İran’da Reisi dönemi: Katılım düşük geçersiz oy çok

İbrahim Reisi

Boykot çağrılarının gölgesindeki İran Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kazananı muhafazakar aday İbrahim Reisi oldu. Katılımın % 48,22’de kaldığı seçimde, Reisi oyların %62’sini alarak İran’ın 8’inci Cumhurbaşkanı seçildi. Sandıklardan 4 milyon 100 bin geçersiz oy çıktı. ABD’nin yaptırım listesinde olan Reisi, İran’ın dini lideri Ali Hamaney ve Devrim Muhafızları’nın yakın desteğini aldı.

İran’da muhafazakar aday, Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi, 13’üncü Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanarak ülkenin 8’inci Cumhurbaşkanı oldu.

Yoğun boykot altında yapılan seçimlerde 61 yaşındaki Reisi, resmi sonuçlara göre 28 milyon 600 bin oydan 17 milyon 800 binini alarak seçimi kazandı. Resmi kayıtlarda 59 milyon 310 bin seçmenin bulunduğu ülkede seçimlere katılım yüzde 48,22 düzeyinde kaldı.

Ayrıca seçimde sandıklardan 4 milyon 100 bin geçersiz oyun çıktığı da belirtildi. Seçim öncesinde özellikle reformist kanada yönelik yoğun baskının boykotta önemli rol oynadığı belirtiliyor. Reisi’nin seçilmesiyle İran’da muhafazakarlar iç ve dış politikada gücünü tahkim etmiş oldu.

RAKİPLERİNE FARK ATTI

Seçimde Reisi’nin 17 milyon 800 bin, muhafazakar aday Muhsin Rızai’nin 3 milyon 300 bin, reformist aday Abdunnasır Himmeti’nin 2 milyon 400 bin ve bir diğer muhafazakar aday Emir Hüseyin Kadızade Haşimi’nin de 1 milyon oy aldığını açıkladı.

Bu sonuçlara göre oyların yüzde 62’sini alan Reisi, birinci turda cumhurbaşkanı seçilmek için gerekli olan yüzde 50,1’i geçerek 8’inci Cumhurbaşkanı oldu.

RUHANİ’DEN ZİYARET

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de açıklanan sonuçlara göre cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi’yi makamında ziyaret etti. Ruhani, 45 gün sonra görevi Reisi’ye devredeceğini açıkladı. Diğer adaylar da yaptıkları açıklamalarla Reisi’yi tebrik etti.

MUHALİFLERE GÖRE KATLİAM AYETULLAH’I

İbrahim Reisi, İran devrim lideri Humeyni’nin talimatıyla 1988 yılında hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren komitede yer aldı.

Rejim muhalifleri tarafından “ölüm komitesi” olarak adlandırılan 4 kişilik heyette yer alan Reisi, muhaliflerce “Katliam Ayetullahı” olarak adlandırılıyor. O dönem yaklaşık 3 bin kişinin idam edildiği öne sürülüyor.

ABD’NİN YAPTIRIM LİSTESİNDE

Siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009’daki sosyal çalkantıların bastırılmasında oynadığı rol nedeniyle Kasım 2019’da ABD Hazine Bakanlığı Reisi’yi, ülkedeki sıradan suçlulara yönelik idam kararları dolayısıyla yaptırım listesine aldı.

HAMANEY’İN YERİNE EN BÜYÜK ADAY

Kum kentinde üst düzey din eğitimini tamamladıktan sonra, özel hukuk alanında yüksek lisans yapan Reisi, Ayetullah Ali Hamaney sonrası Devrim Rehberliği makamına oturması muhtemel isimlerin başında geliyor

. Kariyerini yargı alanında yapan Reisi, en son Mart 2019’da boşalan Yargı Erki Başkanlığı’na getirilmişti. Reisi’nin Devrim Muhafızları Ordusu tarafından da desteklendiği iddialar arasında.

Devletin adamı halka uzak

İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) Başkanı Hakkı Uygur, gazetemize İbrahim Reisi’nin ülkesinin 8’inci Cumhurbaşkanı olmasını değerlendirdi. Seçim sürecinde yaşananlara dikkat çeken İRAM Başkanı Uygur, İbrahim Reisi’nin ciddi bir seçim mühendisliğinin sonucunda cumhurbaşkanı olduğunu belirterek, “Önce kuvvetli adaylar elendi.

Katılım oranları düşürüldü. Ahmedinejad gibi popülist rakipleri elendi ve tamamen önü açıldı. Dolayısıyla iç politika açısından daha düşük bir meşruiyeti temsil ediyor olacak” dedi. “Buna karşın Reisi’nin devlet üstündeki gücü (Ruhani ile kıyaslandığında) çok daha fazla. Bütün devlet kurumlarının desteğini arkasında hissedecek” diyen Uygur, “Aslında organize bir operasyon. Tek bir kişinin seçilmesi değil, İran iç politikası açısından daha büyük anlamlara geliyor” değerlendirmesini yaptı. Muhafazakar Reisi’nin Cumhurbaşkanlığına seçilmesinin İran’ın Batılı ve komşu ülkelerle ilişkisine etkisini de değerlendiren Hakkı Uygur, Viyana’da ABD ile devam eden nükleer müzakerelerden bir anlaşma/uzlaşma çıkacağını zannetmediğini, sınırlı ve kısa bir anlaşmanın olabileceğini belirterek, “İran’da iş başına yeni gelen hükûmet Batı’ya karşı çok daha mesafeli, çok daha temkinli olacak” yorumunu paylaştı.

Reisi ile birlikte Tahran’ın özellikle komşu ülkelerle ilişkilere daha fazla önem vereceğini kaydeden Uygur, “Zira Batı ile ilişkileri, dünya ile ilişkileri çok rahat olmayan bir İran için komşular özel önem taşıyacaktır” sözlerini kullandı. “Türkiye, Irak, belki Birleşik Arap Emirlikleri gibi, hatta Suudi Arabistan gibi ülkeler İran için oldukça hayati önem kazanacak” diyen Uygur, Reisi’nin Türkiye ile ilişkileri riske atmak istemeyeceğini belirtti.

#İran

#İbrahim Reisi

#Boykot

#Ali Hamaney

#Devrim Muhafızları

#ABD

#Yaptırım