İran’ın yeni Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin en önemli özelliği dini lider Ali Hamaney’e yakınlığı. Hamaney’in kendisi gibi “Ayetullah” olan Reisi’yi sadece Cumhurbaşkanı seçtirmekle kalmadığı, yerine geçecek ismi de ilan etmiş olduğu konuşuluyor.
İran’da düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimini, yargı erkinin başkanlığını yürütmekte olan İbrahim Reisi kazandı. 60 yaşındaki Reisi, Dini Lider Ali Hamaney’e yakınlığıyla bilinen bir isim. Reisi’nin bir diğer özelliği de, tıpkı Hamaney gibi “âyetullah” sıfatını taşıyan bir din adamı olması. İran medyasında onun “âyetullah” unvanını hak edecek derecede dini birikiminin bulunmadığı yönünde eleştiriler yer alsa da, Reisi kendine uygun bulduğu bu sıfatı sıklıkla kullanıyor.
İbrahim Reisi’nin, Ali Hamaney’in “dini liderlik” makamının da varisi olacağı, İran’da yaygın biçimde konuşulan konular arasında. Birçok siyasi gözlemciye göre, Hamaney cumhurbaşkanlığına seçilmesini açık bir şekilde desteklediği Reisi’yi kendi yerine hazırlıyor.
İran’ın Şiîliği yaymaya odaklı dış politika perspektifinin İbrahim Reisi döneminde de değişmesi beklenmiyor. Halen Suriye, Lübnan, Irak ve Yemen’de kendisine bağlı askeri yapılanmalar yoluyla nüfuz oluşturma faaliyetlerini sürdüren İran, Reisi’nin seçilmesinden sonra da aynı siyaseti sürdürecek. İran’ın bölgesel nüfuzunu çok önemseyen Reisi, Barış Pınarı Harekâtı sırasında Türkiye’ye muhalefet eden isimler arasındaydı.
Eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve ekibi tarafından ABD ile varılan kısmî uzlaşmaya da karşı olan İbrahim Reisi, Amerika ve İsrail karşıtı çizgiyi devam ettirecek. Nükleer anlaşmaya dönülmeye muhalefetiyle öne çıkan Reisi’nin, bu konuda da Dini Lider Hamaney’le birlikte hareket etmesi bekleniyor.
Seçim kampanyası sürecinde İran halkına ekonomik kalkınma ve işsizliğin ortadan kaldırılması vaatlerinde bulunan Reisi’nin, mevcut politikalarla bunları nasıl sağlayacağı ise merak konusu.
İran’da cumhurbaşkanları halkın oylarıyla belirleniyor olsa da, sistemin hâkimi tümüyle Dini Lider Ali Hamaney. Önemli konularda Hamaney’in istemediği ve onaylamadığı hiçbir şey gerçekleşmezken, ülkenin bölgesel ve uluslararası arenadaki temel politikasını da yine dini lider belirliyor. İbrahim Reisi’nin seçilmesi, Hasan Ruhani yönetimiyle küçük pürüzler yaşayan Hamaney’in de elini güçlendirecek gibi görünüyor.
Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde, İbrahim Reisi’nin güçlü rakiplerinin elenmesi de, Dini Lider Ali Hamaney’in duruma müdahalesi olarak yorumlandı. Hasan Ruhani’nin yardımcısı İshak Cihangiri, eski Meclis Başkanı Ali Larijani, eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve eski İran Devrim Muhafızları Komutanı Said Muhammed, elenen adayların en önemlileri. Halkta karşılığı bulunan adayların seçime sokulmaması sayesinde, İbrahim Reisi de kolay bir zafere imzasını atmış oldu.
