Geleceği tarih belli oldu

Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Karlov, Türkiye Rusya ilişkilerindeki yeni dönemi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 9 Ağustos'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile St. Petersburg'ta yaptığı görüşmenin yankılarını değerlendirdi.

Türkiye ve Rusya ilişkilerini daha ileriye taşımak için atacağı somut adımlara ilişkin Karlov, "Türk- Rus ilişkilerine dahil olan herkese daha etkin çalışma çağrısı yapıyorum. Maalesef 7 ay kaybettik. Şu anda yıkılmış olan yapıları yeniden inşa etmemiz lazım. Eski seviyeye ulaşıp yeni ufukları aşmamız gerekiyor." dedi.

İki ülkenin ticaret hacminin bu yılın ilk 5 ayında yüzde 43 oranında düştüğünü söyleyen Karlov, "Ticaretimizi ve işbirliğimizi geliştirmek için kurulan Karma Ekonomik Komisyonu faaliyet dışıydı. Ama St. Petersburg'ta yapılan zirveden sonra var olan mekanizmalarımızı tekrar canlandırıp ilişkilerimizi geliştirmenin yeni yollarını arayacağız." diye konuştu.

İstanbul'da ekimde yapılacak ortak Karma Ekonomik Komisyon toplantısının öncesinde iki ülkenin ekonomi bakanlarının bir araya gelebileceğini söyleyen Karlov, şunları kaydetti:

"Siyaset alanında da işbirliği yapıyoruz. Dışişleri bakanlıklarımız düzeyinde bir dizi istişare ve görüşme oldu. Mesela Türkiye Dışişleri Bakanı Sayın Çavuşoğlu, bizim Dışişleri Bakanımız Sayın Lavrov'u Türkiye'ye davet etmiştir. Bir sonraki dönemde de en üst düzeyde görüşmeler yapılacaktır."

İki ülke arasındaki uçak krizini 24 Kasım'da Lavrov'u karşılamak için İstanbul'a giderken öğrendiğini hatırlatan Karlov, o gün gerçekleşmeyen ziyaretin yakında yapılacağına işaret etti.

Karlov, şöyle devam etti:

"Sayın Lavrov'un Türkiye'yi ziyareti inanıyorum ki yılın sonuna kadar gerçekleşecektir. Şu an sadece tahminen söylüyorum, kasım ya da aralık olabilir. Ziyaretin programı çerçevesinde sadece istişareler olacaktır. Program konusunda Sayın Çavuşoğlu'nun neler teklif edeceğini bilmiyorum. Zaten bakanlarımızın konuşacakları birçok konu var. Biliyorsunuz daha önce Soçi'de bir araya geldiler, ondan sonra da bizim dışişleri bakan yardımcımız ve Türkiye'den müsteşar yardımcısı düzeyinde iki defa istişare yapıldı. Bunlardan biri özellikle Suriye ve Ortadoğu konuluydu. Dolayısıyla bu görüşmenin gündeminde birçok başlık olacaktır."

Fetullahçı Terör Örgütü'nü (FETÖ) ve Türkiye'deki darbe girişimini değerlendiren Karlov, "Biz 2006 yılında Rusya'da Gülen okullarını kapattık ve onlara ait bazı kitaplar yasaklandı. On sene önce, Türkiye'den daha önce bu mücadeleye başladık. Terörizmin her türlüsüne karşı Türkiye'yle işbirliğine hazırız." ifadelerini kullandı.

St. Petersburg'daki görüşme sırasında Türkiye ve Rusya arasında savunma sanayi alanında işbirliği kararlarının alındığına dikkati çeken Karlov, iki ülkenin savunma sanayi ve askeri teknik alandaki ortak komisyonlarının yakında bir toplantı yapacaklarını belirtti. Rusya'nın daha önce Türkiye'nin hava savunma sistemleri ihalesine katıldığını hatırlatan Karlov, "Türkiye'de savunma sanayinin ürettiği ürünler bizim açımızdan da ilginç olabilir." dedi.

Karlov, Türkiye ve Rusya arasında kurulan askeri, istihbari ve diplomatik alandaki üçlü mekanizmanın hangi somut adımları atacağı konusunda ise resmi açıklamaların beklenmesi gerektiğini söyledi.

Türkiye ve Rusya'nın yakınlaşmasının Batı'da endişeyle karşılandığı yönündeki yorumları değerlendiren Karlov, "Hangi ülke olursa olsun, Rusya'nın bu ülkeyle işbirliği herhangi bir üçüncü ülkeye karşı değildir. Maalesef aynı ifadeler batı dünyasının dış politikası için kullanılamıyor." dedi.

Son yıllarda Avrupa ülkelerinin ve ABD'nin işbirliği geliştirdiği ülkelere "üçüncü bir ülkeyle ilişkisini kesmesi veya azaltması" koşulu koyduğunu söyleyen Karlov, "Bizim için bu tür bir yaklaşım olamaz. Türkiye'yle işbirliğimizin yeniden canlandırılması herhangi bir ülkenin çıkarlarına karşı değildir." ifadesini kullandı.

