Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasıyla ilgili tartışmalar devam ederken, Pentagon'un son açıklaması 5. nesil savaş uçağındaki sorunların bitmediğini bir kez daha ortaya koydu. Pentagon, her üç F-35 savaş uçağından birinin 'bütün görevleri yerine getirme kapasitesine' ulaşamadığını açıkladı. Bu gelişme, "F-35 programından çıkarılması söylendiği gibi gerçekten Türkiye'nin aleyinde olan bir durum mu?" sorusunu gündeme getirdi. F-35 sisteminin Türk Hava Kuvvetleri'ni tamamen ABD'ye bağımlı hale getirecek bir proje olduğunun altını çizen Emekli Hava Pilot Tümgeneral Beyazıt Karataş, "F-35'ler Milli Muharip Uçak Projemizin (TF-X/MMU) gelişmesini engelleyecek, belki de yok edecektir. ABD S-400 nedeniyle Türkiye’ye F-35 uçaklarını teslim etmekten vazgeçerse dünyanın sonu değildir. Hatta çok da iyi olacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
ABD'de F-35 savaş uçaklarıyla ilgili iki tartışma konusu var. Birincisi Türkiye'nin programa tekrar alınıp alınmayacağı, diğeriyse F-35 programında çözülemeyen sorunlar yumağı.
- ABD Savunma Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde F-35 programının kritik bir parçası olanOtonom Lojistik Bilgi Sistemi(Autonomic Logistics Information System-ALIS) ile ilgili sorunların düzeltilemediğini açıkladı. Pentagon, her üç F-35 savaş uçağından birinin 'bütün görevleri yerine getirme'kapasitesine ulaşamadığının da altını çizdi.
ABD ile yaşanan siyasi sorunlar nedeniyle Türkiye'nin bu savaş uçaklarını alsa dahi kullanılmasında zorluklar yaşacağını vurgulayan Karataş, şu ifadelere yer verdi:
"F-35 uçaklarının teknik özellikleri dikkate alındığında özetle; Görünmezliği, antenleri, sensörleri, silah sistemleri ve NATO'nun müşterek çalışma konseptine uygun her platforma kriptografik bağlantılara bilgi aktarımı ve paylaşımı yapma özelliklerine sahip 'kusursuz uçak alma' algısı yaratabilir. Türkiye ile ABD/NATO arasında yaşanan sorunlar göz önüne alındığında F-35A uçakları lojistik sistemi işletimi açısından milli lojistik sistemimizi hemen hemen devre dışı bırakacağı için özellikle dikkate alınması gereken önemli bir problem olarak karşımızda durmaktadır. F-35A uçaklarının işletimi Türkiye'nin kontrolünün dışına çıkacaktır. Bunlardan birincisi; Otonom Lojistik Bilgi Sistemi (Autonomic Logistics Information System-ALIS). İkincisi; Performansa Dayalı Lojistik (Performance Based Logistics-PBL)'tir."
F-35'LERİN BİLGİLERİNİ ABD ŞİRKETİ KONTROL EDECEK
Türkiye'nin F-35A savaş uçaklarını satın alması halinde bu uçağın tüm bilgilerinin ALIS ile aynı yerde ve hava ABD şirketi tarafından kontrol edileceğinin ve tüm bilgilerinin depolanacağını belirten Karataş, şunları söyledi:
- "Otonom Lojistik Bilgi Sistemi-ALIS, akıllı cep telefonu örneğinde olduğu gibi F-35 lojistik sistemini kontrol etmek için mevcut durumda 65’den fazla uygulamadan oluşmaktadır. Tüm ömür boyunca sistemin bir veya iki yılda bir güncellemeleri yapılarak kullanıcıların kesin bağımlı kalması sağlanacak ve mevcut durumda bilinen F-35 işletim masrafları önümüzdeki yıllarda en az dört misli artacaktır. ALIS, Türk Hava Kuvvetleri’nin harekat ve eğitim, bakım ve ikmal zincirinin tamamını kontrol edecek, birliklerinizin tüm bilgileri Türkiye’nin yanısıra şirket ana bilgisarı ABD’nde depolanacaktır. ALIS konusundaki sıkıntılar F-35 ortakları arasında da yeni arayışlara neden olmuştur. İtalya, Norveç, İngiltere ve Avustralya ALIS’den kaynaklanan güvenliklik sorunlarını aşmak için Bağımsız Veri Yönetimi (Sovereign Data Management-SDM) olarak adlandırılan bir yazılım üzerinde çalışarak ülkelerine ait bilgilerin filtrelenerek ALIS üzerinden ABD’ye gitmesini engellemeye çalışmaktadırlar. Ama bu çalışmalarında soruna tam olarak bir çare bulması beklenmemektedir. F-35 kullanıcısı İsrail ise ABD’nden bağımsız kendi ALIS yazılımını kullanmaktadır."
