Barış Pınarı ile Tel Abyad-Rasulayn arası 3 bin 800 kilometrekarelik alan ile Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı bölgelerindeki Afrin, Cerablus, Azez, el- Bab TSK ve SMO’nun, Münbiç ve Tel Rıfat Rusya-rejim kontrolünde bulunacak. Esed rejimi ve Rusya’nın askeri üslerinin bulunduğu Kamışlı da, Putin’in ricasıyla, Rusya-rejim kontrolünde olacak.
Barış Pınarı Harekâtı ve Rusya ile ABD arasında varılan mutabakatlar sonrası Suriye’nin kuzeyindeki dengeler yeniden şekillendi. Barış Pınarı ile Tel Abyad- Rasulayn arasını kapsayan 3800 kilometrekarelik hat, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Suriye Milli Ordusu’nun kontrolüne geçti. Doğudaki Kamışlı’da ise rejim kontrolü sürecek. Barış Pınarı’nın doğusu ve batısındaki diğer bölgelerde de Rusya ile varılan mutabakat gereği PKK/PYD buralardan çıkarılacak. Devriyelerin atılacağı 10 km ile sonrasındaki 20 km’lik derinlik Rusya-Türkiye müşterek kontrol ve denetiminde olacak. Bu bölgenin kontrolünün ayrıntıları İdlib gözlem ve Tel Rıfat devriye modelleri üzerinden ortak çalışmalarla belirlenecek. Fırat Kalkanı-Zeytin Dalı bölgelerinde yer alan Afrin, Cerablus, Azez, Bab TSK ve SMO’nun, Münbiç ve Tel Rıfat Rusya-rejim, Kamışlı ise rejim-Rusya kontrolünde bulunacak. Ancak bu noktada 30 km’lik güvenli bölgenin güneydeki 20 km’lik bölümünün kimin kontrolünde olacağının büyük önemi var. Suriye’den, Esed rejiminin bombalı saldırılarından kaçan mültecilerin geri dönmeleri için bu bölgelerde rejimin bulunmaması gerekiyor. Bu konu da süreç içerisinde çözülecek düğümlerden biri olacak.
Geri dönüş ne zaman?
- Terör örgütü PKK/YPG'nin 30 km'nin dışına çıkarılması ve güvenli bölgenin tam olarak tesis edilmesinin ardından Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesi için süreç de başlamış olacak. Başlangıçta güvenli hale getirilecek bölgelere 1 milyon Suriyelinin yerleştirilmesi hedefleniyor. Bunun için ilk adım olarak yerel yönetimler oluşturulacak. Bununla birlikte yerel idare meclislerine bağlı olarak polis ve askerlerden oluşacak 'kolluk güçleri' kurulacak. Yerel asker ve polisler SMO ile bölgedeki yerel halktan seçilecek. Ayrıca yine bu bölgelerde adalet sistemi tesis edilecek. Bölgede yapılacaklarla ilgili Türkiye'nin plan ve projeleri hazır. Öncelikli olarak bölgede elektrik, su gibi ihtiyaçlarla ilgili sıkıntılar çözüme kavuşturulacak, altyapı ve üstyapı çalışmaları yapılacak.
