Rusya’nın Ukrayna’da işgal ettiği toprakları yasa dışı ilhak etmesinden bir gün sonra Donetsk bölgesindeki stratejik Lyman kentini kaybetmesi, Kremlin’in hesaplarını bozdu. Kritik yenilgi sonrası Rus ordusuna arka arkaya sert tepkiler yöneltildi. Harekâtın aynı hızla devam edeceğini açıklayan Kiev yönetimi, Lyman’ın ardından Rusya’nın ilhak ettiği Luhansk’ı da işgalden kurtarmanın yolunun açıldığını bildirdi.
Geçen cuma günü Ukrayna’da işgal altında bulunan 4 bölgeyi ilhak ettiğini açıklayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e cevap Lyman’dan geldi. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Rusya’nın ilhak ettiği Donetsk’teki stratejik kentin ‘tamamen temizlendiğini’ duyurdu. Dün Telegram hesabından paylaştığı kısa görüntülü mesajda Zelenski, “Saat 12.30 itibarıyla Lyman düşmandan tamamen temizlendi” ifadesini kullandı. Gelişme, Moskova’nın sözde topraklarına kattığı bölgeleri nasıl elinde tutacağı iddialarını ve nükleer tehdit endişelerini yeniden gündeme getirdi. Rus kuvvetleri mayıs ayında Lyman’ı ele geçirmiş, Donetsk bölgesinin kuzeyindeki operasyonları için lojistik ve ulaşım merkezi olarak kullanmıştı.
MÜTTEFİKLER ATEŞ PÜSKÜRDÜ
Rus ordusunun Lyman’dan çekilmesi, Kremlin ile müttefiklerini karşı karşıya getirdi. Putin’e en yakın isimlerden biri olan ve Ukrayna’ya savaşçılarını gönderen Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadirov, Rus ordusunu ‘yetersizlikle’ suçladı. “Yetersiz general, utancını kanla temizlemesi için cepheye gönderilmeli” diyen Kadirov, ayrıca Rus ordusunun Ukrayna’da nükleer silah kullanması gerektiğini de dile getirdi. Yine Putin’e yakın isimlerden biri olan ve Rus paralı asker grubu Wagner’in arkasındaki isim olarak bilinen oligark Yevgeni Prigozin de Rus komutanları sert sözlerle hedef alarak, “Bu çöp parçalarını ellerinde silahlarla çıplak ayakla cepheye gönderin” ifadesini kullandı. Rus güçlerinin son dönemde sahada yaşadığı başarısızlıklar nedeniyle Savunma Bakanı Sergey Şoygu’ya ordu ve Kremlin içinde eleştirilerin arttığı belirtiliyor.
RUSLAR AĞIR KAYIP VERDİ
İngiltere Savunma Bakanlığı’nın Ukrayna’daki duruma ilişkin yayımladığı son istihbarat raporunda da Rus güçlerinin Lyman’dan çekilme sırasında ağır kayıplar vermiş olabileceği belirtildi. Raporda, “Lyman, Rusya’nın Batı ve Orta Askeri Bölgeleri’nin eksik personel sıkıntısı yaşayan unsurları ile gönüllü olarak seferber edilmiş yedek birlikleri tarafından savunuluyordu. Çekilme esnasında Rus ordusu muhtemelen ağır kayıplar verdi” denildi. Savunma Bakanlığı yetkilileri, gelişmeyi, Lyman’ın Rusya’nın ilhak ettiği Donetsk bölgesinde yer alması nedeniyle ‘Moskova açısından önemli bir siyasi gerileme’ olarak nitelendirdi.
LUHANSK’I KURTARMANIN YOLU AÇILDI
Donetsk’e komşu olan Luhansk bölgesinin valisi Serhiy Hayday, Lyman üzerindeki kontrolün, Ukrayna’nın Luhansk’ta kaybettiği toprakları geri almasına yardımcı olabileceğini söyledi. Hayday, dün Telegram hesabından paylaştığı mesajında, “Donetsk’teki bu kritik şehrin özgürleştirilmesi, Luhansk’ın daha fazla işgal edilmesini engelleyecek. Bölgemizi düşmandan kurtarmanın yolu açıldı” ifadelerini kullandı.
HAREKÂT DEVAM EDECEK
Zelenski, önceki gece yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında ise Ukraynalı güçlerin işgal altındaki topraklarda hızla ilerlemesine değinerek, “Hafta boyunca Donbas’ta daha fazla Ukrayna bayrağı vardı. Bir hafta içinde bu daha da artacak. Harekât devam edecek. Ukrayna bayrağı Donetsk bölgesi Lyman’da dalgalanıyor. Çatışmalar sürüyor ancak orada herhangi bir sözde referandumdan eser yok” demişti.
MOSKOVA NÜKLEER SİLAH KULLANAMAZ
Öte yandan Washington merkezli düşünce kuruluşu Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW), Rusya’nın taktik nükleer füze kullanamayacağını, ordusunun buna hazır olmadığını bildirdi. Reuters’a konuşan ISW yetkilileri, “Şu anda Rus Kara Kuvvetleri’ni oluşturan tükenmiş sözleşmeli erler, aceleyle harekete geçirilen yedek askerler ve paralı silahlı güçlerden oluşan kaotik yapı, nükleer bir ortamda işlevsiz kalır. Taktik nükleer silahlardan etkilenen herhangi bir bölge Ruslar için geçilmez olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
9 Avrupa ülkesinden Rusya karşıtı bildiri
- Çekya, Slovakya, Estonya, Litvanya, Letonya, Kuzey Makedonya, Karadağ, Polonya ve Romanya’dan oluşan 9 NATO ülkesinin liderleri, Rusya’nın Ukrayna’nın 4 bölgesini ilhak etme kararını tanımadıklarını duyurdu. Ortak bildiri yayınlayan liderler, NATO üyesi ülkelere Ukrayna’ya yapılan yardımların artırılması çağrısında da bulundu. Slovakya Devlet Başkanı Zuzana Caputova’nın sosyal medya hesabından yayınladığı bildiride, “Biz Orta ve Doğu Avrupa devlet başkanları, savaş sırasında Kiev’i ziyaret eden ve Rus saldırganlığının etkilerine kendi gözleriyle tanık olan ülkeler olarak, Rusya Federasyonu’nun uluslararası hukuku açıkça ihlal etmesi karşısında sessiz kalamayız. Bu nedenle bir bildiri yayınlıyoruz. Ukrayna’nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne desteğimizi yineliyoruz. Rusya’nın herhangi bir Ukrayna bölgesini ilhak etme girişimini tanımıyoruz ve asla tanımayacağız” ifadeleri kullanıldı.
