ABD’nin çiçeği burnunda Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Ortadoğu temasları kapsamındaki ilk yurtdışı gezisinde Suudi Arabistan’a gitti. Pompeo’nun ziyaretinin ana gündem maddesi İran’dı. ABD Dışişleri Bakanı, Körfez ülkelerinin Katar yerine İran’a odaklanması gerektiğini belirtti. Pompeo, İran’a yönelik daha sert yaptırımların sinyalini verdi.
ABD Senatosu’nda onay aldıktan sonra görevine hızlı başlayan Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Ortadoğu temasları kapsamında ilk olarak Suudi Arabistan’a gitti.
ABD Dışişleri Bakanı, başkent Riyad’da Suudi mevkidaşı Adil el Cubeyr ile bir araya geldi. İkilinin gerçekleştirdiği basın toplantısında soru almayan Pompeo, açıklamasında İran’a yönelik sert ifadeler kullandı. Pompeo, “İran tüm bölgeyi istikrarsızlaştırıyor. İran, vekil milisleri ve terörist grupları destekliyor. Yemen’deki Husi milislerine silah satıyor ve siber saldırılar düzenliyor. Ayrıca katil Esad rejimini destekliyor” şeklinde konuştu.
Pompeo’nun ziyaret programında, Suudi Arabistan, İsrail ve Ürdün var. ABD Başkanı Donald Trump da ilk yurt dışı ziyaretini Riyad ve Tel-Aviv’e yapmıştı.
TRUMP ANLAŞMADAN VAZGEÇEBİLİR
Tahran’ın nükleer silaha sahip olmamasını garanti altına almak istediklerini dile getiren Pompeo, Suudi Arabistan’ın ABD’nin dostu ve temel müttefiki olduğunu, ülke güvenliğinin kendilerine göre öncelikli olduğunu belirtti. ABD Dışişleri Bakanı, İran’la yapılan nükleer anlaşmaya ilişkin, “Anlaşma bu şekliyle bu garantileri sağlamıyor” dedi.
Avrupalı müttefikleriye söz konusu anlaşmanın düzeltilmesi için çalışma yapmayı sürdüreceklerine dikkati çeken ABD Dışişleri Bakanı, “Yapılacak düzenlemeler Başkan Trump’ı memnun etmezse kendisinin ifadesiyle anlaşmadan vazgeçecektir” ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanı, Körfez ülkelerinin Katar’a uyguladığı ablukanın da sona ermesi gerektiğini söyledi. Ülke ismi vermeyen Pompeo, “Körfez birliği önemli ve bunu başarmaya ihtiyacımız var” dedi. İsimleri açıklanmayan ABD’li yetkililer, Pompeo’nun Suudi liderlere ‘Katar’la anlaşmazlığı sonlandırın’ mesajını açık şekilde ilettiğini iddia etti. Associated Press’in haberine göre, Pompeo, Katar’a yönelik ablukanın İran’ın, Yemen ve Suriye’deki etkisini arttırmasına yol açtığına inandığını belirterek ablukanın son bulması çağrısında bulundu.
WASHINGTON’DAN FARKLI GİRİŞİMLER
Bölgede artan İran etkisini engellemeye çalışan Washington yönetimi, Katar ve Körfez ülkeleri arasındaki ilişkilerin tekrar düzelmesi için geçtiğimiz haftalarda da adımlar atmıştı. Katar, ABD’nin de baskısıyla 19 Nisan’da Suudi Arabistan’da 25 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen “Ortak Körfez Tatbikatı 1”e katılmıştı. Öte yandan, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da ABD Merkez Kuvvetler Komutanı (Centcom) Orgeneral Joseph Votel’in katılımıyla düzenlenen Arap-ABD askeri toplantısında Katar Genelkurmay Başkanı Ganim bin Şahin el-Ganim de yer almıştı. Toplantının, Suriye’de Fırat’ın doğusuna konuşlandırılacak Arap Gücü haberlerinin medyaya yansımasından hemen sonra yapılması dikkat çekmişti.
Riyad daha fazla yaptırım istiyor
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Cubeyr de İran’ın balistik füzelere ilişkin uluslararası kuralları ihlal ettiğini, teröre destek verdiğini ve bölgenin içişlerine müdahalede bulunduğuna dikkati çekti.
Cubeyr, ABD’nin Tahran’a yönelik politikasını desteklediklerini ve daha fazla ambargo uygulanmasını istediklerini söyledi. İran’daki nükleer santrallerinin daha sıklıkla teftiş edilmesi gerektiğini belirten Cubeyr, İran’a uranyum zenginleştirilmesine ilişkin verilen sürenin sonsuza dek olmak kaydıyla iptal edilmesi gerektiğini vurguladı.
Suudi Arabistan ziyaretinde Pompeo’nun Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’la bir araya geldiğini belirten Cubeyr, tüm görüşmelerin olumlu ve yapıcı geçtiğini dile getirdi. Cubeyr, bölge sorunlarına ilişkin iki ülke arasında tam bir görüş birliğinin olduğunu kaydetti.
İkinci durağı İsrail
- Pompeo’nun ikinci durağı İsrail oldu. Ben Gurion Havaalanı’nda ABD’nin İsrail Büyükelçisi David Friedman tarafından karşılanan Pompeo daha sonra İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile bir araya geldi. Netanyahu, Pompeo’nun Dışişleri Bakanı olarak ülkeyi ziyaret etmesinden dolayı gurur duyduklarını söyledi. Pompeo ise, “Siz önemli bir partnerimizsiniz ve kalbimde özel bir yeriniz var” şeklinde karşılık verdi. İsrail Başbakanı Netanyahu, Pompeo ile bölgedeki gelişmeleri, İran’ın artan saldırganlığını ve nükleer anlaşmayı görüşeceklerini söylemişti.
