Ukrayna işgalinde Rusya’ya silah tedarik eden 14 şirket ve 30’dan fazla yönetici, ABD, İngiltere ve AB tarafından yaptırımlardan muaf tutuldu. Savaşın uzamasında ve sivil ölümlerin yaşanmasında, Batı’nın yaptırımlardaki ikiyüzlü tavrının etkili olduğu düşünülüyor.
Dört ayı aşkın süredir devam eden Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde, 300’den fazlası çocuk olmak üzere 4 bin 731 sivil hayatını kaybetti, 6 bin kişi ise yaralandı. İşgalin başından bu yana Ukrayna’nın yanında olduğunu beyan eden Batılı ülkeler, Rus saldırganlığını sona erdirmek için tarihin en büyük yaptırım paketlerini birbiri ardına açıkladı. Ancak Reuters’ın hazırladığı yeni bir rapor, ABD, Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere’nin Moskova yönetmine uyguladığı yaptırımların göstermelik olduğunu gözler önüne serdi. Rapora göre Rus işgaline silah sağlayan, işgalin Rusya açısından devamlılığı için kritik rolleri bulunan 14 silah şirketi ve bu şirketlerde görevli 30’dan fazla üst düzey yönetici, Batı yaptırımlarından muaf tutuldu. Bazı hükümetler yaptırım kararı alırken, diğerleri üç maymunu oynadı.
CAYDIRICILIK HEDEFİ YOK
- Birleşmiş Milletler’in (BM) verilerine göre sivil kayıpların çoğu, alan etkili saldırılarda kullanılan ağır topçu, çok namlulu roket sistemleri, füze ve hava saldırıları yoluyla gerçekleşti. Raporda Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımların amacının, işgali durdurmayı amaçladığı, yaptırımların Rus ekonomisine zarar vermeyi hedeflediği belirtildi. Şimdiye kadar Batı’nın silah şirketlerine uyguladığı yaptırımların, silah üretmeyi daha maliyetli ve zaman alıcı hale getirmeyi amaçladığı, dolayısıyla Rusya’yı caydırmaktan ziyade ekonomik olarak cezalandırmayı hedeflediği vurgulandı.
ANA TEDARİKÇİ GÖRMEZDEN GELİNDİ
Raporda, Rus ordusunun makineli tüfeği üretiminin yüzde 95’ini oluşturan Kalashnikov Group’un, yüzde 75 ile en büyük hissedarı olan Alan Lushnikov’a, ABD, İngiltere ve AB tarafından yaptırım uygulanmadığı belirtildi. Yine Kalibr füzelerini üreten Almaz-Antey şirketinin CEO’su Yan Novikov, ABD, AB ve İngiltere tarafından yaptırımlardan muaf tutuldu. Kalibr füzeleri ile Shyroka Dacha köyü yakınlarındaki bir Ukrayna komuta karakoluna saldırı düzenlenmiş, 50’den fazla kişi ölmüştü. Çalışmada, Rus ordusu adına makineli tüfek, tanksavar ve uçaksavar üreten VA Degtyarev Fabrikası’na, üç aktör tarafından yaptırım uygulanmadığı belirtildi. Ayrıca kalaşnikof tipi silahların ana mermi üreticilerinden Klimovsk Mühimmat Fabrikası ve Novosibirsk Fabrikası da ABD, AB ve İngiltere tarafından yaptırımlardan muaf tutuldu.
TUTARSIZ POLİTİKALAR
- İşgal sırasında kullanılan Rus helikopterlerinin ana üreticilerinden ‘Russian Helicopters’ şirketinin sahibi Vladimir Artyakov’a ABD tarafından yaptırım uygulandı. Ancak Rus silah endüstirisi için kilit rol oynayan Artyakov’a, AB ya da İngiltere tarafından herhangi bir yaptırım uygulanmadı.
SİVİL ÖLÜMLERİN MÜSEBBİBİ
Ukrayna’nın doğusundaki Kramatorsk kentindeki bir tren istasyonu Tochka balistik füzeleri ile vurulmuş, aralarında çocukların da bulunduğu 50’den fazla kişi ölmüştü. Tochka füzelerinin üretici firması KBM şirketinin CEO’su Sergey Pitikov’a, ABD, İngiltere ve AB yaptırım uygulamadı. Kullanımı yasak olan misket bombalarını ateşlemek için üretilen Uragan roketatar sistemlerini Rusya’ya tedarik eden NPO Splav CEO’su Alexander Smirnov da kısıtlamalardan muaf tutuldu.
