Obama'nın Ortadoğu mirası: 26 bin bombalı saldırı

20 Ocak'ta görevi Donald Trump'a devredecek olan ABD Başkanı Obama'nın geride bıraktığı miras tartışılmaya devam ediyor. Bush sonrası görevi devraldığında Amerikan halkına barış sözü veren ve Irak ile Afganistan'da devam eden işgali bitireceğini açıklayan Obama, izlediği politika ile büyük hayal kırıklığına yol açtı. 8 yıllık Başkanlık süreci boyunca 'geriye çekilme' politikası izleyen Obama, Ortadoğu'da yaşanan kaosun derinleşmesine seyirci kaldı. ABD askerini savaşa sokmayacağını deklare ettiğinde bütün dünyada Obama'nın Bush'un bıraktığı yıkımı düzeltebileceği umudu ortaya çıkmıştı. Ancak geçen 8 yıl Obama'nın başarılarından ziyade başarısızlıklarının konuşulduğu bir dönem oldu.

Bush yönetimi 'demokrasi vaadi' ile 2003 yılında Irak'ı işgal etti. 2003'te başlayan işgal sonrası Irak fiili olarak ikiye bölünürken, kimlik üzerinden yaşanan çatışmalar da derinleşti.

DEAŞ sonrası dönemde uluslararası bir koalisyon kuran Obama yönetimi terörizm ile mücadele edeceğini deklare etti. Ancak Obama'nın asıl hedefinin terörizm ile mücadele olup olmadığı hep kuşku uyandırdı. DEAŞ'e karşı başlattığı mücadelede bir diğer terör örgütü PKK/PYD'yi kullanması da bu kuşkuları derinleştirdi. Terör örgütü PKK/PYD'ye hava desteği sağlayan Obama, teröristleri de silahlandırmaya yöneldi.

Obama yönetimi ABD askerlerini savaşa sokmama sözünün bir göstergesi olarak terörist gruplara karşı hava saldırılarına ağırlık verdi. Terörle mücadele konseptini havadan gerçekleştirilecek olan operasyonlar üzerine kurgulayan Obama yönetiminin terörizm ile mücadele stratejisi büyük bir fiyasko ile sonuçlandı. Geriye rakamlarla Ortadoğu'nun yıkıntılarına yeni yıkıntılar katan bir miras kaldı.

2016 yılında Obama'nın terörizmle mücadele konsepti kapsamında Suriye'de 12 bin 192 hava saldırısı gerçekleştirildi. Bu saldırıların büyük çoğunluğu terör örgütü PKK/PYD'nin ilerlemesini sağlamaya dönük gerçekleştirildi. DEAŞ ile mücadele kapsamında terör örgütü PKK/PYD'ye destek veren Obama yönetiminin Özgür Suriye Ordusu'na desteği söylemden öteye geçemedi. 'Ilımlı-radikal' diye ayırdığı muhaliflere desteğini açıkça söylemese de geri çeken Obama seküler olarak tanımladığı terörist unsurlara ise desteğini artırdı. Muhaliflerin ilerleyişinin engellenmesini bilinçli olarak destekleyen Obama, El Bab operasyonu sonrası bölgedeki hava saldırılarını tamamen durdurdu ve sadece PKK/PYD'nin ilerleyiş hattı olan Rakka'ya yöneldi. ABD yönetiminin DEAŞ hedeflerine yönelik saldırıların çoğunluğu ilk başlarda Münbiç başta olmak üzere terör örgütü PKK/PYD'nin koridor oluşturmak hedefi ile ilerlediği bölgeler olarak öne çıkarken, Fırat Kalkanı Harekatı ve El Bab operasyonu sonrası terör örgütü PKK/PYD'nin ilerlediği Rakka hattı oldu.

Irak'ta ise 12 bin 95 hedefe hava saldırısı yapıldı. Bush'un Irak işgalinden sonraki en yoğun hava saldırılarının yaşandığı yıl olan 2016'da birçok sivil de hayatını kaybetti. Kasım 2016'daki ABD Başkanlık seçimlerinde Demokrat Partinin Başkan adayı Hillary Clinton'ın elini rahatlatmak ve görev süresinin sonuna yaklaşırken 'Musul'u teröristlerden kurtaran Başkan' olarak veda etmek istediği için Musul operasyonuna hız veren Obama, istediği sonucu alamadı. DEAŞ'ın kontrolünde bulunan Musul'un kurtarılmasına dönük operasyonlar üçüncü ayını geride bırakırken birçok sorunla karşılaşıldı. Operasyonların iki yıl sürmesi bekleniyor.

Göreve geldikten sonra El Kaide'ye karşı hava operasyonlarına hız veren Obama, 2016 yılı içerisinde Afganistan'da bin 337 hava saldırısı gerçekleştirdi. Saldırılarda terör örgütlerinin yanı sıra birçok svil de zarar gördü. 2011'den sonra iç savaşa sürüklenen Libya'da ise 469 hava saldırısı gerçekleştirildi. Yemen, Somali ve Pakistan'da ise toplamda 51 hava saldırısı yapıldı.

Kerry: DEAŞ'ın büyüdüğünü biliyorduk
Bush'un Irak ve Afganistan'da temellerini attığı kaos, Obama döneminde daha da derinleşti. İstikrarsızlık ve terörizm Irak ve Afganistan işgalleri sonrası domino etkisi yaparak Ortadoğu'dan Kuzey Afrika'ya kadar uzanan coğrafyada etkisini hissettirdi. 2003 Irak işgali sonrası Irak'ın Felluce kentinde Afganistan'daki El Kaide'nin bir uzantısı olarak Zerkavi'nin liderliğinde ortaya çıkan terör örgütü DEAŞ, 2014 yılında Irak'ın en büyük ikinci kenti olan Musul'u ve Suriye topraklarının büyük bir bölümünü ele geçirecek kadar büyüdü. Obama yönetimi ise olayları sadece izlemekle yetindi. Kerry'nin dün basına sızan ses kaydı da bu durumu doğruluyor. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, terör örgütü DEAŞ'ın yükselişi için, “DEAŞ'ın büyüdüğünü biliyorduk. İzliyorduk. DEAŞ'ın güçlendiğini gördük. Ve Esed'in tehdit altında olduğunu düşündük. Esed'i muhtemelen müzakere masasına oturtabiliriz diye düşündük" diyerek DEAŞ'ın güçlenmesine sessiz kaldıklarını itiraf ediyor.