Azerbaycan'ın zaferi: Demir yumruk mutlak zafer

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev

Ve Azerbaycan’ın Karabağ’da beklenen mutlak zaferi 44. günde geldi. Teslim olduğunu ilan eden Ermenistan 28 yıldır işgal altında tuttuğu Ağdam, Kelbecer ve Laçin’den çekilmeyi kabul etti. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ekranda yumruğunu gösterip, “demir yumrukla” zafere ulaştıklarını söyledi. Kafkasya’daki dengeleri değiştirecek anlaşma Azerbaycan ve Türkiye’de bayrama yol açtı.

Azerbaycan’ın Şuşa zaferinin ardından

Karabağ savaşı anlaşmayla sonuçlandırıldı.

Rus barış gücü bin 960 askerle anlaşmanın tesisini sağlayacak. Sıcak temas hattında kurulacak gözlem merkezinde Türkiye’den de gözlemciler olacak.

Gözlem çalışmalarının detayları, bu hafta teknik düzeyde yapılan toplantılarda belirlenecek. Paşinyan’ın “acı verici” olarak nitelediği 9 maddelik anlaşma uyarınca Azerbaycan ordusunun kontrol ettiği bölgeler ile Ağdam ve Gazah bölgesi, Laçin ve Kelbecer bölgeleri aralık sonuna kadar peyderpey Azerbaycan’a verilecek.

Laçin koridoru üzerinden Ermenistan’ın Hankendi ile ulaşım bağlantısı güvenceye alınırken, Azerbaycan ile Nahçivan arasında da bir ulaşım koridoru açılacak.

ANLAŞMA 44 GÜNDE GELDİ

Şuşa zaferinden saatler sonra Karabağ’da beklenen anlaşma geldi. Anlaşmayı, Ermenistan Başbakanı Paşinyan, Twitter’dan yaptığı bir açıklamayla

“Acı verici bir bildiri imzaladım”

sözleriyle duyurdu. Rusya arabuluculuğundaki anlaşma kısa bir süre sonra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından video konferans yöntemiyle düzenlenen basın toplantısında açıklandı.

Anlaşmayla birlikte Azerbaycan ve Ermenistan arasında 10 Kasım saat 00.00 itibariyle ateşkes başladı. Putin, Azerbaycan ve Ermenistan’ın kontrol ettikleri pozisyonlarda kalacaklarını, Dağlık Karabağ’daki temas hattı ve Karabağ’ın Ermenistan ile bağlandığı koridorda Rus barış güçlerinin konuşlandırılacağını bildirdi.

Putin,

“Varılan anlaşmalar, Dağlık Karabağ krizinin uzun vadeli ve kapsamlı çözümü için adil temelde, Ermeni ve Azerbaycan halklarının çıkarları doğrultusunda gerekli koşulları oluşturacak”

dedi.

TEMAS HATTINDAKİ İLLER AZERBAYCAN’A

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Ermenistan’ın askeri yenilgisini ilan ederek, “Bu anlaşma bizim şanlı zaferimizdir” dedi. Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan anlaşmanın Dağlık Karabağ sorununun çözümünde “son nokta” olacağını söyleyen Aliyev, anlaşmanın maddelerini sıraladı.

Buna göre, Azerbaycan ordusunun kontrol altına aldığı bölgelerin yanısıra Ermenistan işgali altındaki Ağdam ve Gazah bölgeleri 20 Kasım’da, Kelbecer 15 Kasım’da, Laçin ise 1 Aralık’a kadar Azerbaycan’a teslim edilecek. Dağlık Karabağ’da temas hattında ve Laçin koridorunda Rus barış gücünden hafif silahlı bin 960 asker ile 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç konuşlanacak. Rus barış gücünün bölgedeki kalış süresi 5 yıl olacak.

Sürenin dolmasına 6 ay kala taraflardan herhangi bir itiraz olmazsa süre otomatik olarak 5 yıl daha uzatılacak. Ateşkese uyulmasını denetlemek amacıyla bir mekanizma oluşturulacak, barışı koruma merkezi kurulacak.

28 YIL SONRA TERSİNE GÖÇ

Bundan 28 yıl önce Ermeni katliamlarıyla yerinden edilen yüz binlerce Karabağlı Azerbaycan Türkü, evlerine geri döndürülecek.

Göçmenler ve mültecilerin Dağlık Karabağ ve çevre bölgelere dönüşleri, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği gözetiminde gerçekleştirilecek.

