Sovyetler Birliği’nin dağıldığı 1991’den itibaren teker teker bağımsızlıklarına kavuşan Orta Asya cumhuriyetlerinde yeniden değişim sancısı var. Kazakistan’da yaşanan iç çatışma, bu değişimlerin önünü açacak işaretler olarak yorumlanıyor. Çin ile Batı’nın rekabeti ve Rusya’nın gittikçe güçlenen pozisyonunu dikkatle takip etmek gerekiyor.
SSCB, 1991’deki dağılışına kadar, Orta Asya cumhuriyetlerinin yer altı ve yer üstü zenginliklerinden sınırsız biçimde faydalandı. Aynı zamanlarda buralarda kendisine bağlı siyasî, ekonomik ve kültürel elitler oluşturma çabasına girişti.
ESKİ İSİMLER
Kazakistan’ı 2019’daki istifasına kadar Nursultan Nazarbayev, Türkmenistan’ı 2006’daki ölümüne kadar Saparmurat Niyazov, Özbekistan’ı 2016’daki ölümüne dek İslam Kerimov yönetti.
Tacikistan’da halen 1994’te işbaşına gelen İmamali Rahman başta bulunurken, Kırgızistan’da 1990-2005 arasında yönetimde bulunan Devlet Başkanı Askar Akayev’in devrilmesinden sonra siyasî istikrar açısından çalkantılı bir dönem yaşadı.
YENİ DÖNEM
Türkmenistan’da Niyazov’dan sonra cumhurbaşkanlığı görevini Gurbanguli Berdimuhammedov üstlenirken, Özbekistan’da da Kerimov’un yerini Şevket Mirziyoyev üstlendi. Kazakistan’da ise Nursultan Nazarbayev’in koltuğuna Kasım Cömert Tokayev oturdu.