Türkiye, Rusya ve İran'ın Suriye konusunda üçlü görüşme gerçekleştirebileceği yönündeki yorumları değerlendiren Karlov, "Bu tür bir mekanizmanın oluşturulmaması için herhangi bir sebep bulamıyorum. Rusya, İran ve Türkiye Ortadoğu'da çok önemli role sahiptir. Hepimiz bölgede istikrarın sürdürülmesinden yanayız." diye konuştu.

Terör örgütü PKK'nın Suriye uzantısı PYD'nin bölgedeki faaliyetlerini değerlendiren Karlov, "Defalarca ifade ettik, kesin bir şekilde Suriye'nin toprak bütünlüğünden yanayız. Muazzam tarihe ve kültüre sahip olan bu devletin sınırları içerisinde dört- beş yapının ortaya çıkmasını istemeyiz. Rusya'nın ve Türkiye'nin, Suriye'nin toprak bütünlüğünden yana olmaları ümit verici. Böylece Suriye meselesinde pozisyonlarımızı daha yakın bir noktaya getirebiliriz." dedi.

Karlov, Türk Hava Kuvvetleri'nin uluslararası koalisyon çerçevesinde DAEŞ'e karşı yürütülen operasyonlarda yer almasının bir sorun oluşturacağını düşünmediğini belirterek, "Bizim ilkesel tutumumuz uluslararası terörle mücadelede bütün aktörlerin çabalarını birleştirmektir. İkincisi, şu veya bu ülkenin Suriye'de IŞID'e veya diğer terörizme karşı operasyonları söz konusu ise, Suriye'nin onayı gerekir." ifadesinde bulundu.

Karlov, Rusya'nın Türkiye'den yaş sebze meyve ithalatına getirdiği sınırlamayı kaldırıp kaldırmayacağına ilişkin soruya, ülkesinin son yedi ayda bir yandan kendi üretimini artırma, diğer yandan da başka ülkelerden meyve sebze ithalatı yapma yoluna gittiği yanıtını verdi. Bu süreçte Rusya'daki tarım üreticilerinin faaliyetlerini hemen durdurmanın söz konusu olamayacağını söyleyen Karlov, "Ama iklim özellikleri bakımından önemli derecede Türkiye'den aldığımız bazı özel kalemler var." dedi.

Karlov, tarım yapma süresinin Rusya'ya kıyasla Türkiye'de daha uzun sürdüğünü belirterek, "Narenciye ve diğer kalemlerin satın alınması konusunda Türkiye'yle yakın işbirliğine hazırız." dedi.

Karlov, Türkiye ve Rusya arasında charter uçuşlara ne zaman izin verileceğine ilişkin soruya, "Charter seferlerini yeniden başlatmadan turizm alanında işbirliğinde eski seviyeye ulaşmamız mümkün olmayacaktır. Hatırlarsanız 2014 yılında turizm alanında bir rekor kırdık, Rusya'dan Türkiye'ye 4,5 milyon turist gelmişti. İlişkilerimizin normalleşme sürecinden sonra Rusya'da Türkiye'ye tur satışları bakımından herhangi bir yasak yoktur." yanıtını verdi.

Akkuyu Nükleer Santralinin inşaatı konusunda Rusya'nın Türkiye'yle işbirliğini hiç bir zaman kesmediğini belirten Karlov, St. Petersburg'daki görüşme sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Akkuyu Nükleer Santrali'nin stratejik kapsama alınarak teşviklerden yararlandırılacağını açıklamasının çok önemli bir gelişme olduğunu kaydetti. Karlov, "İnanıyorum ki, artık bu santralin inşaatına gerekli bir ivme kazandırılacak, daha hızlı ilerleyecektir." dedi.

İki ülkenin de Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesinin tamamlanmasına yönelik ilgisini dile getirdiğini ifade eden Karlov, "Şu anda iki hat konusunda mutabakat sağlandı ve en hızlı şekilde çözülmesi gereken sorunlar belirlendi. Projenin gerçekleştirilmesi için hükümetler arası bir anlaşma imzalamamız gerekecektir. Doğalgaz boru hattı üzerinde de gerekli araştırmalara en hızlı şekilde başlamak lazım." diye konuştu.

Daha önce Güney Akım projesi çerçevesinde bir dizi araştırma yapıldığını dile getiren Karlov, projenin güzergahındaki Özel Ekonomik Bölgesine ilişkin önceden yapılan araştırmalara dair Türkiye'den teyit alınması ve ayrıca karasulara ilişkin de araştırmaların yapılması gerektiğini belirtti. Karlov, "Bütün hususlar hızlı bir şekilde çözülürse Türkiye'nin ihtiyaçlarını karşılayacak ilk hat Aralık 2019'da faaliyette olacaktır." dedi.

Karlov, Rusya'nın Türkiye'ye yönelik uygulamaya koyduğu yaptırımlar çerçevesinde bazı sektörlerde Türk işçi istihdam edilmesinin yasaklanmasına ilişkin, "İnanıyorum ki bu konuda en yakın zamanda ilerleme sağlanacaktır. Zaten Rusya'da Türk müteahhitlerin itibarı çok yüksek." dedi.