Irak’ta 6 gündür süren hükümet karşıtı protestolarda hayatını kaybedenlerin sayısı 105’e ulaştı. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen başkent Bağdat’ta yasağı delen kalabalığın üzerine ateş açılıyor. Irak Başbakanı Abdulmehdi, Şii lider Sistani’nin reform çağrısına bağlı olduklarını açıkladı. Dini ve siyasi bazı liderler ‘erken seçim çağrısı’ yaptı.
Irak’ta 1 Ekim’den beri devam eden hükümet karşıtı gösterilerde bilanço ağırlaşıyor. Güvenlik gerekçeleriyle adının açıklanmasını istemeyen Irak Sağlık Bakanlığından bir yetkili, dün sabah yaptığı açıklamada gösterilerde toplam ölü sayısının ise 100’e yükseldiğini söyledi. Ancak sokağa çıkma yasağının kalkması sonrası dün sabaha sakin başlayan başkent Bağdat’ta akşam üzeri düzenlenen protestolara, güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 5 kişinin daha hayatını kaybettiği bildirildi. Böylelikle, gösteriler başladığından beri hayatını kaybedenlerin sayısı 105’e ulaşmış oldu.
KESKİN NİŞANCI KAÇTI
Irak İnsan Hakları Komiserliği’ne bağlı Kriz Masası tarafından yapılan yazılı açıklamada ise, protesto gösterilerinde yaralıların sayısının da 4 bine ulaştığı belirtildi. İnsanların yaralıları, tutuklanma korkusundan dolayı devlet hastanelerine götürmediği bu yüzden ölü sayısının artabileceği belirtiliyor. Açıklamada, olaylarda gözaltına alınan 567 kişiden 355’inin serbest bırakıldığı aktarıldı. Öte yandan cuma günü başkent Bağdat’taki protestocular ve güvenlik güçlerini hedef alan keskin nişancıyla ilgili açıklama yapan Bağdat Operasyonlar Komutanlığı Komutanı Celil Rubai, “Gösterilerin bulunduğu bölgede bir yüksek binada bulunan ve göstericilerle güvenlik güçlerini hedef alan keskin nişancının yerini tespit etmemize rağmen olay yerinden kaçarak kayıplara karışmayı başardı” dedi.
‘SİSTANİ’NİN MESAJINA BAĞLIYIZ’
Ülkedeki Şiilerin en büyük dini merci Ali es-Sistani’nin hükümete yaptığı “gerçek reform” çağrısı da hemen karşılık buldu. Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, Sistani’nin düzenlenen gösterilere karşı mesajına bağlı kaldığını, göstericilerin taleplerini yerine getirmek için mercinin istediği heyeti kuracağını bildirdi. Abdulmehdi, yaptığı yazılı açıklamada, “Mercinin istediği heyet üyelerini de (bağımsız) belirleyeceğiz” ifadelerine yer verdi. Sistani, cuma günü yaptığı açıklamada, hükümetten göstericilerin taleplerini yerine getirmek için bağımsız bir heyet kurulmasını talep etmişti.
YÖNETİM TEMSİLCİLERLE GÖRÜŞTÜ
Öte yandan, Bağdat yönetiminin, “yolsuzluk, işsizlik ve kamu hizmeti yetersizliği” nedeniyle yönetimi protesto eden göstericilerin temsilcileriyle görüştüğü bildirildi. Irak devlet televizyonun haberine göre, başbakanlık yetkilileri Bağdat ve diğer 7 kentteki göstericilerin temsilcilerinden oluşan heyetle bir araya geldi. Görüşmenin ardından herhangi bir açıklama yapılmadı. Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi de mecliste göstericilerin temsilcilerinden bir heyeti kabul etti.
Erken seçim sesleri arttı
Irak’ta Sadr Hareketi lideri Muktada es-Sadr’ın ardından eski Başbakan Haydar el-İbadi ve Sünni Arap liderlerden Usame en-Nuceyfi de erken seçim çağrısında bulundu. İbadi, “Halkın talep ettiği reformların engellenmemesini sağlamak için erken seçimlerin 2020’yi geçmeyecek şekilde ve milli görevleri yerine getirebilecek meşru anayasal bir hükümetin kurulmasını” istedi. Eski Başbakan İbadi ayrıca yolsuzlukla suçlanan kişilerin yargılanabileceği bir ceza mahkemesinin kurulmasını talep etti. Hükümeti krizlerin ve gösterilerin yönetilmesinde başarısızlıkla suçlayan Nuceyfi ise, “Hükümet kırmızı çizgiyi aştı ve önceki hükümetlerin bağlı olduğu ilkeleri geçti” ifadesini kullandı.
Türkiye başsağlığı diledi
Türkiye, Irak’ta süren protestolarda meydana gelen can kayıpları dolayısıyla Irak halkına başsağlığı dileyerek Irak hükümetinin halkın beklentilerinin karşılanması için gereken adımları atacağına inandığını bildirdi. Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada şunlar kaydedildi: “Gösteriler sırasında sivil halktan ve güvenlik görevlilerinden hayatını kaybeden tüm Iraklı kardeşlerimize Allah’tan rahmet ve yaralılara acil şifalar diliyoruz. Türkiye, Irak’ın istikrarına önem atfetmektedir. Irak halkının huzur ve refah içinde bir yaşam sürmesi samimi temennimizdir. Irak hükümetinin halkın meşru beklentilerinin karşılanmasını teminen gereken adımları atacağına inanıyoruz. Gösterilerde daha fazla can kaybı ve yıkım yaşanmaması için herkese itidal ve sağduyu çağrısında bulunuyoruz.”
BM’den itidal vurgusu
- Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Irak’ta 100 kişinin ölümüne neden olan hükümet karşıtı gösterilerde tüm taraflara şiddetten kaçınma, itidal ve diyalog çağrısında bulundu. BM Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan açıklamada Guterres, ifade özgürlüğü ve barışçıl gösteri hakkına saygı duyulması gerektiğini vurguladı.
