupa’ya petrol taşıyan Druzhba boru hattını yaptırımlardan muaf tutmuştu. AB’nin Rusya’dan petrol ithalatının 3’te 2’sini deniz yoluyla, 3’te 1’i de boru hattıyla yapıyordu. Savaş öncesinde AB, tükettiği petrolün yaklaşık yüzde 25’ini Rusya’dan ithal ediyordu. Yaptırımla, AB’nin Rusya’dan petrol ithalatının yüzde 90’ına son verilmiş oldu.
SİGORTA HİZMETİ VERİLEMEYECEK
Rus petrolünün üçüncü ülkelere tavan fiyattan daha yüksek bir seviyede satılması durumunda, G7 ve AB’deki şirketler bu petrole nakliye, sigorta ve aracılık gibi hizmetleri sunamayacak. Bu hizmetlerin sağlanabilmesi için Rus petrolünün tavan fiyatın altında işlem görmesi gerekecek. AB, Rusya’dan kömür ithalatını da 10 Ağustos’ta yasaklamıştı.
100 TANKERLiK FiLO KURDU
Rusya’nın, AB yaptırımları ve sigorta engellemelerine takılmamak için 100’den fazla eski petrol tankeri satın aldığı iddia edilmişti. Londra merkezli gemi taşımacılığı şirketi Braemar, Rusya’nın ham petrol sevkiyatı için bu yıl 100’ün üzerinde gemi satın aldığını öne sürmüştü. Şirketin araştırma şefi Anoop Singh, Rusya’nın isimsiz ya da yeni isimlerle kayıt ettirdiği tankerlerin yaşının genelde 12-15 arasında olduğunu, birkaç yıl içinde hurdaya çıkması beklenen gemiler olduğunu söylemişti.
Putin’den Kerç’te gövde gösterisi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 8 Ekim’deki patlamanın ardından tamir edilen Kerç Köprüsü’nde denetlemelerde bulundu. Kremlin Sarayı’ndan yapılan açıklamaya göre, Putin, Kerç Köprüsü’nü ziyaret etti. Buradaki inşaatçılarla görüşen Putin’e Başbakan Yardımcısı Marat Husnullin, tamir çalışmaları konusunda bilgi verdi. Kremlin’in ziyarete ilişkin paylaştığı görüntüde, Putin’in köprü üzerinde araba sürdüğüne dair kareler yer aldı. Rusya ile 2014’te yasa dışı ilhak edilen Kırım arasında yer alan Kerç Köprüsü’nde, 8 Ekim’de bir kamyondaki patlama sonucu yakınında yakıt taşıyan trenin vagonlarında yangın çıkmış, köprüde hasar oluşmuştu. Patlamada, 3 kişi hayatını kaybetmişti.
