Geçtiğimiz günlerde MHP Lideri Devlet Bahçeli tarafından Azerbaycan’a bağlanması gerektiği söylenen Nahçıvan, Türkiye için de son derece kritik bir bölge. Türkiye ile Türk dünyası arasındaki kara yolu bağlantısını sağlayan Nahçıvan, ülkemizin garantör olduğu özerk bir cumhuriyet. Bizim için önemiyse Turan’a açılan kapının girişi olması. Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını geri alması ile Ege'den, Çin'e kadar yer alan bölgede kesintisiz bir Türk sınırı oluşacak.
Azerbaycan’ın yaptığı Karabağ operasyonuyla Türkiye’ye kara sınırı bulunan tek Türk bölgesi olan Nahçıvan’ın durumu da konuşulmaya başlandı. Küçük bir bölge olsa da stratejik açıdan hem bizim için hem de Azerbaycan için son derece kilit bir nokta.
- Nahçıvan’ın nüfüsü 452 bin kişiden oluşurken bölgenin en dikkat çekici yanlarından biri de Azerbaycan Cumhuriyeti kurulduktan sonra çıkan liderlerin memleketi olması.
Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı yapan Ebulfez Elçibey de Haydar Aliyev de Nahçıvanlılar. Haliyle şu anki Cumhurbaşkanı olan Haydar Aliyev’in oğlu İlham Aliyev’in de memleketi.
İran’dan satın alınan toprakla Türk Kapısı kuruluyor
- Aslında 1923 sınırlarına göre Türkiye’nin Nahçıvan Özerk Bölgesi ile ortak sınırı bulunmuyor. 1930’lu yıllarda İran’dan Türkiye’ye doğru gerçekleştirilen terör olaylarının da etkisiyle o bölge Türkiye sınırına dahil edilirken Türkiye’nin Türk Dünyası ile arasında bir köprü olması için Nahçıvan’ın karşısında yer alan İran toprakları da Mustafa Kemal Atatürk tarafından satın alınıyor.
1930’lu yıllarda Nahcivan’ın karşısında yer alan 10-12 km2’lik toprak İran’dan satın alınırken bölgeye verilen ad durumu özetliyor: Türk Kapısı. Bugün, Türkiye’nin en kısa kara sınırına sahip olduğu komşusunun Nahçıvan olmasının sebebi de orada oluşturulan sınırın satın alma yoluyla gerçekleşmesinden kaynaklı.
Zenzegur da alınırsa birlik sağlanır
Devlet Bahçeli’nin, Nahçıvan’ın özerk bir cumhuriyetten, Azerbaycan’a ait bir bölge olması gerektiği ile ilgili çıkışınının gerçekleşebilmesi için sadece Karabağ’ın özgürleşmesi de yetmiyor. Sovyetlerin zamanında Türk Dünyası’nın birleşmesini engellemek için oluşturduğu küçük koridor Ermenistan sınırları içerisinde.
- Zengezur adıyla bilinen aradaki küçük bölge Nahçıvan ile Azerbaycan’ı bölerken Ermenistan’ın İran ile sınır oluşturmasına da zemin hazırlıyor. Geçtiğimiz günlerde İran sınırından bu bölge kanalıyla Ermenistan’a aktarılan silah ve mühimmat desteği de Güney Azerbaycan’da yaşayan Türklerin etkili tepkileri karşısında bir süreliğine durmuştu.
Zengezur bölgesi de tıpkı Karabağ gibi yoğun Azeri Türk’ünün yaşadığı bir bölgeydi. Ermeni yazar Stepan Zavaryan'a göre, 1905-1906 yıllarında Ermeniler sadece Zengezur bölgesinde 43 Müslüman Türk köyünü yıktılar. 1905-1920 arasında sadece bu bölgede 166 Türk köyü yakılarak Türk çoğunluk göçe zorlandı.
Ermenistan kurulurken Nahçıvan ile Karabağ arasındaki bölgenin Azerbaycan’a ait olduğunu kabul etmesine rağmen Sovyetlerin devreye girmesiyle bölgede kalıcı hale geldi.
Türkiye, Nahçıvan’da garantör: Ege’den Hazar’a birlik
Daha önce Ermeniler Karabağ’ı işgal ederken Nahçıvan üzerinde de hesaplar yapmış ama Türkiye’nin bölgede garantör olmasından dolayı harekete geçememiştiler.
- Sovyetlerle 1921 yılında imzalanan Moskova Antlaşması ile Türkiye; Nahçıvan Özerk Bölgesi’nde garantörlük statüsüne kavuşmuş, Nahçıvan’ın Azerbaycan dışında hiçbir ülkeye bırakılamayacağı şartıyla antlaşmayı imzalamıştı.
Karabağ Operasyonuyla peş peşe zaferler gelirken Azerbaycan’ın oradaki koridoru birleştirmesi hem İran’ın Ermenistan’a verdiği açık desteğin önünü kapayacak hem de Türk Dünyası’nın haritalarda da birleşmesine vesile olacak.
Ege’den başlayan Türk egemenliği Hazar’a kadar kesintisiz devam ederken Hazar’ın kıyısında yer alan; Türkmenistan’dan, Kazakistan’a, Kırgızistan’dan, Özbekistan’a Turan coğrafyası bir bütün haline gelebilecek.