Yine anlaşma uyarınca, savaş esirleri ve diğer tutuklular ile ölüler değiş tokuş edilecek.

KORKAKÇA İMZALAYACAK

Karabağ zaferi ile adını tarihe yazdıran Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, anlaşmanın tarihi önem taşıdığını vurgulayarak, “Video konferans yöntemiyle üç devlet başkanı birlikte imzalamalıydık.

Fakat son anda Ermenistan Başbakanı imtina etti. Bunu anlayışla karşılayabiliriz çünkü bu anlaşma Ermenistan’ın askeri yenilgisi anlamına gelmektedir. Paşinyan bu anlaşmayı kameralardan uzak bir yerde, korkakça imzalayacak.

Kendi isteğiyle imzalamıyor. Demir yumruğumuz sayesinde imzalıyor. Bu anlaşma bizim şanlı zaferimizdir” dedi.

AŞAMAYACAĞIMIZ GÜÇ YOK

Azerbaycan Milletvekili Azay Gulivey: "Yapılan anlaşma tarihi bir başarıdır. Ordumuzun er meydanında kazandığı başarıların masadaki devamı bu anlaşmadır. Anlaşma sayesinde Karabağ bölgesi için özerklik sözlerini sarf eden Ermenistan, artık hiçbir talepte bulunamaz hale gelmiştir. Günlerdir askerlerimiz yıllardır halkımızın büyük bir özlemle beklediği işgalcileri ülkeden yollamak için elinden geleni yaptı. Köy köy adım adım ilerleyerek, Ermenistan ordusunu Azerbaycan topraklarından adeta süpürdük. Bunun karşılığı olarak Ermenistan ordusu pes dedi. Bizim inancımıza, dayanaklarımıza karşı duramadılar. Anlaşma Azerbaycan'ın sahadaki başarısını taçlandırmanın yanında Nahcivan’a koridor açmayı da gündeme getirdi. Nahcivan koridoru, Türkiye ile Kafkas coğrafyasını kucaklaştıracaktır. Türkiye artık bölgede her alanda söz sahibidir.

Azerbaycan ve Türkiye'nin omuz omuza vererek aşamayacağı hiçbir engel yok. Bu anlaşma yıllardır eziyet çeken, ezilen, üzülen, hor görülen bir halkın yeniden ayağa kalkışıdır. Bu anlaşma Azerbaycan halkının tüm çektiği acıların bir miktar da olsa karşılığıdır. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türkiye halkının desteğini her zaman yanımızda hissettik.

Bu süreçte kardeşliğimiz daha da perçinlendi. Azerbaycan ve Türkiye sarsılmaz kardeşlik bağıyla bağlı iki devlet, tek millettir. Ülkem adına tüm Türkiye'ye sevgilerimi ve teşekkürlerimi sunuyorum" ifadelerini kullandı.

Özerklik yok!

Anlaşmanın savaşın bir an önce bitmesi ve işgalcinin işgal ettiği topraklardan bir an önce çıkması açısından önemli olduğunu belirten Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Toğrul İsmayıl, “Azerbaycan bunu başarmış oldu. Bu gelişmeyi Rusya’nın Ermeni tarafının yenilmesini önlemek amacıyla attığı bir hamle olarak da değerlendirmek lazım.

Ermeni tarafı açık şekilde söylüyor ki, böyle devam etseydi askeri güç olarak tamamen yok edilme noktasına geleceklerdi. Anlaşmaya göre Ermenilerin Karabağ için istediği özerklik meselesinin ortada olmadığını görüyoruz. Laçin Koridoru ve Nahçivan’la Azerbaycan’ı diğer bölgeleri arasındaki koridorun açılması meselesi önemli iki meseledir.

Protokolde çok belli olmasa da İlham Aliyev’in söylemlerinden gördük ki, barış gücü oluşumunda Türkiye açık şekilde faaliyette bulunarak aktif rol alacak. Bu durum bölgedeki denge hususunda büyük önem taşıyor” şeklinde konuştu.

Türkiye-Azerbaycan bağlantısı açıldı

Şuşa şehrinden 5 km'den fazla yakın olmamak üzere Hankendi ve Ermenistan’ı Laçın koridoru boyunca birbirine bağlayan yeni bir ulaşım yolu inşa edilecek.

