Libya'da zafer coşkusu

Libya ordusu, Hafter’e bağlı milislerin işgalindeki bölgeleri kurtarmak için ‘Zafer Yolları’ isimli yeni bir harekât başlattı. Başkent Trablus’un 450 kilometre doğusundaki sahil kenti Sirte, buranın güneyindeki Vişke ve ülkenin orta yerinde bulunan Cufra ile çevresinin hedeflendiği operasyon kısa sürede sonuç verdi. Dün önce Vişke beldesi, ardından kritik Sirte kentinde kontrol sağlandı. Trablus’un tam güney hattına denk düşen Giryan’ın El-Asaba ilçesi de artık tamamen UMH kontrolünde.

Libya Ordusu Resmi Sözcüsü Albay Muhammed Kununu, Hafter milislerine, silah bırakma ve adalete teslim olma çağrısı yaparak, Sirte’nin önde gelenlerine de ‘şehrin savaş felaketiyle yüzleşmemesi’ çağrısını yineledi. Libya ordusuna bağlı birliklere, Sirte’yi milislerden temizlemeleri yönünde talimat verildiğini aktaran Kununu, ‘kentte devlet otoritesini tahkim etmekte tereddüt etmeyeceklerini’ kaydetti. Sirte banliyösünde Hafter’e ait hedefler Türkiye yapımı SİHA’larla bombalandı. Libya ordu kaynakları, bombardımanla birlikte milis ve paralı askerlerin büyük panik içinde konvoylar halinde kentten kaçtıklarını bildirdi. Böylece Sirte kolay biçimde hükümet güçlerinin eline geçti. Devrik lider Muammer Kaddafi’nin memleketi olan 100 bin nüfuslu Sirte, Medhali Selefi görüşlü bir silahlı grubun taraf değiştirmesi sonucu 7 Ocak 2020’de Hafter safına geçmişti.

3 Haziran’dan 5 Haziran’a sadece 72 saat içerisinde Trablus Havalimanı, Kasr bin Gaşir, Ayn Zara, Vadi er-Rabî, Terhune, Beni Velid ve Urban’da kontrolü sağlayan Türkiye destekli ordu, Libya batısını Hafter tehdidinden neredeyse tamamen arındırmayı başardı. Wagner adlı paralı asker şirketiyle Hafter’e destek veren Ruslar ise kurtarılan Beni Velid’den çıkıp daha güneye doğru ilerlerken görüntülendi. Birkaç zırhlı araç ve pikapla kenti terk eden Rus konvoyunda henüz Türk SİHA’larınca imha edilmemiş bir adet hava savunma sistemi Pantsir’in de bulunması dikkat çekti. Mayıs ayında Hafter’i Mig-29 ve Su-24 tipi savaş uçaklarıyla destekleyen Rusya, uçaklarını Beni Velid’deki hava üssünde tutuyordu. Rusların, Libya ordusu kente girmeden önce bu uçakları daha güneydeki Cufra’ya bağlı Vaddan’a naklettiği sanılıyor.

Ordunun başarılarıyla birlikte petrol rafinerileri de yeniden çalışmaya başladı. Savunma Bakanlığına bağlı Petrol Tesisleri Muhafız Kurumu Yetkilisi Ali el-Zib, ülke güneyindeki Şerare ve el-Fil petrol sahalarının yeniden faaliyete geçeceğini bildirdi. En büyük petrol sahası Şerare doğalgaz alanı ile Melite Petrol kompleksi arasındaki bağlantı borusunun vanaları da açıldı. Bu yılın başından beri üretimin durduğu Şerare petrol sahasında günlük 300 bin varil ham petrol çıkarılıyordu. Sözkonusu rakam, Libya’nın toplam petrol üretiminin 3’te 1’ine denk geliyor. Bu sahaların çevresinde halen varlığını sürdüren Hafter milisleri havadan vurulmaya başlandı. Zaviye’den gelen petrolü işleyen Hamada rafinerisinin de yeniden işletmeye açıldığı ve Trablus hükümetinin akaryakıt ihracına devam edeceği belirtiliyor.

