Irak'ta kritik dönem: ABD'nin çekilmekten başka çaresi kalmaz

PENTAGON'DA MEKTUP MUAMMASI
Fransız haber ajansı AFP, dün akşam saatlerinde ABD güçlerinin Irak'tan çekileceğine dair mektuba ulaştıklarını duyurdu. ABD Savunma Bakanı Esper ise, Irak'tan çekileceklerine dair mektubu yalanlayarak, "
Irak'tan çekilmiyoruz; çekilme planımız da yok
" dedi.

Konuyla ilgili yenisafak.com'a açıklamalarda bulunan Uluslararası Hukuk Profesörü Selami Kuran'a göre, Irak parlamentosunun alınan kararı hükümetin onaylaması halinde ABD'nin işgalci konumuna düşeceğini belirtti.

ABD güçlerinin ülkeden çıkarılması konusunda sadece Şii grubun desteğiyle de olsa siyasi bir meşruiyetin var olduğuna dikkat çeken Kuran, şöyle devam etti:

"Irak'ın iç hukukuna göre, parlamentonun kararı hükümeti bağlayıcı değil ancak karar çıkmadan önce Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi, Meclis'ten yabancı güçlerin varlığını sona erdirmek için bir karar almaları çağrısında bulunmuştu. Bu Irak'ın iç siyasetinde de aslında hükümet, meclisten yabancı askeri güçlerin ülkeyi terk etmesi konusunda siyasi bir karar almasını talep ediyor. Dolayısıyla burada siyasi bir meşruiyet var."

DIŞ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUN OLMASI İÇİN 3 ŞART VAR

"Uluslararası hukuk açısından bilindiği gibi 'yabancı askeri gücün' üç temel sebebi olabilir" diyen Kuran şunları söyledi:

"Birincisi davet üzerine gidilirse meşru olur. İlgili ülkenin hükümeti, yabancı bir askeri gücün kendi ülkesinde askeri varlık göstermesi talebinde bulunabilir. Bu meşru sebeptir.
İkincisi BM Güvenlik Konseyi kararı çerçevesinde gidilebilir. BM Sözleşmesinin 42. maddesi ve devamındaki hükümler çerçevesinde BMGK bir karar alırsa, bu da meşru bir sebeptir.
Üçüncü sebep ise, Birlemiş Milletler Andlaşmasının 51. maddesine dayanarak 'meşru müdafaa' hakkı kapsamında, başka bir devletin toprağında varlık göstermek. Bu üç durum dışında, bir devletin başka bir devletin toprağında askeri güç bulundurmasının uluslararası hukukta hiçbir dayanağı yoktur."

ABD'NİN HARCAMASI HAKLI GEREKÇE MİDİR?

"Trump'ın açıklaması tamamen haydutvari bir ifade. Uluslararası hukuka göre, harcadığım paraları ve masrafları ülkeyi terk etmem gibi bir söylemin hiçbir hukuki temeli yoktur."

HÜKÜMETİN KARARI BELİRLEYİCİ OLACAK

"ABD'nin varlığı sadece işgal olur. Bu aynı zamanda Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nin 2. maddesini açık bir ihlalidir. İkinci bir ülkenin toprak bütünlüğü ve siyasal bağımsızlığını ifade ediyor. Bir ülkenin başka bir ülkenin toprak bütünlüğünün siyasi egemenliğini ihlal edemez ve ihlal edecek davranışlarda bulunamaz.

BMGK'DAN KARAR ÇIKMASINI TALEP EDEBİLİR

Irak, işgal sürerse BM Güvenlik Konseyi'nden bir karar çıkmasını talep edebilir ama BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olması nedeniyle ABD bunu reddedecektir. Ama en azından dünya kamuoyunda ABD'nin askeri varlığının istenmediği ve siyasi talep olarak dünya gündemine getirmesi gerekir. Bunun uluslararası topluma karşı bu çağrıda bulunması önemlidir.

ULUSLARARASI ADALET DİVANI'NA BAŞVURABİLİR

Irak, Uluslararası Adalet Divanı'na da başvuru yapabilir. Ülkesel bütünlüğünün işgal edildiğini, daveti olmadan yabanci bir askeri gücün Irak'ta olmasıyla ilgili bir dava açabilir ancak bu sefer de ABD bu davaya dahil olmayacaktır. Yetkisini tanımadığı için sıkıntı devam edecek.

ABD'YE YÖNELİK SİYASİ BASKILAR ARTAR

Güçlü devletler, uluslararası hukukun bağlayıcı hükümlerini ihlal edebiliyorlar ve ihlal edince de hukuki müeyyide ile karşı karşıya kalmıyorlar. Uluslararası hukukun en büyük handikabı burada ortaya çıkıyor. Bu adımların hiçbir etkisi olmayacağını söylemek de doğru değil. Zira bu siyasi baskı oluşturur. ABD'nin dünyanın dört bir yanında askeri üslerinin varlığı devam ediyor."