Srebrenitse Soykırımı’nda eşlerini, babalarını ya da kardeşlerini kaybeden onlarca anne, en azından sevdiklerinin mezarlarına yakın olmak için Srebrenitsa’ya döndü. Eşyalara sinmiş kokularla ya da eski fotoğraflarla avunan acılı anneler, 25 yıldır sevdiklerine kavuşmanın umuduyla yaşıyor.
8 binden fazla Boşnak erkeğin katledildiği Srebrenitsa Soykırımı’nda çocuklarını, eşlerini, babalarını ya da erkek kardeşlerini kaybeden onlarca anne, savaşın ardından döndükleri Srebrenitsa’da yalnız başlarına sevdiklerine yeniden kavuşacakları günü bekliyor. Kabirleri Potoçari Anıt Mezarlığı’nda bulunan sevdiklerine yakın olmak için Srebrenitsa’ya dönen çok sayıda anne, artık bir başlarına eşyalara sinmiş kokular ya da evin dört bir yanına astıkları fotoğraflarla avunuyor.
Srebrenitsa Anneleri Derneği’nin de başkanlığını yürüten Efendic, küçük kızı ile savaştan sonra evlerine döndüklerinde tek bulduğu şeyin oğlunun okul karneleri olduğunu söyledi. Soykırımda çok sayıda yakın akrabasını da kaybettiğini anlatan Efendic, “Bugün Srebrenitsalı annelerin büyük çoğunluğu yapayalnız yaşıyor. Dernekte buluşup acılarımızı paylaşıyoruz. Ortak mücadelemiz, soykırımda öldürülen sevdiklerimizin bulunması ve savaş suçlularının cezalarını çekmesi” dedi.
Hemen her gün sevdiklerinin mezarlarının başına giderek dua okuyan acılı anneler, en sonra 25 yıl önce gördükleri çocuklarına, eşlerine ya da kardeşlerine yeniden kavuşmanın umuduyla yaşıyor. Sırp komutan Ratko Mladic’in emrindeki askerlerin şehri ele geçirdiği 11 Temmuz 1995’te başlayan soykırımda eşini ve oğlunu kaybeden Fazila Efendic, Potoçari Anıt Mezarlığı’nın tam karşısına açtığı küçük çiçekçi dükkanından her gün oğlu ve eşinin mezarını izliyor, onlara dua ediyor.
- ‘Ölene dek buradayız’
- Hayatına yalnız devam etmek zorunda kalan Srebrenitsa annelerinden Suhra Malic de soykırımda iki oğlunu ve 20’ye yakın akrabasını kaybetti. Malic, “Çocuklarımın bedenlerini farklı toplu mezarlarda buldum. Eşim de soykırımdan eski bir Sırp komşumuz sayesinde kurtulmuştu. Buraya eşimle birlikte geri döndük ama onu sekiz yıl önce kaybettim” dedi. Malic, ölene dek Srebrenitsa’dan ayrılmayacağını vurgulayarak, “Büyük şehirlere taşınıp binalara bakmaktansa burada sevdiklerimin mezarlarına bakarım” ifadelerini kullandı.
- Yardım dernekleri yemek getiriyor
- Srebrenitsa’ya geri dönmesinin en önemli nedeninin, eşi ve oğlunun Potoçari’deki mezarı olduğunu kaydeden Efendic, “Potoçari’deki mezarlığın, birçok annenin bu şehri sevmesine vesile olduğunu düşünüyorum” diye konuştu. Efendic, Bosna Hersek’te insani yardım faaliyetleri yürüten “EMMAUS” isimli yardım kuruluşu tarafından başlatılan proje sayesinde, gönüllülerin her gün yalnız yaşayan anneleri ziyaret ederek onlara bir öğün yemek getirdiklerini de aktardı.
