Gerçekleştirdiği soykırım dolayısıyla İsrail ile ilişkilerini kesen Güney Amerika ülkesi Bolivya'da General Jose Zuniga önderliğinde başlatılan askeri darbe girişimi, Devlet Başkanı Luis Arce ve halkın kararlı protestoları sonucu başarısızlıkla sonuçlandı. Bolivya ordusunun yeni atanan Komutanı Jose Wilson Sanchez’in ise "Cadde ve meydandaki tüm askerlere ve personele birliklerine dönmelerini emrediyorum" şeklindeki çağrısının ardından 3 saatlik girişim sona erdi. Tüm bu yaşananların öncesinde 8 Haziran detayı dikkatlerden kaçmadı. Devlet Başkanı Arce, 8 Haziran’da Moskova'yı ziyaret etmiş Putin ile BRICS üyeliğini gündeme getirmişti. Bu görüşme 'darbenin nedeni olabilir mi?' sorusunu akıllara getirdi.
Bolivya'da ordu sokağa indi. Ordunun darbe girişiminde bulunduğunu belirten eski Devlet Başkanı Evo Morales, “General Zuniga tarafından hazırlanan darbeye karşı demokrasiyi savunmak için Ulusal Seferberlik çağrısında bulunuyoruz. Süresiz genel grev ve yol ablukası ilan ediyoruz. Silahlı kuvvetlerin demokrasiyi ihlal etmesine ve halkın gözünü korkutmasına izin vermeyeceğiz” ifadelerini kullanarak, “Mendez Arcos'a bağlı bir grubun keskin nişancılarla Plaza Murillo'yu ele geçirmesini kınıyoruz. Bu durum, darbeyi önceden hazırladıklarını göstermektedir. Demokrasiye gönül vermiş insanları, demokrasiye ve halka karşı hareket eden bazı askeri gruplara karşı vatanı savunmaya çağırıyorum” dedi.
8 Haziran detayı
Darbe girişiminden günler önce 8 Haziran'da Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, Rusya'nın başkenti Moskova'da Putin'i ziyaret etmiş, söz konusu görüşmede BRICS üyeliği konuşulmuştu. Yaşanan tüm bu gelişmelerin ziyaretten hemen sonra gerçekleşmesi dikkatlerden kaçmadı.
Putin: Rusya ve Bolivya’nın ilişkileri derinleştirme konusunda büyük potansiyeli vardır
Putin 8 Haziran'da Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce ile Moskova’da yaptığı görüşmede, “Rusya ile Bolivya arasındaki ticaret hâlâ küçük ancak ekonomik işbirliği için iyi beklentiler var” diyerek, ticaret hacminin geçen yıl yüzde 2,5 arttığına ve iyi bir büyüme trendine sahip olduğuna dikkat çekti.
“İki ülke arasındaki işbirliğinin en ilginç alanlarından biri ileri teknoloji alanıdır” diyen Putin, bu yıl 27. kez düzenlenen Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu’nun çalışmalarına önemli katkı sağlayacağına olan güvenini de dile getirdi.
Başarısız darbe girişimi nasıl gerçekleşti?
Bolivya Devlet Başkanı Arce'nin darbe teşebbüsüne liderlik eden General Juan José Ziga ile yüz yüze tartışması tarih sahnesinde yerini aldı.
Devlet Başkanı Arce çağrıda bulunarak, "Bolivya'nın devlet başkanı ve bakanları görevlerinin başındadır ve halkı demokrasiye sahip çıkmalarına davet ediyorum" ifadelerini kullandı. Devlet Başkanı Luis Arce'nin çağrısının ardından üç saatlik darbe girişimi başarısız bir şekilde sonuçlanırken halk ise darbe ellerinde bayraklarla sokaklara döküldü.
Bolivya televizyonu tarafından yayınlanan görüntülerde Arce, sarayın koridorunda General Juan José Ziga ile tartışırken görüldü. Arce'nin generale, "Ben senin başkomutanınım. Sana, askerlerini geri çekmeni emrediyorum. Bu itaatsizliğe izin vermeyeceğim" dediği duyuldu.
Türkiye'den kınama
Bolivya'daki darbe girişimini Türkiye çok sert şekilde kınadı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verdi:
Seçimle işbaşına gelmiş olan Bolivya Hükümeti'ne yönelik bir darbe girişimi gerçekleşmekte olduğuna dair haberlerden derin endişe duyuyoruz. Bolivya'da demokratik düzenin ve istikrar ortamının süratle yeniden tesis edilmesini temenni ediyoruz. Bu vesileyle, her türlü darbe ve askeri müdahaleye karşı olduğumuzu ve meşru hükümetleri devirmeye dönük tüm eylemleri şiddetle kınadığımızı yineliyoruz.
Avrupa Birliği'nden kınama
Avrupa Birliği (AB), Bolivya'da "seçilmiş hükümeti devirmeye yönelik her türlü girişimi" kınadığını bildirdi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, X hesabından, Bolivya'da bazı askeri birliklerin usulsüz şekilde harekete geçirilmesine ilişkin paylaşım yaptı.
Borrell, "AB, Bolivya'daki anayasal düzeni bozmaya ve demokratik yollarla seçilmiş hükümeti devirmeye yönelik her türlü girişimi kınıyor." ifadesini kullanarak Bolivya hükümeti ve halkıyla dayanışma mesajı yolladı.
