Dünya direkten döndü: Polonya’ya isabet eden füze Ukrayna'ya ait

Polonya’nın Ukrayna sınırındaki Przewodow köyüne düşen ve iki Polonyalı köylünün ölümüne sebep olan füzenin, Ukrayna ordusuna ait olduğu ortaya çıktı. Önceki gün gece saatlerinde meydana gelen ve dünyayı diken üstünde tutan “Rus füzelerinin NATO üyesi Polonya toprağına düştüğü” iddiası, üzerinden 24 saat geçmeden yalanlandı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, dün Brüksel’de olağanüstü NATO toplantısı sonrası yaptığı açıklamada “İlk analize göre olay, Ukrayna’ya ait bir hava savunma füzesi tarafından gerçekleşti. NATO’nun 4. maddesini uygulamaya gerek yok” açıklamasını yaptı. Belçika Savunma Bakanı, Polonya’dan yapılan açıklamada da gelişme için talihsiz kaza değerlendirmesi yapıldı.

TALİHSİZ KAZA

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda dün yaptığı açıklamada, “Roketin Ukrayna hava savunma sistemi tarafından kullanması yüksek ihtimal” sözleriyle NATO Genelsekreteri Stoltenberg’in açıklamalarını doğruladı. Olaya ilişkin Polonya ve NATO soruşturmasının devam ettiğini belirten Duda, “Polonya’ya kasten bir saldırı olduğuna dair işaret yok, muhtemelen talihsiz bir kaza” diye konuştu. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki de “NATO’nun 4. maddesinin işletilmesine gerek olmayabilir” dedi.

KANITLAR SALDIRI OLMADIĞINI GÖSTERİYOR

Stoltenberg de yaptığı açıklamada, “Elimizdeki kanıtlar bunun kasıtlı bir saldırı olmadığını gösteriyor. Rusya’nın herhangi bir şekilde NATO’ya karşı saldırıya hazırlandığına dair işaret yok İlk analize göre olay, Ukrayna’ya ait bir hava savunma füzesi tarafından gerçekleşti ifadelerini kullanırken, “Şunu da söylemeliyim ki bu Ukrayna’nın sorumluluğu değil. Nihai sorumluluk Rusya’nındır” değerlendirmesinde bulundu. Stoltenberg, “Rusya bu anlamsız savaşı durdurmalı. Dün Biden ile görüştüm. Danışmayı ve gözlem yapmayı sürdüreceğiz. NATO birlik içindedir. Tüm müttefiklerimizi korumaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

BIDEN: RUSYA İHTİMALİ DÜŞÜK

ABD merkezli haber ajansı Associated Press (AP) haber ajansı da ABD’li yetkililere dayandırdığı haberde, Polonya’ya düşen füzenin Ukrayna güçleri tarafından bir Rus füzesini engellemek için ateşlendiğini gösterdiğini yazdı. ABD Başkanı Joe Biden da füzenin Rusya tarafından fırlatılması ihtimalinin düşük olduğunu söyleyerek, “Ukrayna sınırında Polonya topraklarındaki patlamanın soruşturulması için Polonya’yı desteklemek konusunda mutabık kaldık. Soruşturma devam ederken, biz de birlikte çalışıp bir sonraki adımımızı belirleyeceğiz” açıklamasını yapmıştı.

S-300 PARÇALARI

Rusya Savunma Bakanlığı da Polonya’da dün yayılan fotoğraflardaki füze parçalarının Ukrayna’nın S-300 hava savunma sistemine ait unsurlar olduğunu bildirdi. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, “Polonya’da dün Przewodow yerleşim birimindeki enkaz ile ilgili yayılan fotoğraflardaki füzelerin parçalarının, Ukrayna Hava Kuvvetlerinin S-300 hava savunma sistemine ait unsurlar olduğu Rus askeri savunma uzmanlarca tanımlandı. Ukrayna’da çeşitli kaynakların ve yabancı yetkililerin Przewodow’a Rus füzelerinin düştüğü yönündeki açıklamalar, durumun gerginleştirilmesi amacıyla kasıtlı provokasyondur” değerlendirmesini paylaştı.

NATO’nun 4. ve 5. maddeleri

Rusya’nın Ukrayna’daki işgali devam ederken NATO üyesi Polonya’nın sınırına bir füzenin düşmesi NATO anlaşmasının 4. ve 5. maddeleri uygulanacak mı sorusunu gündeme taşıdı. Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku’na karşı 1949’da kurulan NATO’nun “temel taşı” olarak kabul edilen 5. madde, “Tarafların, Avrupa veya Kuzey Amerika’da bir veya daha fazlasına karşı yapılacak silahlı bir saldırının hepsine karşı yapılmış sayılacağı konusunda mutabıktır” olduğunu ifade ediyor. NATO’nun 4. maddesinde ittifak üyelerinin “herhangi birinin görüşüne göre, taraflardan birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı veya güvenliği tehdit edildiğinde birlikte istişare edecekleri” belirtiliyor. Polonya’da meydana gelen patlamadan birkaç saat sonra Polonya 4. madde kapsamında istişarelerde bulunmak üzere bir NATO toplantısı talep etmişti.