NATO için Türkiye'nin onayını bekleyen İsveç, Türkiye'nin onayını alabilmek girişimlerini sıkılaştırdı. Ankara'daki kritik toplantı sonrası İsveçli Başmüzakereci Oscar Stenström'ün açıklamaları Stockholm'de soğuk duş etkisi yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sözleri ise dünyada birinci manşet oldu.
Türkiye'nin taleplerini yerini getirmediği için NATO vizesi alaman İsveç üyelik için Ankara'daydı.
Türkiye, Finlandiya, İsveç ve NATO heyetlerinin yer aldığı 3’lü mutabakat uyarınca tesis edilen 'Daimi Ortak Mekanizma'nın 4’üncü toplantısı, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç’ın ev sahipliğinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde gerçekleştirildi.
Toplantıya NATO heyeti başkanı olarak NATO Genel Sekreter Kabine Şefi Stian Jenssen, İsveç heyeti başkanı olarak İsveç Dışişleri Bakanlığı Devlet Sekreteri Büyükelçi Jan Knutsson ve Finlandiya heyet başkanı olarak da Finlandiya Dışişleri Bakanlığı Daimi Devlet Sekreteri Jukka Salovaara katıldı.
İsveç'in NATO Üyeliğinden Sorumlu Başmüzakereci Oscar Stenström'ün açıklamaları İsveç'in gündemine birinci sıradan giriş yaptı.
Stenström, 'Yeterince şey yaptığımızı düşünüyorum' dedi ancak Ankara'nın sorularına daha fazla yanıta ihtiyacı olduğunu savundu.
'Türkiye NATO'ya katılmamıza karar vermeye hazır değil' diyen Başmüzakereci açıklamasında şu ifadelere yer verdi;
'Benim işim, meslektaşlarımı yeterince şey yaptığımıza ikna etmek. Yaptığımıza inanıyorum. Ancak Türkiye henüz bir karar vermeye hazır değil ve aklındaki sorulara başka yanıtlara ihtiyacı olduğuna inanıyor.'
Stenstrom, müzakerelerin yeniden başlaması için belirli bir tarih belirlenmediğini söyledi.
Söz konusu yasa ile ağırlaştırıcı nedenler olması halinde en az 2, en fazla 8 yıl hapis cezasının önü açıldı. Ayrıca yasa ile terör örgütlerini finanse eden veya destekleyen kişileri gözaltına alma ve yargılama konusunda da yetkileri genişledi.
Bu açıklamalar İsveç'te soğuk duş etkisi yarattı. Zira Stockholm görüşmeden önce iddialı açıklamalarda bulunmuştu.
İsveç'in aksine Türkiye'nin taleplerini yerine getiren Finlandiya NATO'ya üye olurken İsveç'in bu tutumu değişmeye başlamıştı.
İsveç sonunda terör örgütü destekçilerine hapis cezası öngören yasaya onay vermiş, 1 Haziran'da yürürlüğe giren yasa ile terör örgütünün faaliyetlerini teşvik eden, güçlendiren veya destekleyenlere en fazla 4 yıl hapis cezası verilmenin önü açılmıştı.
İsveçli bakan 'son adım' demişti
İsveç Dışişleri Bakanı Billström, yeni terör yasasının yürürlüğe girmesinin Türkiye ile geçen yıl imzalanan anlaşmanın son adımı olduğunun altını çizmişti.
Billström, 'Bu toplantının ardından onay gerçekleşecek' diyerek iddialı bir açıklamaya imza atmıştı.
Erdoğan'ın sözleri dünyada birinci manşet
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İsveç'in üyelik sürecine ilişkin açıklaması ise Dünya basınında geniş yer buldu.
'Erdoğan, İsveç'in NATO umutlarını önemsemedi' başlığını atan Politico şu değerlendirmede bulundu;
'Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsveç'in önümüzdeki ay Vilnius'ta yapılacak askeri ittifak zirvesi öncesinde Türkiye'nin NATO'ya katılma desteğini hâlâ kazanamadığını söyledi ve bir anlaşmanın yakın olabileceğine dair yükselen umutlara soğuk su döktü.'
Bloomberg 'Erdoğan, İsveç Terörle Mücadele Yasasının NATO Hedefi İçin Yeterli Olmadığını Söyledi' dedi.
İsveç, 2022’de "terörle mücadelede güvenlik güçlerinin alanını daha da açmak için" anayasada değişikliğe gitmişti. 1 Ocak 2023’de yürürlüğe giren anayasa değişikliklerinin ardından "terörle mücadeleyi ilgilendiren" birçok yasada da uyum çalışması yapılmıştı.
Al Jazeera ise 'Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsveç'in NATO başvurusu üzerindeki baskılara meydan okuyor' başlığı ile okurlarının karşısına çıktı.
Haberde 'Türk cumhurbaşkanı, İskandinav ülkesinin güvenlik endişelerini tam olarak ele almadığını söyledi' ifadesine yer verildi.
Wion bu gelişme 'Erdoğan: Türkiye karşıtı protestolar durdurulmadıkça Türkiye, İsveç'in NATO hedefini desteklemeyecek' başlığı ile okurlarına sundu.
Middle East Eye ise 'Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç'in gelecek ay Vilnius'ta yapılacak zirvede NATO'ya katılmasına kapıyı kapatarak , geçtiğimiz günlerde PKK destekçilerinin gösteri yapmasına izin verdiği için Stockholm'ün sözlerini yerine getirmek için yeterince şey yapmadığını söyledi' değerlendirmesinde bulundu.