Trablus bayram yeri

Terhune ve Beni Velid kentlerinin kısa sürede alınması Libyalılara bayram yaşattı. Libyalılar, Hafter ve destekçilerine karşı kazanılan zaferleri başkent Trablus’taki Şehitler Meydanı’nda kutladı. Binlerce Trabluslu ellerinde ay-yıldızlı bayraklarla ordu güçlerine teşekkür etti. Birkaç gün önce Ankara’ya gelerek Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşen Libya Başbakanı Fayiz Mustafa Serrac ise zafer kutlaması yapan halkı uçağa binerek havadan selamladı. O anlar, Serrac’ın uçaktaki ekibince cep telefonuyla kayda alındı.

Her yer cephane

Terhune ve Beni Velid’e giren Libya askerleri, elde edilen zaferi secde vaziyetinde toprağı öperek kutluyor. Bombalı tuzaklara karşı tarama faaliyeti sırasında ise özellikle Birleşik Arap Emirlikleri’nin Hafter milislerine verdiği depolar dolusu cephane-mühimmat ve silaha rastlanıyor. Çok sayıda güdümlü antitank silahı, Grad füze rampa ve roketleri, havan topu, sahra topu ve bunlara bağlı mühimmattan sağlam durumda olanlarına Libya ordusu savaşta kullanmak üzere el koyuyor.

Bu arada 20 Mayıs’taki etkili SİHA taarruzu sırasında vurulan Rus Pantsir hava savunma sisteminin enkazı Terhune’deki hangarda bulundu. Türkiye yapımı Bayraktar SİHA’ların MAM-L akıllı füzeyle hedef aldığı Rus Pantsir’in kullanılamaz hale geldiği görüldü.

Görevi bırakıyorum UMH’de birleşelim

Trablus Havalimanı, Terhune ve Beni Velid’de kontrolün sağlamasının ardından kritik bir gelişme yaşandı. Hafter’e bir darbe de Libya batısının koordinasyonundan sorumlu Tümgeneral İdris Madi’den geldi. Madi, “Hafter’e verdiğim destek ve görevimi bırakıyorum. Tüm silah arkadaşlarımı Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) çatısı altında birleşmeye davet ediyorum” dedi. Hafter’in sağkolu Madi’nin çağrısının Libya doğusundaki çözülmeyi hızlandırması bekleniyor.

106 cesedi soruşturun

Libya’nın Birleşmiş Milletler (BM) nezdindeki Daimi Temsilcisi Tahir es-Sünni, darbeci Hafter’e bağlı milislerden kurtarılan Terhune kentinde bir hastanede bulunan, aralarında kadın ve çocukların da olduğu 106 cesede ilişkin BM’den soruşturma talep etti. BM Genel Sekreterinin Siyasi İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo ile telefon görüşmesinde, bir kısmı vurularak infaz edilmiş 106 cesedin görüntülerini hatırlatan Sünni, BM Libya Destek Misyonu’nun acil bir soruşturma başlatmasını talep ettiklerini duyurdu. Libya Sağlık Bakanlığı da hastanedeki cesetlerin çoğunda işkence izlerine rastlandığını belirtmişti.

Rusya’ya zeytin dalı

Libya Başbakan Yardımcısı Ahmed Muaytik, Türkiye’nin stratejik ortak olduğunu ve iki ülke arasındaki işbirliğinin devam edeceğini söyleyerek Hafter destekçisi Rusya’ya zeytin dalı uzattı. “Rusya da etkin bir ortak olabilir, Libya’nın istikrarı için bizimle birlikte olabilirler” şeklinde konuşan Muaytik, vatan inşa etmek istediklerini, kimseyle siyasi çekişmeye girmek istemediklerini vurguladı. Libya’nın geleceğinde darbeci Hafter’in kesinlikle bulunmayacağını dile getiren Muaytik, “Milli bir programımız vardı, bunun için çalıştık ve Türkiye hükümetiyle gerçek bir stratejik ortaklık kurduk, bunda da başarılı olduk ve bu saldırganlığı geri püskürttük. Türkiye stratejik ortaktır, alanda da bizim ortağımızdır ve öyle olmaya devam edecektir. Hatta kuruluş, kalkınma ve devlet kurumlarında devam edecektir” diye konuştu. Putin’in Ortadoğu ve Afrika Ülkeleri Özel Temsilcisi Mihail Bogdanov ise ağır yenilgilerin ardından Hafter’in Mısır’ın darbeci cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile birlikte açıkladıkları Kahire Bildirgesi’ni desteklediklerini duyurdu.