Bu ulaşım hattını Rusya barış gücü koruyacak. Azerbaycan tarafı, Laçin koridoru üzerinden vatandaşların, araçların ve yüklerin geçişinin güvenliğini sağlayacak. Buna karşılık anlaşma ile Azerbaycan-Nahçıvan bağlantısını, dolayısıyla Nahçıvan üzerinden Türkiye-Azerbaycan bağlantısının da tesisini öngörüyor.

Ermenistan Cumhuriyeti, vatandaşların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım bağlantıları sağlayacak. Ulaşım bağlantıları, Rus sınır servisi tarafından kontrol edilecek. Tarafların rızası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım koridoru inşa edilecek.

Türkiye ve Rusya gözetleyecek

Karabağ anlaşması, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başta Rusya Devlet Başkanı Putin olmak üzere muhataplarıyla yürüttüğü yoğun diplomasi ve hafta başında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Azerbaycan ziyaretleri ardından netleştirildi.

Ateşkes ve Ermenistan ordusunun tahliyesi konusunu gözlemek üzere Türk gözlem heyetinin de bölgede görev üstlenmesi kararlaştırıldı. Edinilen bilgiye göre, sahada Türk askeri olmayacak. Barış gücü tamamen Rus askerinden oluşacak. Ancak Türkiye, Dağlık Karabağ’da gözlem heyeti bulunduracak.

Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki sıcak temas hattında tesis edilmesi planlanan gözlem merkezinde görev yapacak olan Türk gözlem heyeti, ateşkesi ve Ermeni ordusunun çıkarılmasını denetleyecek. Bu konuda Türk ve Rus askeri teknik heyetlerin detayları görüşmek üzere bu hafta bir araya gelmeleri ve bu görüşmelerin ardından da bir mutabakat metninin hazırlanarak kamuoyuna duyurulması bekleniyor.

İşte o anlaşma maddeleri

10 Kasım 2020’de tam bir ateşkes sağlanacak ve Dağlık Karabağ ihtilaf bölgesindeki tüm askeri operasyonlar Moskova saatiyle 00:00’dan itibaren durdurulacak. Bundan sonra, taraflar olarak adlandırılacak olan Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti daha önceden sahip oldukları mevkilerde duracak.

Ermenistan tarafının işgal edilen Ağdam bölgesi ve Gazah bölgesi toprakları 20 Kasım’a kadar Azerbaycan tarafına iade edilecek.

Dağlık Karabağ ve Laçin koridorundaki temas hattı boyunca, 1.960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç ve özel teçhizattan oluşan barış gücü yerleştirilecek.

Rusya Federasyonu barış gücü, Ermenistan güçlerinin çekilmesine paralel olarak konuşlandırılacak. Rusya Federasyonu barış gücü kalış süresi, taraflardan herhangi biri bu hükmü bu sürenin bitiminden 6 ay önce feshetme niyetinde olmadıkça, önümüzdeki 5 yıl için otomatik uzatma ile devam edecek.

Çatışmanın tarafları anlaşmaların uygulanmasının izlenmesinin etkinliğini artırmak amacıyla ateşkesi korumak amacıyla bir barışı koruma merkezi kurulacak.

Ermenistan, 15 Kasım 2020 tarihine kadar Kelbecer bölgesini Azerbaycan Cumhuriyeti’ne ve 1 Aralık 2020’ye kadar Ermenistan’ın Dağlık Karabağ ile bağlantısını sağlayacak olan Laçin bölgesi Azerbaycan'a geri verilir ve Şuşa şehrinden 5 km'den fazla yakın olmamak üzere Hankendi ve Ermenistan’ı Laçın koridoru boyunca birbirine bağlayan yeni bir ulaşım yolu inşa edilecek. Bu rotayı korumak için Rusya barış gücü yerleştirilecek. Azerbaycan tarafı her iki yönde Laçın koridoru ile vatandaşların, araçların ve yüklerin geçişinin güvenliğini sağlayacak.

Göçmenler ve mülteciler, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği gözetiminde Dağlık Karabağ’a ve çevre bölgelere dönecek.

Savaş esirlerinin ve diğer tutukluların ve ölülerin cesetleri değiş tokuş edilecek.

Bölgedeki tüm ekonomik ve ulaşım ilişkileri yeniden kuruluyor. Ermenistan Cumhuriyeti, vatandaşların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım bağlantıları sağlayacak. Ulaşım bağlantıları, Rus Sınır Servisi tarafından kontrol edilecek. Tarafların rızası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım koridoru inşa edilecek.

#zafer

Demir yumruk mutlak zafer