TÜRKİYE F-35'LERDEKİ MİLLİ KONTROLÜ KAYBEDECEK
F-35'lerin hizmet alımına zorlaması nedeniyle, Türkiye'nin F-35A savaş uçakları üzerindeki milli kontrolünü kaybedeceğinin vurgulayan Karataş, şöyle konuştu:
"Örneğin; 30 uçağınız var ve yüzde 70 faaliyet oranına göre 21 uçağınızın her zaman faal olmasını istiyorsunuz. F-35’lerin ana şirketi ile yapılan anlaşma uyarınca hizmet alımı yapıyor milli lojistik planlamanızı ABD’ye teslim ediyorsunuz. ABD’li şirket anlaşmaya uygun olarak 21 uçağınızın faal tutulabilmesi için lojistik sisteminizi sizin adınıza yönetiyor. Yani kendi uçağınızın faaliyetlerini eskiden olduğu gibi milli lojistik konseptinize uygun olarak yönetemezsiniz. En yakıcı sorun ise, eğer F-35 anlaşmasına dahil olmuşsanız mevcut lojistik sistemi dışına çıkmanız yanı ALIS kullanmayacağım, PBL yapmayacağım deme şansınız yok."
TÜRK HAVA KUVVETLERİ ABD'YE BAĞIMLI HALE GELECEK
F-35 programından çıkarılmasının Türkiye'nin lehine olan bir durum olduğunu belirten Karataş'a göre, ABD bu silah sistemini Türkiye'ye satmak için her yolu deneyecek:
- "Türkiye’nin zamanında çok iyi ve önemli gördüğü F-35 projesine mevcut durumda bakıldığında girmekle önemli kayıplarının olacağı, olmaya da devam edeceği anlaşılmaktadır. Türkiye'nin F-35 uçağı kararı nedeniyle, halen ABD’ne yüzde 90-95 lojistik olarak bağımlı Türk Hava Kuvvetleri’nin yüzde 100 bağımlı hale geleceği gerçeği karşımızda durmaktadır. Bu durum aynı zamanda Milli Muharip Uçak Projemizin (TF-X/MMU) gelişmesini engelleyecek belki de yok edecektir. ABD S-400 nedeniyle Türkiye’ye F-35 uçaklarını teslim etmekten vazgeçerse dünyanın sonu değildir. Hatta çok da iyi olacaktır. Ama F-35’leri vermek için her yolu deneyecektir."
Büyük paralar harcayarak üretip satmaya çalıştığı uçakların eksikliklerinin erken ortaya çıkması, ABD için saadet zinciri halkalarının kopması anlamına gelmektedir.
F-35'İN EKSİKLİKLERİ ORTAYA ÇIKARSA SATIŞLARI DÜŞECEKTİR
"F-35’lerin harekata yönelik özelliklerinin büyük bölümünün zaten çoktan Rusya’nın eline geçtiği kabul edilmektedir. ABD o zaman neden Türkiye’nin S-400 almasını engellemeye çalışırken zayıf ve anlamsız nedenler ortaya sürmektedir? Bu soruya cevabı fazla uzatmadan verelim. Eğer F-35’lerin eksiklikleri erken ortaya çıkarsa 'saadet zincirinin' halkası kopacak, iptaller artacak ve satışlar düşecektir."
