İran, uranyumu yüzde 83,7 saflıkta zenginleştirdiğine dair iddianın doğru olmadığını ve suçlamalara konu olan miktarın "mikroskopla görülemeyecek parçacıklar" olduğunu savundu.
İslami, ülkesinin yüzde 83,7 saflıkta uranyum zenginleştirdiğine dair iddiaların sorulması üzerine "Yüzde 84 oranında uranyum, mikroskopla görülemeyecek bir parçacıktı. Önemli olan üretimden sonra depolanan malzeme miktarıdır. Müfettişler bu miktarı gözlemledi ve İran'ın üretim hattının yüzde 60'ı geçmediği konusunda emin oldular. Raporda da bu belirtilmişti." dedi.
Bloomberg, 19 Şubat'ta ismi açıklanmayan iki üst düzey diplomata dayandırdığı haberinde, İran'ın nükleer tesislerini denetleyen uluslararası müfettişlerin tesislerde yüzde 84 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum tespit ettiğini duyurmuştu.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (UAEA) Twitter hesabından yapılan açıklamada ise İran'daki uranyum zenginleştirme seviyeleriyle ilgili medyada yer alan raporlardan haberdar olunduğu ve UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi'nin konu hakkında Yönetim Kurulunu bilgilendireceği ifade edilmişti.
İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi ise iddialara, "Zenginleştirme işlemi sırasında yüzde 60'ın üzerinde uranyum parçacığı veya parçacıklarının bulunması, yüzde 60'ın üzerinde uranyum zenginleştirildiği anlamına gelmez." ifadeleriyle yanıt vermişti.
UAEA'nın Yönetim Kurulu üyesi ülkelerle her 3 ayda bir paylaştığı İran'ın nükleer faaliyetlerini ele alan ve dün medyaya yansıyan raporda, müfettişlerin 21 Ocak'ta İran'ın yer altı tesisi Fordo'da IR-6 santrifüjünün daha önce beyan edilenden "önemli ölçüde farklı" bir şekilde yapılandırıldığını fark ettiği ve buradan alınan numunelerin yüzde 83,7'ye varan saflıkta parçacıklar olduğunun belirlendiği aktarılmıştı.
Buna rağmen raporda, tespit edilen yüzde 83,7 saflıktaki uranyumun “parçacıklar” olduğu ve İran'ın yüzde 60'ın üzerinde zenginleştirilmiş bir uranyum stokuna sahip olmadığı belirtilmişti.
Nükleer anlaşma İran'a yüzde 3,67 uranyum zenginleştirme izni veriyordu
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma, Tahran'a yüzde 3,67 uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme izni veriyordu.
Buna karşılık ABD'nin 2018'de anlaşmadan tek taraflı çekilmesi ve yaptırımları geri getirmesinden bir yıl sonra anlaşmadaki taahhütlerini durduran İran, ilk olarak Natanz'da 17 Nisan 2020'de yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirdiğini duyurmuştu. İran, 22 Aralık 2022'de de Fordo'daki uranyum zenginleştirme merkezinde uranyumu yüzde 60 zenginleştirmeye başladığını açıklamıştı.
Tahran'ın uranyumu yüzde 60 saflıkla zenginleştirmesi Batılı ülkelerde endişelere neden oluyor; çünkü uranyumun yüzde 20 ve üzerinde zenginleştirilmesi nükleer bomba elde etmeye imkan sağlayacak yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ulaşmak için önemli bir aşama olarak kabul ediliyor.
Öte yandan İranlı yetkililer, UAEA Başkanı Grossi'nin yakın zamanda Tahran'ı ziyaret edeceğini açıklamıştı.
